Hartmann Schedel (ur. 13 lutego 1440 w Norymberdze , zm. 28 grudnia 1514 tamże) – niemiecki lekarz , humanista i historyk . Autor Kroniki świata wydanej w 1493 roku w Norymberdze.

Rodzina

Hartmann Schedel w wieku jedenastu lat, wraz z braćmi, został zupełnym sierotą. Jego matka Anna Grabner zmarła w 1445 r. a ojciec, zamożny kupiec norymberski, Hartmann Schedel (starszy) zmarł w 1451 r. Dziećmi zaopiekował brat ojca i on zadbał o ich wykształcenie. Brat Hartmanna, Johannes Schedel wstąpił do miejscowego klasztoru Dominikanów natomiast Georg Schedel poszedł w ślady ojca i został kupcem.

Życiorys

Moguncja z Kroniki świata

Hartmann Schedel w wieku 16 lat, czyli w 1456 r. został studentem Uniwersytetu w Lipsku. W 1461 roku wstąpił do kółka humanistycznego Petera Ludera. Uczęszczał na wykłady z prawa i prawa kanonicznego i został magistrem nauk wyzwolonych. W 1463 r. przeniósł się do Padwy gdzie na słynnym uniwersytecie studiował medycynę, anatomię i chirurgię u Matheolusa. Równocześnie chodził na wykłady z fizyki, oraz w Niemczech praktycznie nieznanego języka greckiego. Dzięki językowi greckiemu mógł zapoznać się z astronomią i astrologią. Został doktorem medycyny w 1466 r., powrócił do Norymbergi i tu zaczął praktykę lekarską. Po kilku latach został lekarzem osobistym Fryderyka II elektora brandenburskiego. Z powodów zdrowotnych opuścił stanowisko i udał się na południe po czym wrócił do Norymbergi ponownie otwierając praktykę lekarską. Często jednak wyjeżdżał przywożąc z podróży mnóstwo notatek, książek i map. W latach 1470 - 1477 był miejskim lekarzem w Nördlingen gdzie wstąpił do bractwa "Kartäuser im Christgarten". Ożenił się w 1475 r. z mieszczką z Norymbergi Anną Heugel. Przeniósł się do Berufsweg koło miejscowości Amberg. Po 1482 roku Hartmann Schedel po raz kolejny powrócił do Norymbergi. Tu w 1485 roku umiera mu pierwsza żona. W 1487 roku żeni się ponownie z Magdaleną Haller ale wkrótce i ona umiera (w 1505 r.). Z obu małżeństw Hartmann Schedel miał dwanaścioro dzieci z tego dojrzały wiek osiągnęło sześcioro. Hartmann Schedel należał do znanych i ważnych osobistości Norymbergi jednak nie mógł zasiadać w radzie miasta gdyż jego druga żona, po ojcu, formalnie była mieszczanką z Bambergu . Był też człowiekiem zamożnym. Zyski przynosiła mu praktyka lekarska, własne i dzierżawione grunty oraz kamienica czynszowa na ulicy Grodzkiej odziedziczona po krewnym Hermanie Schedlu (między innymi mieszkał tam Albrecht Dürer ).

Alegoria ustroju Cesarstwa Rzymskiego z Kroniki świata

W wolnych od praktyki lekarskiej chwilach, gdzieś od 1487 r. Hartmann Schedel zaczął pisać książkę swojego życia. Podczas podróży sam zdobywał potrzebne materiały, przeglądał biblioteki klasztorne a na uczelniach słuchał wykładów. Jako znany lekarz miał ułatwione kontakty z różnymi podróżnikami. Wkrótce jego pasja była powszechnie znana, zwłaszcza gdy książka stawała się coraz bardziej realna i należało znaleźć konkretnego wydawcę i sponsora. Na szczęście z pomocą zgłosili się Michał Wolgemut , Wilhelm Pleydenwurff, Sebald Shreyer oraz Sebastian Kamermaister. Wspólnie doprowadzili do wydrukowania u Antoniego Kobergera Kroniki świata, książki która ich wszystkich uwieczniła.