Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Ewolucja syren

Ewolucja syren

Drzewo rodowe syren
Diugoń – współczesny przedstawiciel syren
Manat karaibski – żyjący obecnie przedstawiciel syren

Ewolucja syrenewolucja współcześnie żyjącego rzędu ssaków obejmującego diugoniowate , manatowate i ich wymarłych krewnych. Są to jedyne przetrwałe do dziś roślinożerne ssaki morskie, a także jedyne roślinożerne ssaki, które wybrały całkowicie wodny tryb życia. Ich zapis kopalny sięga ponad 50 milionów lat, rozpoczynając się we wczesnym eocenie . W kolejnych epokach, oligocenie i miocenie , osiągnęły niewielką różnorodność gatunkową, która zmniejszyła się jeszcze bardziej na skutek ochłodzenia klimatu , zmian oceanograficznych, a w końcu i działalności człowieka. Obecnie wyróżnia się dwa rodzaje obejmujące cztery gatunki: Trichechus liczący trzy gatunki zamieszkujące atlantyckie wybrzeża oraz wybrzeża i rzeki Ameryki Południowej, ostatni gatunek zaś, diugoń z monotypowego rodzaju Dugong, żyje w Oceanach Spokojnym i Indyjskim .

Spis treści

Pochodzenie

Syreny, wspólnie z trąbowcami , wymarłymi desmostylami i prawdopodobnie także z embritopodami , tworzą grupę Tethytheria. Sądzi się, że przedstawiciele tego kladu wyewoluowali z prymitywnych kopytnych żyjących na wybrzeżach Oceanu Tetydy [1].

Tethytheria z kolei razem z góralkami tworzą grupę Paenungulata . Jest to jeden z najmniej kontrowersyjnych kladów ssaków, potwierdzony morfologią i badaniami molekularnymi. Ostatni wspólny przodek wszystkich syren jest odleglejszy niż w przypadku waleni czy płetwonogich , sądzi się jednak, że przystosowały się one do wodnego trybu życia w podobnym czasie.

Zapis kopalny

Prorastomus – wczesny, eoceński przedstawiciel syren

W zapisie kopalnym syreny po raz pierwszy pojawiły się we wczesnym eocenie . Do końca tej epoki zdążyły się już znacznie zróżnicować. Zamieszkiwały rzeki , estuaria , wody morskie w okolicy brzegu. Były w stanie się szybko rozprzestrzenić. Najbardziej prymitywny przedstawiciel, Prorastomus , odnaleziony został na Jamajce [2].

Najwcześniejsze zwierzęta tej grupy, zaliczane do rodzin Prorastomidae i Protosirenidae, żyły w eocenie i osiągały przeważnie rozmiary świni. Prowadziły w większości lądowy tryb życia – na co wskazuje budowa stawu biodrowo-krzyżowego – jednak wykazywały już pewne przystosowania do życia w wodzie, takie jak cofnięcie nozdrzy. W środkowym eocenie ich miejsce zajęły Dugongidae, czyli diugoniowate . Syreny te osiągnęły opływowy kształt ciała, w pełni przystosowany do życia w wodzie, ich kończyny przednie przekształciły się w płetwy, tylne natomiast uległy uwstecznieniu i zniknęły. Silny ogon wykształcił poziomo ułożoną płetwę, która poruszając się w górę i w dół dostarczała im siły napędowej podczas pływania, podobnie jak w przypadku waleni i inaczej niż u większości ryb. Największe zróżnicowanie diugoniowate osiągnęły w oligocenie[3].

Ewolucja sposobu poruszania się syren

Jako ostatnia pojawiła się rodzina manatowatych , wywodząca się prawdopodobnie z wczesnych diugoniowatych. Wyodrębniła się ona na przełomie późnego eocenu i wczesnego oligocenu. Prawdopodobnie do końca miocenu zasięg występowania przedstawicieli manatowatych ograniczony był do nadmorskich rzek i estuariów w Ameryce Południowej i dopiero później rozszerzył się także na Afrykę[3]. Obecny zapis kopalny dokumentuje wszystkie etapy redukcji szkieletu miednicy i kończyn tylnych, stanowiąc przykład olbrzymich zmian morfologicznych.

Od kiedy się pojawiły, syreny żywiły się roślinnością, prawdopodobnie trawą morską i okrytonasiennymi . Zwierzęta te, dzięki dużym płucom , potrafią nurkować na niewielkie głębokości. Ich ciężki szkielet pomaga im pozostać zanurzonymi. Kości są zgrubiałe i osteosklerotyczne, zwłaszcza żebra często odnajdywane po skamienieniu.

Podobnie jak ssaki mezozoiczne , ale inaczej niż w przypadku ich kenozoicznych krewniaków, syreny miały nie cztery, lecz pięć przedtrzonowców, co daje wzór zębowy 3.1.5.3. Kwestia, czy jest to przetrwała cecha prymitywna, nadal podlega dyskusji. Zęby nie różnią się zbytnio wśród syren, prawie zawsze posiadają niską koronę z dwoma dużymi, zaokrąglonymi guzkami. Nie licząc najwcześniejszych przedstawicieli, Sirenia utraciły siekacze i kły poza dwoma górnymi siekaczami przypominającymi ciosy. Choć to właśnie uzębienie często wykorzystywane jest do rozróżniania poszczególnych gatunków, w przypadku opisywanego rzędu bardziej charakterystyczne są czaszka i żuchwa , zwłaszcza zaś kość czołowa .

Przypisy

  1. Colin Patterson: Molecules and morphology in evolution: conflict or compromise?. Cambridge University Press, 1987, s. 80. . 
  2. Kenneth David Rose: The Beginning of the Age of Mammals. JHU Press, s. 269. . 
  3. 3,0 3,1 Caryn Self-Sullivan: Evolution of the Sirenia ( ang. ). [dostęp 17 kwietnia 2009].

Bibliografia

  • Daryl P. Domning: Sirenian Evolution. W: William F. Perrin, Bernd Würsig, J.G.M. Thewissen (red.): Encyclopedia of Marine Mammals. Academic Press, 2002. . 
  • Ed Babinski: Origin of Sirenians ( ang. ). [dostęp 17 kwietnia 2009].


Inne hasła zawierające informacje o "Ewolucja syren":

Wiktor Sukiennicki ...

Fototrofia ...

Benedykt Dybowski ...

Litosole ...

Ewolucja ...

Filogeneza ...

Zoologia ...

Ekologia ...

1932 ...

Pochodzenie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Ewolucja syren":

003 b Rewolucja neolityczna (plansza 11) ...

014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 4) ...

211. Kształtowanie się szaty roślinnej Polski (plansza 2) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie