Ogólnopolski Turniej Chórów „Legnica Cantat” nawiązuje do bogatej tradycji muzycznej
Legnicy
, sięgającej czasów
Henryka Brodatego
, który był
trubadurem
, a miasto szczyciło się wówczas posiadaniem największego skriptorium oraz czasów
Jerzego Libana
z Legnicy (1464) - śląskiego kompozytora, teoretyka muzyki i filologa-grecysty. Jego imię nosi Główna Nagroda Turnieju.
Historia konkursu
Pierwszy Konkurs odbył się w dniach 9-11 czerwca
1967
roku pod nazwą „Dolnośląskie Święto Pieśni”. Inicjatorem konkursu był
Henryk Karliński
, zasłużony animator kultury, dyrygent i założyciel legnickiego chóru „Madrygał” działającego do dziś. Impreza od razu wzbudziła zainteresowanie zespołów chóralnych oraz dyrygentów i bardzo szybko zyskała rangę ogólnopolskiej. Rozwój Turnieju polegał nie tylko na zwiększeniu zasięgu i zdobywaniu coraz lepszej opinii. Z czasem impreza wzbogacała się o nowe formy kontaktu z uczestnikami i publicznością, takie jak: koncerty towarzyszące, wystawy, warsztaty i seminaria.
Od początku trwania imprezy (1967) w Turnieju uczestniczyło ponad 650 chórów (wiele z nich kilkakrotnie). Publiczność festiwalowa miała okazję usłyszeć tysiące utworów reprezentujących chyba wszystkie epoki, style i gatunki wielogłosowej muzyki wokalnej.
Uczestnicy
Ogólnopolski Turniej Chórów „Legnica Cantat” jest obecnie jednym z najbardziej renomowanych i jedynym w Polsce festiwalem o otwartej formule, nie stawiającym uczestnikom warunków dotyczących rodzaju i liczebności chóru czy wykonywanego programu konkursowego. Cieszy się on niesłabnącym zainteresowaniem wśród najlepszych zespołów w kraju. Najczęściej na udział w „Legnicy Cantat” decydują się zespoły, które już zostały laureatami nagród w innych konkursach krajowych (
Bydgoszczy
,
Kaliszu
,
Międzyzdrojach
czy
Rumi
). Natomiast laureaci legnickiego Turnieju zapraszani są jako goście honorowi na inne krajowe konkursy. Biorą też udział w najbardziej liczących się festiwalach zagranicznych, zdobywając najwyższe laury (np.
Olsztyński Chór Kameralny COLLEGIUM MUSICUM
na Festiwalu Muzycznym w Llanollen w
Walii
uplasował się na pierwszym miejscu w dwóch kategoriach, w których występował, a dyrygent Janusz Wiliński otrzymał nagrodę dla dyrygenta jednego z 4 najlepszych chórów świata).
Kwalifikacji do udziału w zmaganiach konkursowych dokonuje Rada Artystyczna na podstawie nadesłanych płyt CD i kaset magnetofonowych i wideo. Zwykle w konkursie uczestniczy 20 zespołów (około 1500 uczestników).
Chóry wykonują 20 minutowe, zróżnicowane stylistycznie, programy
a cappella
utworów muzyki dawnej i współczesnej (regulamin dopuszcza wykonanie jednego utworu z towarzyszeniem instrumentu w oryginalnym układzie, co bardzo urozmaica publiczności odbiór koncertów konkursowych).
Oprócz chórów, podczas „Legnicy Cantat” goszczą również: dyrygenci, chórmistrzowie, kompozytorzy, rektorzy i wykładowcy uczelni muzycznych oraz przedstawiciele władz państwowych i lokalnych, a także przedstawiciele mediów.
Fundatorzy
Fundatorami nagród są zwykle:
Ważną rolę w konkursie legnickim odgrywają działania związane z edukacją muzyczną. W tym zakresie organizatorzy współpracują z wieloma autorytetami z dziedziny chóralistyki w kraju i za granicą, powierzając im rolę wykładowców podczas Ogólnopolskiego seminarium dla dyrygentów chórów organizowanego w ramach imprezy wspólnie z Centrum Animacji Kultury w Warszawie. Uczestnikami seminarium są dyrygenci, chórzyści, studenci uczelni muzycznych, nauczyciele muzyki, chcący doskonalić swój warsztat dyrygencki, wymienić doświadczenia w zakresie metodyki i innych aspektów pracy z chórem. Wśród interesujących zagadnień realizowanych w ramach seminarium znalazł się na przykład temat dotyczący wykonawstwa utworów negro spirituals realizowany przez prof. Roberta Morisa z udziałem chóru uniwersyteckiego z Minesoty w USA.
