Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Rezonans akustyczny

Rezonans akustyczny

Rezonans akustyczny – zjawisko rezonansu zachodzące dla fal dźwiękowych , polegające na pobieraniu energii fal akustycznych przez układ akustyczny ze źródła drgań o częstotliwościach równych lub zbliżonych do częstotliwości drgań własnych układu. W wyniku czego dochodzi do generowania, wzmacniania lub filtrowania drgań o tych częstotliwościach .

Występowanie rezonansu jest istotnym zjawiskiem dla funkcjonowania akustycznych instrumentów muzycznych umożliwia generowanie wybranego tonu , np. przez flet , trąbkę . Pudła rezonansowe akustycznych instrumentów strunowych wzmacniają głos generowany przez strunę i nadają ton instrumentowi.

Spis treści

Rezonans struny

Kolejne drgania harmoniczne struny

Napięte struny mają częstotliwości rezonansowe bezpośrednio związane z masą, długością i napięciem. Co wykorzystano w licznych instrumentach strunowych takich jak: lutnie , harfy , gitary , pianina , skrzypce i wiele innych. Fala, która tworzy pierwszy (podstawowy) rezonans w strunie jest równa podwójnej długości struny. Wyższe rezonanse odpowiadają długości fal, które są całkowitą wielokrotnością podstawowej długości fali. Powstająca w strunie fala porusza się z prędkością v, w związku z tym w strunie powstają tylko drgania o częstotliwościach:

f = \frac {nv} {2L}

Prędkość fali w strunie zależy od siły naciągu T oraz masy na jednostkę długości ρ:

v = \sqrt {T \over \rho}

Z powyższych wzorów wynika:

f = \frac {n\sqrt {\frac T \rho}} {2 L}

gdzie:

L – długość struny,
n = 1, 2, 3...,
v – prędkość fali w strunie,
Tnaciąg ,
ρ – masa na jednostkę długości struny.

Z powyższego wynika, że struna generuje dźwięk o danej częstotliwości i jej składowe harmoniczne . Częstotliwość dźwięku generowanego przez strunę zależy od długości struny i jej napięcia, skrócenie struny lub zwiększenie jej napięcia zwiększa częstotliwości rezonansowe. Zmiana naprężenia struny jest stosowana głównie do strojenia instrumentów. W niektórych instrumentach takich jak gitara przez zmianę długości części swobodnej struny zmienia się częstotliwość drgań struny.

Gdy struna jest pobudzona do drgań przez impuls zewnętrzny (szarpnięcie palcem uderzenie przez młoteczkiem), wibruje na wszystkich częstotliwościach występujących w impulsie, lecz w wyniku rezonansu fal odbitych od końców strun bardzo szybko częstotliwości, które nie są jedną z częstotliwości rezonansowych są osłabiane i zanikają, co sprawia że słyszymy tylko jeden ton muzyczny. Proporcje między harmonicznymi zależą od sposobu pobudzenia struny i rezonansów między struną i innymi elementami akustycznymi.

Rezonans kolumn powietrza

Fala dźwiękowa poruszając się w powietrzu odbija się od ścianek naczynia i innych przeszkód. W wyniku odbić dochodzi do rezonansów. Częstotliwości rezonansu w rurce są uzależnione od długości rurki, jej kształtu, oraz czy jest zamknięty czy otwarty jej koniec. Muzycznie przydatne kształty są cylindryczne bądź stożkowe. Flety zachowuje się jak otwarta cylindryczna rura, klarnet i inne instrumenty blaszane zachowują się jak zamknięta cylindryczna rura, saksofon, obój i fagot jak zamknięte stożkowej rury. Wibracja kolumn powietrza ma rezonanse harmoniczne, podobnie jak struna.

Rury

Pierwsze trzy rezonanse w otwartej rurze. Wykres przedstawia ciśnienie.
Pierwsze trzy rezonanse w zamkniętej cylindrycznej rurze.

