Kereszeni (
tatarski
: керәшен,
ros.
Кряшены) -
tatarskojęzyczni
prawosławni
, zamieszkujący
Federację Rosyjską
, głównie
Tatarstan
, a także, w mniejszym stopniu,
Baszkirię
,
Udmurcję
i
Obwód czelabiński
.
Kwestia, czy Kereszeni to odrębny
naród
, czy jedynie grupa etniczna w obrębie
Tatarów
nie jest rozstrzygnięta.
Pochodzenie
Pochodzenie Kereszenów nie jest jasne. Istnieje kilka koncepcji na temat tego, kiedy grupa ta wyodrębniła się spośród
Tatarów
. Niektórzy uczeni uważają, iż Kereszeni to potomkowie głównie tatarskich mieszkańcy środkowej
Azji
, który przyjęli
chrześcijaństwo
(obrządku
nestoriańskiego
), zanim jeszcze ogół
Tatarów
przyjął
islam
, i to nie tyle Kereszeni wyodrębnili się spośród Tatarów, ile
Tatarzy
, pierwotnie wyznawcy
szamanizmu
i
nestorianizmu
przechodząc na religię muzułmańską wyodrębnili się spośród jednego narodu i odtąd istniały dwa narody, których drogi rozeszły się.
Inni badacze, którzy obecnie stanowią większość, uważają, iż Kereszeni to
Tatarzy
, którzy w
XVI
-
XVII
w., pod wpływem nacisków rosyjskich przyjęli
prawosławie
.
Istnieją także teorie wiążące Kereszenów z innymi ludami, które zostały zasymilowane językowo i kulturowo (lecz nie religijnie) przez Tatarów.
Kultura
Kultura
Kereszenów zbliżona jest do kultury
Tatarów
nadwołżańskich (kazańskich), oczywiście z uwzględnieniem silnych różnic wynikających z odmienności
religii
, przy czym na Kereszenów dużo większy wpływ niż na resztę Tatarów wywarła kultura rosyjska. W ostatnich latach rodzima kultura tego ludu szybko jest wypierana przez rosyjską wersję kultury zachodniej.
Ateizacja
z czasów
Związku Radzieckiego
spowodowała odejścia liczne od religii prawosławnej - głównego elementu odróżniającego Kereszenów od Tatarów, co w dzisiejszych czasach powoduje, iż wielu niewierzących Kereszenów uważa się nawet nie za tatarską grupę etniczną, ile po prostu za Tatarów.
Kereszeni są traktowani na przemian jako
naród
, bądź tatarska
grupa etniczna
. W czasie spisu powszechnego z
2002
r. uznano ich za odrębny naród, do którego przynależność zadeklarowało 24.668 osób.
Zobacz też