Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Dziesięcina

Dziesięcina

Dziesięcinapodatek religijny w judaizmie i chrześcijaństwie . Obowiązkowe, świadczenie pieniężne lub rzeczowe w postaci dziesiątej części swojego dochodu na rzecz Kościoła, przeznaczone głównie na rzecz utrzymania duchowieństwa. Obecnie praktyka składania dziesięciny obecna jest tylko w niektórych kościołach protestanckich .

Podstawy biblijne

Dziesięcina nawiązuje do opisanego w Biblii obowiązku przekazywania dziesiątej części plonów na określony cel. Biblia wymienia dwa rodzaje dziesięcin. Pierwszy to coroczna ofiara dla Pana (Pwt 14,22-27), z której część była spożywana w pobliżu przybytku, a część ofiarowana lewitom , którzy w odróżnieniu od reszty Izraela nie otrzymali żadnej części Kanaanu w dziedzictwo. Drugi rodzaj to dziesięcina wydzielana z plonów co trzy lata, dla zaspokojenia potrzeb lewitów, obcych przybyszów, sierot i wdów (Pwt 14,28-29). W średniowiecznej Europie uznawano, że ten obowiązek dotyczy także chrześcijan, zobowiązywanych do utrzymywania duchowieństwa .

Według Biblii Bóg jest właścicielem wszystkiego, co ludzie posiadają i czym dysponują (Ps. 24,1; Agg. 2,8; Ps. 50,10-12). Izraelici byli zobowiązani przykazaniem do oddawania Bogu siódmej części czasu (Wj. 20,8-11), dziesięcin corocznych i cotrzyletnich oraz innych darów i ofiar (Pwt. 16,16.17). Przed ustanowieniem przymierza na górze Synaj , Abraham złożył dobrowolną dziesięcinę Melchizedekowi ze swych łupów wojennych (Rdz 14,20), a Jakub zobowiązał się do oddawania dziesięciny Bogu ze wszystkich jego darów (Rdz 28,22).

Według niektórych interpretacji Jezus Chrystus potwierdził aktualność systemu dziesięcinowego (Mat. 23,23). Jednak np. Paweł z Tarsu w 2. Liście do Koryntian (9,7) zaleca dawanie datków w takiej kwocie, jaką zaleca sumienie – nie mniej i nie więcej: "Każdy [niech daje], tak jak sobie postanowił w sercu, nie z żalem albo z przymusu; gdyż ochotnego dawcę Bóg miłuje"(BW). Listy apostolskie nie stwierdzają faktu występowania systemu dziesięcin we wczesnym Kościele. Niektórzy starają się udowodnić doktrynę o dziesięcinie na podstawie fragmentu z Listu do Hebrajczyków 7:1-9, gdzie przypomniana jest historia starotestamentowa o ofiarowaniu dziesięciny Melchizedekowi przez Abrahama. Urywek ten został jednak poświęcony przez autora Listu do Hebrajczyków nie jako zachęta do dawania dziesięcin, lecz jako dowód na wieczne kapłaństwo Jezusa.

Dziesięcina w ujęciu społecznym

Dopiero w prawodawstwie czasów karolińskich (VIII-IX w.) pojawia się obowiązek płacenia dziesięciny. Jego przeforsowaniu sprzyjał system tzw. Eigenkirche – kościoła prywatnego i związanej z tym dziesięciny swobodnej. Warstwy uprzywilejowane, mogły same zdecydować, na który kościół będą uiszczały należność. Zwykle fundowały własny kościół. W efekcie fundator kościoła był jednocześnie odbiorcą dziesięcin ze swoich dóbr. Część płynącego z nich dochodu przeznaczał na utrzymanie plebana (księdza) obsługującego kościół, natomiast reszta pozostawała w jego dyspozycji, podobnie jak i inne wpływy (np. zwyczajowe opłaty za niektóre czynności liturgiczne). Z tych pieniędzy kolator przeprowadzał remonty, kupował wyposażenie liturgiczne itp., robił to jednak kiedy chciał.

W Polsce (podobnie jak w wielu innych krajach chrystianizowanych) początkowo daninę świadczył panujący opodatkowując się ze swoich dochodów w imieniu wszystkich poddanych. Przez nadania immunitetowe, jego majątek się kurczył. Stopniowo więc pierwotny obowiązek księcia, nie wcześniej niż od drugiej połowy XII wieku , przerzucano na jego rycerzy i ludność poddaną.

Ludność niższych warstw początkowo obowiązywała dziesięcina snopowa (pobierana w snopach na polu, bardzo dokuczliwa gdyż chłop nie mógł zwieźć zboża z pola póki przedstawiciel Kościoła nie policzył swojej części snopów ) i małdratową (pobierana w ziarnie). Niekiedy świadczono także dziesięcinę z konopi, lnu, miodu, skórek kunich i lisich, rzadziej w postaci ryb, a wyjątkowo tylko od dochodów z kopalni, karczm i młynów. Dziesięcinę w naturze, stopniowo zastępowano dziesięciną w pieniądzu.

Dziesięcina była źródłem wielu konfliktów, zwłaszcza w XIV i XV wieku. W Polsce dziesięcina utrzymała się do XIX wieku. W Galicji zniesiono ją w roku 1848 , w Królestwie Polskim w 1864 , w zaborze pruskim w 1865 r.

Obecnie obowiązek płacenia dziesięciny stosują niektóre wyznania takie jak adwentyści dnia siódmego , chrześcijanie dnia sobotniego , baptyści i zielonoświątkowcy .

Bibliografia

  • W. Abraham, O powstaniu dziesięciny swobodnej. Studium z dziejów prawa kościelnego w Polsce, Biblioteka Warszawska, 1891, t. 4, s. 146-180.
  • W. Abraham, Początki prawa patronatu w Polsce, Przegląd Sądowy i Administracyjny, 14(1889), s. 423-440, 490-509, 589-602.
  • M. Wyszyński, Ze studiów nad historią dziesięciny w Polsce średniowiecznej, t.1: Czasy Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, Pamiętnik Historyczno-Prawny 8:1(1929).
  • J. Walachowicz, Dziesięcina biskupia na Pomorzu Zachodnim w okresie wczesnofeudalnym, Czasopismo Prawno-Historyczne, 51:1-2(1999), s. 149-191.


Inne hasła zawierające informacje o "Dziesięcina":

Jan Bodzanta (biskup krakowski) ...

Chrzest Polski ...

Dziesięcina Dziesięcina – podatek religijny w judaizmie i chrześcijaństwie . Obowiązkowe, świadczenie pieniężne lub ...

Rewolucja francuska ...

Chrzest Rusi ...

Historia książki ...

Władysław III Warneńczyk ...

Jasło ...

Średniowiecze ...

Lewici ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Dziesięcina":

103 Rozwój reformacji w Europie (plansza 6) ...

014. Nowe państwa Europy Zachodniej (plansza 9) ...

016c. Polska Piastów (plansza 9) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie