Fale długie (fale kilometrowe) ( ang. LF – Low Frequency), zakres fal radiowych (pasmo radiowe) o częstotliwości : 30-300 kHz i długości 10-1 km . Zakres ten jest przeznaczony głównie dla rozgłośni radiowych w I regionie ITU ( Europa , Afryka i Bliski Wschód ).

Obecnie w programowej radiofonii europejskiej używany jest zakres 144–288 kHz z odstępami pomiędzy kanałami wynoszącymi 9 kHz. W paśmie tym nadawane są też na zasadzie rozgłaszania dane cyfrowe np. wzorce czasu, jednym z nich jest europejski radiowy sygnał zegarowy (tzw. DCF77 ) nadawany spod Frankfurtu nad Menem na częstotliwości 77,5 kHz.

W paśmie fal długich na częstotliwości 225 kHz nadaje Polskie Radio Program I (za pośrednictwem Radiowego Centrum Nadawczego w Solcu Kujawskim ).

Propagacja fal długich

Fale długie w wyniku bardzo małego tłumienia i dużej dyfrakcji (łatwo uginają się na przeszkodach) rozchodzą się na duże odległości za pomocą fali powierzchniowej. Ulegają również odbiciu od najniższych warstw jonosfery o bardzo niskiej gęstości elektronowej i praktycznie nie wnikają dalej. W ciągu dnia odbijają się od dolnej części warstwy D , a nocą, gdy warstwa D zanika, od warstwy E . W odległości 1000-2000 km do nadajnika natężenie pola fali jonosferycznej przewyższa natężenie pola fali powierzchniowej. Zasięg fal długich jest duży i wynosi, zarówno w dzień i w nocy, kilka tysięcy kilometrów.

Do oszacowania natężenie pola elektrycznego na falach długich służy półempiryczny wzór Austina:

gdzie

• E_sk – natężenie pola elektrycznego [mV/m]
• P – moc zastępcza promieniowana izotropowo przez antenę [kW]
• r – odległość od anteny [km]
• θ – kąt utworzony między półprostymi łączącymi środek Ziemi z punktami nadajnika oraz odbiornika

Przy czym średnie wahania roczne natężenia pola w danym punkcie mogą wynosić 20-50%. Największe natężenie występuje latem w dzień, a zimą w nocy.

Nadajniki długofalowe w Polsce

• Maszt radiowy w Konstantynowie
• RCN Solec Kujawski
• Maszt radiowy w Raszynie

Bibliografia