Na mapach: 41°53'20″N 12°28'52″E / 41.88889, 12.48111

Świątynia Herkulesa, Forum Boarium

Świątynia Portunusa, elewacje tylna i boczna

Łuk Janusa, Forum Boarium

Forum Boarium (rynek wołowy)– najstarsze forum w Rzymie , plac targowy nad rzeką Tyber , pomiędzy wzgórzami Kapitol , Palatyn i Awentyn , w pobliżu Circus Maximus . Zostało wybrukowane już VI w. p.n.e.^[1]. Handlowano na nim przede wszystkim bydłem , skąd wywodzi się nazwa, a także rybami. Obok położone było Forum Holitorium (rynek warzywny) – jak sama nazwa wskazuje - sprzedawano tu warzywa. Oprócz intensywnej działalności handlowej, Forum Boarium pełniło także rolę jednego z głównych portów rzymskich (Port Tibernius). Na placach tych pobudowano świątynię Portunusa - boga Tybru (zwaną błędnie Fortuny Virilis) i świątynię Herkulesa (niegdyś uważaną na świątynię Westy ), Łuk Janusa a także kilka innych budowli kultowych. W 264 p.n.e. na tym terenie odbyła się pierwsza walka gladiatorów , jaka miała miejsce w Rzymie. Znajdował się tu także ołtarz Ara Maxima Herculi, na którym składano coroczne ofiary z byka. Tradycję tę zakończył dopiero Konstantyn . Przy Forum Boarium powstały także pierwsze rzymskie mosty.

Zabytki

Świątynia Herkulesa Victora (albo Olivariusa) - poświęcona opiekunowi handlarzy oliwek i oliwy, błędnie nazywana świątynią Westy. Powstała ok. 40-30 r. pne. i jest tzw. peripterosem okrągłym^[2] o średnicy 17 m, na niskim podium , otoczona 20-ma kolumnami korynckimi ^[3], wspierającymi kopułę zniszczoną jeszcze w średniowieczu. Przypomina świątynię Westy na Forum Romanum . Inicjatywa wybudowania świątyni przypisywana jest Scypionowi Aemilianusowi i Lucjuszowi Mummiuszowi. Wewnątrz świątyni znajdował się cokół, na którym stał posąg bóstwa. W okresie średniowiecza została zamieniona na kościół.

Świątynia Portunusa (błędnie Fortuny Viliris) – Świątynia została wybudowana między 80 a 50 r. pne., na miejscu starszej z II w. pne. Jest to joński tertrastylos, pseudoperypteros , na podium o wysokości 2,6 m i celli o wymiarach 9,2x17,8 m. Świątynia jest okładana tufem w opus quadratum ^[4].

Łuk Janusa (Ianus Quadrifrons) - łuk czwórbramny (tetrapylon) wzniesiony między Forum Boarium a Velabrum prawdopodobnie przez Konstantyna I . Łuk na planie kwadratu o sklepieniu krzyżowo-żebrowym obłożony jest blokami marmuru pozyskanymi z innych budowli ( spolia ). Wszystkie cztery fasady wykończone są w taki sam sposób: posiadają nisze w filarach, półkolumny między niszami i figurki bogiń na zwornikach ^[5].

Zobacz też: architektura starożytnego Rzymu , Forum Romanum .

Przypisy