Imprezy towarzyszące
Istotne znaczenie dla programu festiwalu mają imprezy towarzyszące, stanowiące przykład mistrzowskiego wykonawstwa, w ramach których odbywają się:
- prawykonania utworów znanych kompozytorów np.: Missa Festiva
Józefa Świdra
,
- koncerty krajowych i światowych znakomitości z dziedziny muzyki - np. światowej klasy Zespół Muzyki Dawnej Micrologus z Asyżu (Włochy), chóry: The Southern Chorale i Macalaster College Choir z USA, Zespoły
Ars Nova
z Warszawy i
Affabre Concinui
z Poznania,
Poznańskie Słowiki
, wspaniali soliści: Jadwiga Rappe, Urszula Kryger,
Ewa Pobłocka
, Gunter Wehinger,
- koncerty plenerowe w różnych punktach miasta, gromadzące liczne grono słuchaczy,
- koncerty chórów w okolicznych miejscowościach (
Legnickie Pole
,
Kunice
,
Lubin
,
Złotoryja
,
Jawor
)
- spektakle teatralne i muzyczne,
- wystawy plastyczne o tematyce muzycznej - np. muzyka w rysunku satyrycznym, wystawa plakatów,
- happeningi organizowane w ramach plenerowego otwarcia Turnieju,
- kiermasze wydawnictw muzycznych i nutowych oraz wystawy sprzętu muzycznego.
Wydawnictwa festiwalowe
Dużą wagę organizatorzy przykładają do oprawy plastycznej, którą powierzają najwybitniejszym twórcom - np. J. Starowieyski,
Rafał Olbiński
,
Stasys Eidrigevičius
,
Jan Młodożeniec
i do wydawnictw festiwalowych - plakatu, programów, afiszy.
Laureaci
Na najlepsze zespoły i dyrygentów czeka wiele nagród i wyróżnień, a wśród nich najbardziej cenna: Nagroda Główna Lutnia im. Jerzego Libana z Legnicy - nagroda przechodnia, którą chór otrzymuje na własność po trzykrotnym jej zdobyciu (Brązową Lutnię otrzymał w 1986 roku Chór Politechniki Szczecińskiej pod dyr. Jana Szyrockiego, Srebrną Lutnię otrzymał w 1997 roku
Olsztyński Chór Kameralny COLLEGIUM MUSICUM
pod dyr. Janusza Wilińskiego, a Złotą Lutnię otrzymał w
2009
roku Zespół Wokalny
PRO FORMA
pod dyr.
Marcina Wawruka
). Ponadto jury przyznaje równorzędne pierwsze nagrody im.
Henryka Karlińskiego
w poszczególnych kategoriach - chórów dziecięcych, młodzieżowych, studenckich i innych.
Ciekawą i jedyną w swoim rodzaju formą seminarium jest funkcjonowanie w jego ramach nieoficjalnego jury złożonego z uczestników. Podczas obrad prowadzonych równolegle z jury oficjalnym seminarzyści mają sposobność poznać kryteria oceny chórów oraz zetknąć się z trudną sztuką oceny i wyboru najlepszych z bardzo dobrych. Oba werdykty są konfrontowane podczas wspólnej dyskusji.
Rubinowa lutnia
ZDOBYWCY RUBINOWEJ LUTNI 2010...
Złota lutnia
ZDOBYWCY ZŁOTEJ LUTNI 1998-2009
Srebrna lutnia
ZDOBYWCY SREBRNEJ LUTNI 1987-1997
Brązowa lutnia
ZDOBYWCY BRĄZOWEJ LUTNI 1967-1986
- 1986: Chór Politechniki Szczecińskiej dyr. Jan Szyrocki (Brązowa Lutnia przechodzi na własność chóru)
- 1985: Chór Akademicki ORGANUM w Krakowie dyr. Bogusław Grzybek
- 1984: Zespół Madrygalistów w Czechowicach Dziedzicach dyr. Anna Szostak-Myrczek
- 1983: Częstochowski Chór Kameralny dyr. Krzysztof Pośpiech
- 1981: Chór REZONANS CON TUTTI IV LO i Ogniska Pracy Pozaszkolnej nr 2 w Zabrzu dyr. Norbert Kroczek
- 1980: Chór Akademicki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze dyr. Irena Marciniak
- 1979: Akademicki Chór ORGANUM przy Klubie Inteligencji Katolickiej w Krakowie dyr. Bogusław Grzybek
- 1978: Chór Kameralny Lubuskiego Towarzystwa Muzycznego w Zielonej Górze dyr. Stanisław Malawko
- 1977: Chór Męski Politechniki Poznańskiej dyr. Janusz Dzięcioł
- 1976: Chór Akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu dyr. Stanisław Kulczyński
- 1975: Chór MADRYGAŁ Legnickiego Domu Kultury dyr. Henryk Karliński
- 1974: Chór Akademicki Politechniki Szczecińskiej dyr. Jan Szyrocki
- 1973: Chór Akademii Medycznej w Gdańsku dyr. Ireneusz Łukaszewski
- 1972: Chór Akademicki Politechniki Szczecińskiej dyr. Jan Szyrocki
- 1970: Chór Męski Politechniki Poznańskiej Janusz Dzięcioł
- 1969:
Chór Akademicki Uniwersytetu Warszawskiego
dyr. Maciej Jaśkiewicz
- 1968: Chór Związku Zawodowego Kolejarzy przy DOKP w Katowicach dyr. Krystyna Świder
- 1967: Chór Studencki Uniwersytetu Wrocławskiego dyr. Mieczysław Matuszczak
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Bibliografia