Komory rezonansowe, które mają sztywne ścianki, a ich poprzeczny wymiar jest pomijalny, dzieli się na

– otwarte na obu końcach, określane jako "otwarte",
– otwarte na jednym końcu i zamknięte sztywną powierzchnią na drugim końcu, określane jako "zamknięte".

Otwarte

Otwarte cylindryczne rury mają rezonanse częstotliwościach określonych wzorem:

f = {nv \over 2L}

Dokładniejszy wzór uwzględniający zjawiska zachodzące przy końcu rury ma postać:

f = {nv \over 2(L+0,8d)}

gdzie:

n – liczba naturalna (1, 2, 3...),
L – długość rury,
vprędkość dźwięku w powietrzu (w przybliżeniu równa 344 metrów na sekundę w 20 °C),
d – średnica rury.

Równanie to uwzględnia fakt, że punkt, w którym fala dźwiękowa odbija się w otwartym końcu nie jest położony idealnie na końcu rurki, ale niewielkiej odległość poza nią. Zjawisko to wynika z tego że współczynnik odbicia fali na otwartym końcu rurki jest nieco mniejszy niż 1; otwarty koniec nie zachowuje się jakby miał nieskończoną impedancję akustyczną, lecz o skończonej wartości, która jest zależna od średnicy rury, długości fali jak i ewentualnie obecnych około otwartego końca rury ciał odbijających dźwięk.

Zamknięte

Zamknięty cylinder ma rezonanse określone przybliżonym wzorem:

f = {nv \over 4L}

gdzie "n" oznacza kolejne liczby nieparzyste (1, 3, 5 ...).

Tego typu rurki wytwarzają dźwięk zawierający tylko nieparzyste harmoniczne częstotliwości podstawowej. Dźwięk podstawowy jest jedną oktawę niższy (czyli połowa częstotliwości) niż w przypadku otwartego cylindra o tej samej długości.

Dokładniejszy wzór uwzględniający zjawiska zachodzące przy końcu rury:

f = {nv \over 4(L+0,4d)}.

Stożkowe

Otwarte rury takie ze jeden ich koniec zwiększa przekrój przypominając stożek, ma częstotliwości rezonansowe w przybliżeniu równe częstotliwościom rezonansowym otwartych cylindrycznych rur o tej samej długości.

Częstotliwości rezonansowe rur stożkowych zamkniętych z jednej strony - kompletny stożek lub ścięty - spełniają bardziej skomplikowany warunek:

kL = nπ − tan − 1kx

gdzie kliczba falowa spełniająca warunek:

k = 2πf / v

gdzie x – odległość od węższego końca rury do wierzchołka stożka. Gdy x jest małe, tzn. gdy stożek jest już prawie cały (nieścięty), to wzór przyjmuje postać:

k(L+x) \approx n\pi

prowadząc do częstotliwości rezonansowych w przybliżeniu równych do tych otwartej rurki, których długość jest równa L + x. Inaczej mówiąc, pełne stożkowe rury zachowuje się jak otwarte cylindrycznej rury o tej samej długości.


Inne hasła zawierające informacje o "Rezonans akustyczny":

Zimna wojna ...

Cień ...

Układ planetarny ...

Promieniowanie gamma ...

Spektroskopia EPR ...

Spektroskopia NMR ...

Wiązanie wodorowe ...

Tramwaj ...

Fizyka medyczna ...

Obiekty pozostające w rezonansie orbitalnym z Neptunem ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Rezonans akustyczny":

Fale sprężyste, elementy akustyki (plansza 2) opisujące ruch falowy Rodzaje fal Odbicie, ugięcie, nakładanie się fal Fale akustyczne Prędkość dźwięku Cechy dźwięku Echo i Rezonans akustyczny ...

Węglowodory aromatyczne. Areny (plansza 12) ...

Rezonans mechaniczny i fale mechaniczne (plansza 6) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie