Jan Gutenberg (1399 lub 1400-1468)

Jan Gutenberg, właściwie Jan Gensfleisch^[1], niem. Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg (ur. ok. 1399 , zm. 3 lutego 1468 ) – złotnik i drukarz moguncki , niemiecki rzemieślnik, twórca pierwszej przemysłowej metody druku na świecie.

Życiorys

Działalność Gutenberga przypada na okres rozwoju drukarstwa w zachodniej Europie. Początkowo Gutenberg stosował znane już wcześniej w Europie czcionki drewniane, z czasem opracował własną wersję czcionek metalowych (również znanych już w Europie), posługiwał się także czcionkami glinianymi. Skonstruował specjalny aparat do ich odlewania, w którym nowością było używanie wymiennych matryc . Zaprojektował również własną wersję prasy drukarskiej na wzór znanych już pras introligatorskich.

W 1448 r. założył w Moguncji drukarnię. W 1455 r. ukazała się drukiem tzw. Biblia Gutenberga , której jeden egzemplarz można oglądać w muzeum diecezjalnym w Pelplinie . W 1457 r. Gutenberg wydał Psałterz moguncki oraz duży katechizm.

Zmarł w biedzie.

Rodzina: matka - Else Wirich, ojciec - Johensosn Gutenberg, bracia - Johann Gutenberg, Alfred Gutenberg, Karmelt Gutenberg.

Wkład w historię druku

Biblia Gutenberga z 1455 roku

Potocznie, ale niesłusznie jest uważany za wynalazcę ruchomej czcionki , której historia sięga tysiąca lat wstecz na Dalekim Wschodzie . Niesłusznie uznaje się go również za pierwszego europejskiego drukarza. O wynalazku czcionki dowiedział się najprawdopodobniej od niejakiego Faustusa, który uciekł z Haarlemu do Moguncji kradnąc wynalazek swojemu pracodawcy, Holendrowi Laurensowi Janszoonowi Costerowi .^[]

Jego faktycznym dokonaniem było stworzenie w Europie pierwszego prawdziwie dużego wydawnictwa książkowego. Do tamtej pory drukowano tylko pojedyncze karty zawierające skomplikowane zdobienia, przeznaczone do dalszego wypełnienia pismem ręcznym, oraz niewielkie akcydensy .

Inne ważne osiągnięcia Gutenberga to udany projekt modyfikacji dotychczasowego gotyckiego kroju pisma ręcznego, a przede wszystkim stworzenia podstawowych zasad składu tekstu , z których korzysta większość zawodowych typografów, jak i projektanci oprogramowania dla DTP .^[]

Za wynalezienie druku uważa się przede wszystkim rok 1450. Pierwszymi księgami jakie Gutenberg wydrukował były: Biblia oraz Księga Wszelkiej Mądrości.

Ciekawostki

" Kamienica pod Gutenbergiem " Jana Petersilge - Piotrkowska 86

Postać Jana Gutenberga pojawia się epizodycznie w powieści Andrzeja Sapkowskiego Narrenturm (rozdział piętnasty). Sapkowski opisuje pobyt młodego Gutenberga w Świdnicy.

Gutenberg jest drugoplanowym bohaterem w książce Matthew Skeltona "Endymion Spring".

W Polsce istnieją cztery pomniki Gutenberga - na " Kamienicy pod Gutenbergiem " Jana Petersilge przy ulicy Piotrkowskiej w Łodzi , ponadto na jednej z częstochowskich kamienic, w Gdańsku -Wrzeszczu oraz na tzw. Domu Prasy w Toruniu.

Gutenberg oraz powstanie jego drukarni występuje również w książce Clive'a Barker'a "historia pana B." jako jedna z ważniejszych scen.

Zobacz też

• Biblia Gutenberga
• historia druku
• Kamienica pod Gutenbergiem
• projekt Gutenberg

Przypisy