Filomaci ( gr. miłośnicy nauki) – tajne stowarzyszenie studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego , o celach społeczno-patriotycznych i samokształceniowych działające w latach 1817 – 1823 (powstało 1.10.1817 r.), do momentu, gdy w wyniku śledztwa prowadzonego przez senatora Nikołaja Nowosilcowa wytoczono im proces, a potem zesłano do Rosji. Na zebraniach dyskutowali na temat piśmiennictwa polskiego i zagranicznego, cenili dzieła starożytnych pisarzy oraz filozofów oświeceniowych. Interesowała ich literatura współczesna jak i z dawnych epok. Pragnęli upowszechnić swe zasady i idee, co doprowadziło w 1820 roku do powstania Towarzystwa Filaretów .

Twórcami Filomatów byli m.in. Jan Czeczot , Józef Kowalewski , Onufry Pietraszkiewicz , Józef Jeżowski (prezes), Franciszek Malewski (syn rektora), Tomasz Zan i Adam Mickiewicz . Członkami byli Jan Sobolewski – fizyk i matematyk, Kazimierz Piasecki – prawnik, Wincenty Budrewicz – matematyk, ks. Dionizy Chlewiński, Stanisław Kozakiewicz – prawnik, Ignacy Domeyko – matematyk i fizyk, Teodor Łoziński – matematyk i fizyk.

Organizacja filomatów była zorganizowana na wzór wolnomularski .

Bibliografia

Linki zewnętrzne

• Józef Kallenbach, Triumf Filomatów, Kraków, Warszawa 1919

Zobacz też

• Filareci
• Promieniści
• Filomaci Pomorscy
• Konwent Polonia