Lepidodendron (Lepidodendron) - wymarły
późnokarboński
rodzaj
widłaka
z rzędu
lepidofitów
.
Nazwa łacińska pochodzi od greckich słów lepido - łuska i dendron - drzewo, toteż w XIX w. i na początku XX w. funkcjonowała polska nazwa lepidodendrona łuskodrzew, obecnie zarzucona.
Charakterystyka
Lepidodendrony były widłakami dorastającymi do 30 m wysokości i ok. 2 m średnicy u podstawy. Cechą łączącą je ze współczesnymi widłakami jest to, że ich korona była rozgałęziona
dychotomicznie
. Pnie i gałęzie były okryte
epidermą
ze szparkami, nie zawierały wcale, lub bardzo mało,
drewna
. Wnętrze pni często było puste. Wskazuje to, że lepidodendrony były
bylinami
o zielonych pniach. Liście umieszczone były na poduszkach liściowych. Poduszki te zachowują się w stanie kopalnym i mają charakterystyczny dla lepidodendronów łuskowaty (
rombowy
) kształt. Rozmieszczone są regularnie w rzędach. Lepidodendrony miały organy korzeniotwórcze, również rozgałęziające się dychotomicznie zwane stygmariami. Od poziomo rosnących, płytko zanurzonych lub leżących na powierzchni stygmarii odrastały prawdziwe
korzenie
o nazwie apendyks, po których zachowują się na stygmariach okrągłe blizny nieregularnie rozmieszczone.
Występowanie
Późny karbon, sporadycznie także we wczesnym
permie
. Bardzo powszechne w utworach karbonu górnego Europy, w tym Polski (
Górny Śląsk
,
Wałbrzych
).
Znaczenie
Były jednymi z najpowszechniejszych roślin drzewiastych karbonu późnego, a ich szczątki stały się ważnym składnikiem tworzących się wówczas
torfowisk
, z których później powstały
węgle kamienne
.
Megaspory i
mikrospory
lepidodendronów mają duże znaczenie w datowaniu osadów górnokarbońskich.
Bibliografia
- A. Jachowicz, S. Dybova-Jachowicz, 1994. Paleobotanika. Wyd. Uniw. Śląskiego.