Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Dzogczen

Dzogczen

Dzogczen ( རྫོགས་ཆེན་ , wylie : rdzogs chen, skrót słowa tybetańskiego dzog pa czen po) - kompletny system nauk i praktyk w buddyzmie , związany z Wadżrajaną , prowadzący do oświecenia , obecny szczególnie w szkole Ningma buddyzmu tybetańskiego i przedbuddyjskiej tradycji Bon (Yungdrung Bon)

Spis treści

Etymologia

Nazwa Dzogczen to skrót z języka tybetańskiego terminu Dzogpaczenpo. Termin ten tłumaczy się jako Wielka Doskonałość. Słowo Doskonałość odnosi się do natury rzeczywistości i umysłu ( wylie : rig-pa , "czysta obecność"), nigdy niepowstałego fundamentalnego stanu, przekraczający umysł z jego dualizmem "ja" i "inne" oraz jego konceptualnymi tworami. Słowo Wielka odnosi się do tego, gdyż jest to stan w rigpie "samo - wyzwolenia" bez potrzeby udoskonalania, zawierający naturalnie wszystkie doskonałe właściwości, tj. trzy ciała Buddy . Padmasambhava opisuje to tak: [1]

Tybetańska litera A - symbol tęczowego ciała w Dzogczen

"W rigpie trzy kaje są nierozdzielne i w pełni obecne jak jedna: pusta, przez nikogo nie stworzona - jest więc Dharmakają , jej świetlista jasność reprezentuje właściwą pustce Przejrzystą promienność - jest więc Sambhogakają , jej pojawianiu się nic nie może przeszkodzić - jest więc Nirmanakają ."

Ponadto stosuje się inne nazwy, terminy z sanskrytu , takie jak Atijoga (tłum. Szczyt Jogi), Maha Ati (tłum. Wielki Szczyt), Maha Sandhi (tłum. Wielka Kwintesencja). Nazwy te odnoszą się do tego, gdyż Dzogczen można ując jako kompletny system, rozumiany jako zwieńczenie, wynikowy "szczyt" praktyk do oświecenia w Buddyzmie, które w szkole Ningma dzielą się na dziewięć "pojazdów" .

Punktem wyjścia jest inicjacja w stan Rigpy zwana rigpé tsal wang, poglądem jest bycie obecnym w tym stanie, gdzie trzy kaje są nierozdzielne, medytacją jest kadak trekchö ( wylie : ka dag khregs chod, tłum. : podstawowa czystość całkowitego odcięcia, ang. : primordial purity of thoroughly cutting through) oraz lhundrup tögal ( wylie : lhundrup thod-rgal, tłum. : spontaniczna obecność dalszego postępu, ang. : spontaneous presence of leaping over), właściwym (etycznym) prowadzeniem się jest bycie poza nadzieją i strachem, utrzymywaniem i porzucaniem, rezultatem jest stan Samantabhadry. [2]

Geneza

Postać pierwotnego Buddy Samantabhadry

Zgodnie z buddyjskim przekazem źródłem nauk Dzogczen jest pierwotny Budda (Kuntu Zangpo) Samantabhadra , a pierwszym mistrzem historycznej linii przekazu był Garab Dordże (wylie: dga' rab rdo rje, Sanskryt *prahewadżra) z krainy Oddiyana , który otrzymał nauki m.in. od buddy Wadżrasattwy na sposób przekazu umysłu istot oświeconych . Przekaz ten dotarł do Tybetu poprzez następujących mistrzów:

  1. Mañjuśrīmitra (tyb. Jampal Shenyen), który otrzymał przekaz od Garab Dordże na sposób przekazu symbolicznego Vidyadharów i zawarł nauki w 3 kategoriach: umysłu, przestrzeni, tajemnych pouczeń
  2. Sri Singha (tyb. Palgyi Senge), który otrzymał przekaz symboliczny Vidyadharów i nauki od Mañjuśrīmitra oraz zawarł kategorię tajemnych pouczeń w 4 cyklach: wewnętrznym, zewnętrznym, sekretnym i najbardziej sekretnym, zwanym esencją serca Nyinthik, a następnie przekazał cykle nauk zewnętrznych, wewnętrznych i sekretnych mistrzom Wimalamitra i Dżnianasutra, a cykl najbardziej sekretnych nauk mistrzowi Dżnianasutra oraz Padmasambhava. Dżnianasutra przekazał je potem Wimalamitrze
  3. Padmasambhava (tyb. Pema Jungne, Guru Rinpocze) przekaz od Shri Singha, lub jak inne źródła podają od samego Garab Dordże, wręczył Jeszie Tsogyal i tybetańskiej księżnice Pema Sel na sposób przekazu symbolicznego Vidyadharów
  4. Wimalamitra przekazał powyższe 3 kategorie Dzogczen, a nauki najbardziej sekretnego cyklu przekazał na sposób zasłyszanego bezpośredniego prywatnego przekazu 5 uczniom, w tym tybetańskiemu władcy Trisong Decenowi (765 – 804) oraz Nyangben Tingdzin Zangpo. Następnie przekaz dotarł do Bé Lodrö Wangchuk, który przekazał go do Dangma Lhundrup Gyaltsen, następnym dzierżawcą był Chetsün Sengé Wangchuk, potem Gyalwa Shyangtön Tashi Dorje, Khépa Nyimabum, Guru Jober, Trulshik Sengé Gyabpa, wielki siddha Drupchen Melong Dorje, oraz vidyadhara Kumaradza. Kumaradza przekazał te nauki dla Longczen Rabdziam (1308-1364) oraz III Karmapie Rangdżung Dordże (1284-1339), od którego przekaz jest kontunuowany jako Karma Nyinthik.

Przekaz powyższy od Wimalamitry głównie kategorii umysłu zaliczany do ustnej długiej tradycji Kama, wzbogacony tradycją term odkrytych przez Chetsün Sengé Wangchuk, kontynuowany jest jako Wima Nyinthig. Oprócz tego wyróżnia się inne przekazy nauk krótkiej tradycji poprzez odkrywanie term . Tu zalicza się przekaz od Padmasambhavy, jako Khandro Nyinthik, poprzez księżniczkę Pema Sel, która odrodziła się wiele później jako Pema Lédrel Tsal. Pema Lédrel Tsal odnalazł przekaz w formie term z miejsca tajemnego w skale Daklha Tramo Drak w prowincji tybetańskiej Dakpo. Następnie przekazał go dla Gyalsé Lekden, który przekazał go Longchen Rabjam. Podobnie przekaz Khando Nyinthig od Pema Sel został również odnaleziony w Bhutanie przez wielkiego tertona Pema Lingpa (1450 - 1521), gdzie jest kontynuowany oddzielnie aż do dziś. Oprócz tego istnieje trzeci przekaz zwany Longczen Nyinthik, który został odkryty w formie termy przez Dzigme Lingpa (1729-1798). Zawarł on poprzez to oba przekazy Wima i Khandro, tak jak otrzymał je wcześniej Longczen Rabjam (1308-1364). Obecnie więc istnieją 3 główne linie przekazu Nyinthik: Wima, Khandro i Longczen na sposób zasłyszanego bezpośredniego prywatnego przekazu. Największymi współczesnymi mistrzami tych przekazów byli J.Ś. Dudziom Rinpocze oraz J.Ś. Dilgo Kjentse Rinpocze, od których nauki przejęli niemal wszyscy obecnie nauczający mistrzowie Dzogczen.

Istnieje również przed-buddyjska tradycja Dzogczen szkoły Bon , która naucza, że pierwotnym źródłem nauk Dzogczen jest również pierwotny budda Samantabhadra, choć związana jest z Buddą Szenraba Miło, a nie Buddą Siakjamunim . Według buddyzmu "pierwotny budda" odnosi się do stanu dharmakaji , jednego z trzech ciał buddy Siakjamuniego .

Podział nauk w Dzogczen

Nauki dzogczen dzielą się na trzy główne kategorie:

  1. umysłu ( wylie : sems sde), kategorię bazującą na dwudziestu jeden tantrach np. Kunjé Gyalpo, gdzie są trzy główne tantry oraz pięć przełożonych przez tybetańskiego scholastyka Wajroczanę, trzynaście przez Wimalamitrę, Nyak Jñanakunmarę i Yudra Nyingpo
  2. przestrzeni ( wylie : klong sde), gdzie główną przełożoną na tybetański tantrą jest Longchen Rabjam Gyalpo
  3. tajemnych pouczeń ( wylie : man ngag sde, sanskryt : upadesza), kategorię bazującą na siedemnastu tantrach ( wylie : rgyud bcu bdun) z dodatkiem jednej tantry w wersji Wimalamitry lub Padmasambhawy .

Kategorię tajemnych pouczeń (man ngag sde) naucza się w 4 cyklach różniących się głębią nauk o thogal: cyklu wewnętrznym, zewnętrznym, sekretnym i najbardziej sekretnym cyklu, zwanym Nyinthik, i występują tu następujące główne praktyki:

  1. specjalne dla Dzogczen praktyki przygotowawcze dla tregczo np. treningi Korda Ruszen ( wylie : 'khor 'das ru shan) i ćwiczenia Jantra Jogi ( wylie : Trul khor)
  2. tregczo ( wylie : khregs-chod, tłum. : "przebicie się", "całkowite odcięcie", ang. : breakthrough, thoroughly cutting through), kiedy uczeń rozpoznaje przy pomocy kwalifikowanego mistrza (tyb. Lamy ) stan rigpy , "czystej obecności" i stopniowo przyzwyczaja się do niego np. poprzez praktyki wpatrywania się w niebo ( ang. : sky gazing, wylie : nam mkha' ar gtad)
  3. thogal ( wylie : thod-rgal, tłum. : "dalszy postęp", ang. : direct crossing, the direct approach, leapover), gdzie pracuje się poprzez szeroki zakres technik (m.in. tych stosowanych na odosobnieniu w ciemności, wylie : mun mtshams), pod okiem nauczyciela z wcześniej (w etapie tregczo) rozpoznaną rigpą, realizując tzw. Cztery Wizje ( wylie : snang ba bzhi) aż do oświecenia w tym systemie.

Porównanie Dzogczen z innymi praktykami

Dzogczen można również rozumieć z perspektywy nauk tantrycznych (tj. nauk gdzie umysłu i ciała nie traktuje się osobno, ale pracuje się z nimi poprzez subtelną sieć kanałów, wiatrów i esencji poruszających się w ciele stopniowo "budując" sobie dostęp do natury umysłu) jako zwieńczenie, końcowy etap i cel wszystkich praktyk tantr. Najbardziej zaawansowane tantry wg tradycji Ningma , zwane tantrami wewnętrznymi, odpowiadają (z punktu widzenia tzw. "nowożytnego przekazu sarma ) tantrom jogi najwyższej obecnym w innych szkołach wadżrajany . Dzielą się one na tantry Mahayoga, Anuyoga, oraz wynikową Atijogę czyli Dzogczen. Jednak Dzogczen sam w sobie jest kompletnym, niezmienionym stanem, rozumianym jako owoc i "szczyt" wszystkich praktyk, a wręcz jest nie splamioną osiąganiem mądrością, która może być rozpoznana i kultywowana pod opieką mistrza bez wyżej wymienionych tantr wewnętrznych. Pomimo tego praktykujący musi być niezwykle uzdolniony. Dzogczen wyróżnia się do systemu mahamudry (szczególnie według tzw. tradycji sutr, ale również i tradycji tantr) przede wszystkim ze względu na wyjątkowość praktyk Thogal. Dzogczen jest ściśle zależny od bliskiego związku praktykującego z wykwalifikowanym nauczycielem i nauczany jest również w tradycji Bon . Wielkimi nauczycielami Dzogczen nie byli wyłącznie przedstawiciele szkoły Ningma i Bon , ale również reprezentanci szkoły Kagyu , np. J.Ś. III Karmapa Rangdziung Dordże i jego przekaz Karma Nyintig lub J.Ś. V Dalajlama Lobsang Gjaco ze szkoły Gelug .

Literatura

  • Sogjal Rinpocze, Tybetańska księga życia i umierania, Warszawa, Wydawnictwo Mandala, 2005
  • Namkhai Norbu, "Kryształ i ścieżka światła. Sutra, tantra i dzogczen", Wydawnictwo A, 2001 ,
  • Norbu Czogjal Namkhai, Dzogczen. Stan doskonałości samej w sobie, Wydawnictwo A 1998
  • Tenzin Wangyal, Cuda naturalnego umysłu. Esencja dzogczen w rdzennej tybetańskiej tradycji Bön, Wydawnictwo Verbum Marek Górny, Katowice 1994

Linki zewnętrzne

http://yeshekhorlo.mahajana.net/category/trening-dzogczen/o-dzogczen-w-skrocie/ - Terminologia używana w dzogczen, dostęp 10.12.2009.

Zobacz też

Przypisy

  1. "Sogjal Rinpocze, Tybetańska księga życia i umierania, Wydawnictwo EM, Warszawa 1997 , strona nr 361"
  2. http://www.lotsawahouse.org/nine_yanas.html Nine Yanas, Alak Zenkar Rinpoche Thubten Nyima, tłumaczenie z angielskiego wybiórcze


Inne hasła zawierające informacje o "Dzogczen":

Buddyzm tybetański ...

Joga ...

Petroglify ...

Tybetańska Księga Umarłych ...

Przejrzyste Światło ...

Dziamgon Kongtrul Lodro Thaje ...

Madhjamaka ...

Portal:Buddyzm ...

Wadżrajana ...

Dzogczen Dzogczen ( རྫོགས་ཆེན་ , wylie : rdzogs chen, skrót słowa tybetańskiego dzog pa ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Dzogczen":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie