Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Fitoplankton

Fitoplankton

Fitoplankton – mikroskopijne organizmy roślinne (w tym glony niezaliczane do królestwa roślin w niektórych systemach taksonomicznych) oraz sinice (należące do Procaryota ) , które biernie unoszą się w wodzie , nie posiadając zdolności ruchu lub tylko w znacznie ograniczonym zakresie.

Fitoplankton jeziorny

Spis treści

Podstawowe informacje

Nazwa pochodzi od greckich słów phyton – "roślina" oraz πλαγκτν – “błądzić”, “dryfować”. Większość fitoplanktonu jest mikroskopijna (rzędu kilku do kilkuset mikrometrów ), ale duże koncentracje powodują zmianę koloru wody. Fitoplankton jest składnikiem planktonu , formacji ekologicznej która wraz z tryptonem tworzy seston – zawiesinę unoszącą się w wodzie każdego zbiornika wodnego. Fitoplankton odżywia się za pomocą fotosyntezy w dobrze oświetlonej, górnej warstwie oceanu, morza, czy jeziora ( strefa eufotyczna ). Fitoplankton w oceanach podobnie jak i rośliny na lądach jest odpowiedzialny za asymilację dwutlenku węgla oraz produkcję tlenu w atmosferze. Fitoplankton jest podstawą większości oceanicznej produkcji biomasy ( produkcja pierwotna ). Rozwój fitoplanktonu zależy od dostępności zasobów potrzebnych do fotosyntezy ( światło , dwutlenek węgla ) i nieorganicznych związków, głównie azotanów i fosforanów . W wyniku przeżyźnienia tymi związkami zbiorników wodnych ( eutrofizacji ) następuje zazwyczaj wzrost biomasy fitoplanktonu, który przy dużym nasilaniu prowadzi do powstawania zakwitów wody . Zakwity fitoplanktonu mogą być toksyczne. W skład fitoplanktonu wchodzą różne grupy taksonomiczne: sinice (Cyanophyta, Cyanobacteria), zielenice (Chlorophyta), okrzemki (Bacillariophyceae), bruzdnice (Dinoflagellata), eugleniny i in. Z fitoplanktonem mórz i oceanów związane są zaskakujące hipotezy naukowe zmian klimatu GAIA oraz CLAW. Masę fitoplanktonu (informacja użyteczna np. dla rybołówstwa) można ocenić na podstawie koloru oceanu.

Ekologia fitoplanktonu i znaczenie w ekosystemach wodnych

Fitoplankton jest najważniejszą grupą producentów pierwotnych w większości zbiorników wodnych. Jest podstawowym elementem wielu sieci troficznych . Rozwój fitoplanktonu jest uzależniony zarówno od dostępności zasobów potrzebnych do wzrostu ( światło , dwutlenek węgla , azot , fosfor , i inne) jak i od obecności jego konsumentów , jakim jest głównie zooplankton w tym skorupiaki filtrujące (filtratory), takie jak rozwielitki . Zooplankton może jednak tylko w pewnym stopniu ograniczać rozwój fitoplanktonu poprzez wyżeranie (spasanie, ang. grazing) ze względu na to, że pewne gatunki należące do fitoplanktonu są pomijane przez filtratorów ze względu na kształt lub wielkość. Fitoplankton może też być wyżerany przez inne organizmy np. ryby ( tołpyga ), ssaki (walenie) lub mięczaki ( racicznica zmienna ).

Kolor oceanu z przestrzeni kosmicznej

Zmiana koloru oceanu z niebieskiego na zielony czy brunatny zależy od koncentracji i rodzaju fitoplanktonu. Pierwszy, który zwrócił na to uwagę, był przypuszczalnie William Scoresby , który badał Morze Arktyczne. Komórki fitoplanktonu zawierają barwniki (chromatofory)

Niebieski barwnik sinic to fikocyjanina. Barwniki zielenic to chlorofil a i b, karoteny, i ksantofile . Barwniki okrzemek to chlorofil a i b, oraz karotenoidy . Kolor oceanu jest kombinacją oddziaływania światła widzialnego z barwnikami fitoplanktonu. Za pomocą pomiarów satelitarnych w różnych długościach światła widzialnego (najczęściej za pomocą pomiaru w kolorze zielonym i niebieskim) można wyznaczyć ilość chlorofilu w wodzie. Dokonuje się tego poprzez korelację bezpośrednich pomiarów chlorofilu (ze statku) w tym samym czasie co pomiar koloru oceanu z satelity. Mimo pozornej prostoty tego pomysłu w praktyce jest to trudne, głównie ze względu na fakt, że światło odbite od powierzchni wody stanowi tylko mały przyczynek do światła obserwowanego w przestrzeni kosmicznej. Reszta sygnału pochodzi od aerozolu atmosferycznego i trzeba stosować skomplikowane algorytmy teledetekcyjne usuwające ten sygnał, jest to tzw. poprawka atmosferyczna.

Dane z instrumentu SeaWifs. Kolory opisują globalną koncentracje chlorofilu w wodzie. Widać, że centralne części oceanów są pozbawione chlorofilu. Natomiast blisko lądów czy w obszarach biegunowych koncentracja jest duża.

Fitoplankton i chmury - hipoteza CLAW

Istnieje hipoteza, że powstawanie chmur nad oceanami zależy od roślin (fitoplanktonu) w oceanie. Wobec tego fitoplankton może pośrednio wpływać na zmiany klimatu . Wiele typów fitoplanktonu produkuje propionian siarczku metylu ( ang. dimethyl sulphoniopropionate (DMSP)), który jest przekształcany na siarczek metylu (ang. DMS dimethyl sulphide). Obecność DMS w atmosferze prowadzi do zwiększonej ilości aerozoli siarczanowych. Jednym z ważnych producentów DMSP jest kokolitowiec Emiliana huxleyi. W 1987 Charlson, Lovelock, Andreae oraz Warren (pierwsze litery nazwisk autorów to CLAW) zaproponowali, że wzrastająca temperatura ziemi doprowadzi do zwiększonej ilości fitoplanktonu. To spowoduje zwiększoną liczbę DMS w atmosferze, co spowoduje zwiększoną liczbę aerozoli siarczanowych. Autorzy zakładają, że aerozole siarczanowe nad oceanami służą jako jądra kondensacji chmur. Chmury zwiększają ilość promieniowania słonecznego odbitego ( albedo ), co powoduje zmniejszenie temperatury powierzchni ziemi. Wobec tego, hipoteza CLAW jest przykładem (negatywnego) sprzężenia zwrotnego zjawisk klimatycznych.

Pomimo wielu pomiarów nie udało się do tej pory jednoznacznie potwierdzić hipotezy CLAW. Po pierwsze, nie ma silnej korelacji pomiędzy DMS a ilością fitoplanktonu. Po drugie, istnieją przesłanki, że to sól morska stanowi główne źródło małych cząstek, na których powstają krople chmurowe nad oceanami (patrz Alfred Woodcock ) oraz, że DMS oddziałuje z aerozolem soli-morskiej.

Pomiary fitoplanktonu

Podstawową metodą oceny ilości oraz składu gatunkowego fitoplanktonu w zbiornikach wodnych jest analiza mikroskopowa, która polega na oznaczeniu taksonomicznym, zliczeniu oraz pomiarach wielkości wszystkich osobników znajdujących się w określonej próbce wody. Prostszą i szybszą metodą jest oznaczenie koncentracji chlorofilu w wodzie, które polega na odfiltrowaniu zawiesiny z wody, wyekstrahowaniu z niej chlorofilu przy użyciu rozpuszczalnika organicznego (np. etanolu ) a następnie spektrofotometrycznym pomiarze absorbancji przy określonej długości fali światła widzialnego. Obecnie do oznaczenia koncentracji chlorofilu, zwłaszcza w badaniach monitoringowych , coraz częściej stosuje się mierniki elektroniczne dokonujące pomiaru bezpośrednio w zbiorniku wodnym. W urządzeniach tych stosowane są sondy wykorzystujące do pomiaru chlorofilu zjawisko fluorescencji . Ze względu na to, że analiza mikroskopowa jest czasochłonna i wymaga specjalistycznej wiedzy często zastępuje się ją tylko analizą koncentracji chlorofilu , która nie daje jednak informacji na temat składu gatunkowego fitoplanktonu lecz pokazuje jego ogólną ilość. Jedną z metod pomiaru wielkości cząstek fitoplanktonu jest cytometria przepływowa (ang. flow cytometry). Zobacz też jak rozpraszanie światła może być wykorzystywane do mierzenia wielkości i własności fitoplanktonu.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Żmudziński L., Kornijów R., Bolałek J., Górniak A., Olańczuk–Neymann K., Pęczalska A. 2002. Słownik hydrobiologiczny (ochrona wód, terminy, pojęcia i interpretacje). W–wa, PWN, ss. 287, ISBN: 8301136596.


Inne hasła zawierające informacje o "Fitoplankton":

Strefa eufotyczna ...

Jezioro dystroficzne ...

Szczeżuja pospolita odfiltrowując (odcedzając), pokarm z wody. Pokarm stanowią drobne zwykle jednokomórkowe organizmy wodne (Fitoplankton i zooplankton) oraz detrytus (drobna zawiesina szczątków organicznych).Bibliografia Krzysztof Lewandowski , Biuletyn Monitoringu ...

Fitoplankton Fitoplankton – mikroskopijne organizmy roślinne (w tym glony niezaliczane do królestwa roślin ...

Zooplankton ...

Bezżuchwowce ...

Różanka (ryba) ...

Teledetekcja ...

Eutrofizacja ...

Wieloryb 12% żelaza zawartego w wodach Oceanu Południowego . Dzięki temu bujnie rozwijał się Fitoplankton, który pochłania dwutlenek węgla.Przypisy↑ Wieloryb powstrzymuje zmiany klimatu . www.ekologia.pl. [dostęp 2010-04-29]. ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Fitoplankton":

032. Ekologia biosfery (plansza 26) wyrostki, kolce i podobne wytwory zwiększające powierzchnię ciała. Plankton dzieli się na: Fitoplankton (plankton roślinny – samożywne protisty i rośliny, czyli producenci) oraz zooplankton ...

017. Przegląd i znaczenie stawonogów (plansza 11) ...

105. Metabolizm: odżywianie się autotrofów cz.1 (plansza 6) ubocznie tlen (ok. 40x1010 ton), jednak największy w tym wszystkim udział ma Fitoplankton, głównie oceaniczny, bo aż ok. 90%. Słońce stanowi najbardziej stabilne i ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie