Europejski nakaz aresztowania (ENA), uproszczona forma ekstradycji istniejąca w Unii Europejskiej , umożliwiająca aresztowanie osoby podejrzanej lub oskarżonej o popełnienie przestępstwa albo już skazanej za nie, i wydanie jej do kraju, w którym zostanie postawiona przed sądem lub przekazana do wykonania wcześniej orzeczonej kary .

Europejski nakaz aresztowania został ustanowiony decyzją ramową Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi, która w art. 31 nakazywała od 1 stycznia 2004 zastąpić przepisy krajowe dotyczące ekstradycji w stosunkach pomiędzy państwami członkowskimi przepisami tej decyzji ( CELEX: 32002F0584 ).

O wydaniu osoby decyduje sąd kraju, na którego terytorium osoba przebywa. W odróżnieniu od ekstradycji, w przypadku europejskiego nakazu aresztowania rezygnuje się z zasady podwójnej karalności, co oznacza, iż nie trzeba badać, czy kraj, który ma wydać również penalizuje czyn , za popełnienie którego pewien kraj stara się o przejęcie osoby. Wystarczy, że czyn jest karany w kraju, który wydał nakaz aresztowania.

Niezgodność z konstytucją

Instytucja europejskiego nakazu aresztowania funkcjonuje w polskim porządku prawnym od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku. 27 kwietnia 2005 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 607t § 1 kodeksu postępowania karnego , zezwalający na przekazanie obywatela polskiego do państwa członkowskiego Unii Europejskiej w ramach europejskiego nakazu aresztowania, był niezgodny z art. 55 ust. 1 Konstytucji, mającym w tamtym czasie treść: Ekstradycja obywatela polskiego jest zakazana. Uznał zatem, że ENA nie różni się w sposób istotny od ekstradycji^[1].

Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dniem 5 listopada 2006 art. 607t § 1 utracił moc obowiązującą w zakresie umożliwiającym wydanie obywatela polskiego, który dopuścił się przestępstwa poza granicami Polski. W następstwie wyroku 8 września 2006 została zmieniona Konstytucja RP , która od 6 listopada 2006 dopuszcza wydanie obywatela polskiego innemu państwu lub międzynarodowemu organowi sądowemu, o ile możliwość taka wynika z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej lub ustawy stanowiącej wykonanie aktu prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Rzeczpospolita Polska jest członkiem.

Decyzja ramowa o europejskim nakazie aresztowania zawiera listę czynów, w przypadku których nie bada się, czy zachodzi podwójna karalność (w obu krajach). W przypadku przestępstw nie znajdujących się na liście, brak podwójnej karalności, może być przyczyną odmowy wydania osoby, choć nie musi – pozostawione jest to do uznania sądu decydującego o wydaniu.

Zobacz też

• ekstradycja
• list gończy

Przypisy

Bibliografia

• Joanna Starzyk-Sulejewska: Implementacja współpracy sądowej w sprawach karnych. W: Witold M. Góralski: Unia Europejska. Tom II. Gospodarka - Polityka - Współpraca. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, ss. 234-239. . 

Linki zewnętrzne

• SCADPlus: Summary – Framework Decision on the European arrest warrant and the surrender procedures between Member States ( ang. )
• European Arrest Warrant Database (Uniwersytet Jagielloński) ( ang. )