fałd

Fałdy z płynięcia na fyllicie , kop. Dewon, Jarnołtówek , Góry Opawskie

Fałdy ze zginania, sfałdowany flisz karpacki, odsłonięcie Rudawka Rymanowska n. Wisłokiem, okolice Rymanowa

Fałdki ptygmatyczne powstałe w ośrodku elastycznym

Fałdy powstałe wskutek kompresji , kop. Dewon, Jarnołtówek , Góry Opawskie

Zafałdowane osady dolnego kambru , reprezentowane przez kwarcyty osadowe, kop. Wiśniówka Duża, koło Kielc

Fałd – to ciągła deformacja tektoniczna polegająca na wygięciu plastycznym warstw skalnych bez przerwania ich ciągłości, powstała na skutek fałdowania .
Prosty, normalny, symetryczny fałd należy do rzadkości.
Fałd składa się z dwu zasadniczych części: części wypukłej ( antykliny ) i części wklęsłej ( synkliny , łęku ). Części pośrednie pomiędzy łękiem a siodłem nazywają się skrzydłami fałdu.

Antyklina posiada w swoim jądrze utwory starsze, natomiast synklina posiada w swoim jądrze utwory młodsze. Wewnętrzna część fałdu to jądro fałdu.

Elementy fałdu

• przegub - odcinek warstwy fałdowanej, w obrębie którego zachodzi najszybsze wygięcie
• oś fałdu - prosta, przez której przemieszczenie w przestrzeni może być utworzona powierzchnia fałdu
• kąt nachylenia - kąt między osią fałdu a płaszczyzną poziomą
• powierzchnia osiowa fałdu - powierzchnia łącząca osie fałdu
• promień fałdu - odległość między promieniami osiowymi antykliny i synkliny tworzących fałd

Klasyfikacje fałdów

Klasyfikacja geometryczno-kinematyczna

Uwzględnia położenie skrzydeł względem powierzchni osiowej:

• fałdy stojące – fałdy zbudowane normalnie i symetrycznie o skrzydłach zapadających się pod prawie takim samym kątem w przeciwnych kierunkach na zewnątrz. Fałdy stojące są niesymetryczne, gdy kąty upadu skrzydeł są różne.
• fałdy pochylone – fałdy o jednokierunkowym upadzie obu skrzydeł pod kątem 90-60°.
• fałdy obalone – fałdy o jednokierunkowym upadzie obu skrzydeł pod kątem 60-30°.
• fałdy przewalone
• fałdy leżące – fałdy przy upadzie skrzydeł mniejszym niż 30°.

Klasyfikacja ze względu na symetrię fałdu

• symetryczne – fałd, gdzie płaszczyzna osiowa dzieli fałd na dwie równe części, tzn. gdy kąt upadu na obie strony jest mniej więcej jednakowy.
• asymetryczne – są znaczne różnice upadu obu skrzydeł.

Klasyfikacja ze względu na położenie osi fałdu

• fałdy pionowe
• fałdy poziome
• fałdy pochylone

Klasyfikacja ze względu na rozmieszczenie w planie

• synkliny , antykliny
• brachysynkliny, brachyantykliny
• kopuły, niecki

Klasyfikacja ze względu na stosunek promienia fałdu do wysokości fałdu

• fałdy szerokopromienne
• fałdy średnopromienne
• fałdy wąskopromienne

Klasyfikacja geometryczno-morfologiczna

• fałdy zygzakowate
• fałdy hiperboliczne
• fałdy paraboliczne
• fałdy skrzynkowe
• fałdy półkoliste
• fałdy grzebieniowate
• fałdy wachlarzykowate

Klasyfikacja ze względu na kąt pomiędzy skrzydłami

• fałdy normalne (kąt jest większy niż zero)
• fałdy izoklinalne (kąt jest równy zeru)
• fałdy wachlarzowe (kąt jest mniejszy od zera)

Klasyfikacja strukturalna

• fałdy koncentryczne
• fałdy symilarne
• fałdy dysharmonijne

Genetyczna klasyfikacja fałdów

• fałdy ze ścinania
• fałdy ze zginania
• fałdy z płynięcia