Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Filozofia dialogu

Filozofia dialogu

Filozofia dialogu – nurt filozoficzny zapoczątkowany na początku XX wieku przez Ferdinanda Ebnera. Inspiracje do jej powstania były dwojakie: z jednej strony reakcja na filozofię subiektywistyczną[1], a z drugiej „tradycja dialogiczna” odnajdywana przez myślicieli żydowskich w judaizmie . W centrum zainteresowania filozoficznego stał się człowiek i jego relacja z drugim człowiekiem. Drugi człowiek w filozofii dialogu jest ujmowany jako Ty (np. Martin Buber ), Inny (np. Emmanuel Levinas ), Pytający ( Józef Tischner ). Relacja z drugim człowiekiem może być pojmowana jako relacja Ja-Ty (Martin Buber), Toż-Samy – Inny (Emmanuel Levinas), Zapytany-Pytający (Józef Tischner).

W filozofii dialogu można wyróżnić trzy znaczące nurty, do których zalicza się odpowiednio następujących filozofów:

Nurt pierwszy (przedstawiciele: Martin Buber, Ferdynand Ebner, Franz Rosenzweig ): wyróżnia się w nim dialogiczny paradygmat relacji Ja-Ty, gdzie ta relacja stanowi o najistotniejszej konstytucji życia każdego człowieka

Nurt drugi (przedstawiciele: Emmanuel Levinas): charakterystyczną cechą dla tego typy filozofii dialogu jest podzielenie relacji Ja – Ty na relację ontologiczną i metafizyczną. W relacji ontologicznej Ty zawsze jest redukowane do Ja. Relacja metafizyczna, to relacja Toż-Samego z Innym, gdzie ten Inny jest absolutnie Obcą jednostką dla Toż-Samego. Nie istnieje możliwość redukcji Innego do Toż-Samego. W relacji metafizycznej w wydaniu Emmanuela Levinasa spotkanie z drugim człowiekiem zawsze odbywa się w przestrzeni etycznej. Spotkanie to etyka . W spotkaniu człowiek spotyka mistrza, swojego nauczyciela, od którego uczy się bycia wobec drugiego człowieka. To bycie jest zawsze relacją etyczną. Spotykam człowieka w jego Twarzy. Bez maski, bez żadnej ochrony.

Ten nurt filozofii dialogu rozwinął się silnie w obrębie teologii, zwłaszcza protestanckiej. Najbardziej znanym jej przedstawicielem jest protestancki teolog Karl Barth . Starał się on ująć relację ja-ty jako z istoty symetryczną. Jej podstawowym wymogiem jest wzajemność. Nie jest to już filozofia innego rozważająca „tajemniczą” naturę spotkania, lecz raczej pewnego rodzaju etyka religijna o charakterze w pewnym sensie normatywnym. Mówi nam ona jakie powinno być spotkanie[2], aby spełnić swą etyczną funkcję.

Nurt trzeci (przedstawiciele: Józef Tischner), zwany też filozofią dramatu: w tym nurcie wyróżnia się stosunek człowieka do świata (sceny) i człowieka do drugiego człowieka. Relacja człowiek-człowiek charakteryzuje związek dialogiczny. W związku dialogicznym naprzeciw siebie staje Pytający i Zapytany. Według Tischnera związek dialogiczny daje świadomość obecności drugiego człowieka, bowiem dzięki pytaniu człowiek wie, że obok niego jest drugi człowiek. Pytający czyni Zapytanego uczestnikiem jakieś sytuacji: w związku dialogicznym powstaje pewna przestrzeń, w której spotykają się dwie wartości, jest to zatem też związek agatologiczny, w którym drugi człowiek staje cały w swojej bezbronności i mówi „Nie zabijaj!”.

Przypisy

  1. Dialogicy nie zwracali się przeciw jakiejś określonej postaci „subiektywizmu”, ale raczej przeciw ogólnej tendencji nowożytnej filozofii.
  2. Pierwszych dialogików interesowała raczej kwestia czym w ogóle owo spotkanie jest.

Bibliografia

  • Martin Buber, Ja i Ty, tłum. Jan Doktór, PAX, Warszawa
  • Franz Rosenzweig, Gwiazda zbawienia, tłum. Tadeusz Gadacz, Znak, Kraków 1998
  • Józef Tischner, Filozofia dramatu, Znak, Kraków, 2006
  • Emmanuel Levinas, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. Małgorzata Kowalska, PWN, Warszawa, 2002
  • Bogdan Baran (wybór, opr. i wstęp), Filozofia dialogu, Znak, Kraków 1991


Inne hasła zawierające informacje o "Filozofia dialogu":

Sztuka ...

Uniwersytet Witolda Wielkiego ...

Antanas Smetona ...

Walka ...

Nowa Anglia ...

Wojciech Brudzewski ...

Baldassare Castiglione ...

Musical ...

Ignacy Hołowiński ...

Ludwik XVIII ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Filozofia dialogu":

008b. Grecja (plansza 18) ...

010c. Rzym (plansza 4) ...

232 Kultura i nauka w latach 1945 ? 2003 (plansza 12) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie