Działo pancerne to rodzaj
działa samobieżnego
-
działo artyleryjskie
umieszczone na silnie opancerzonym podwoziu
gąsienicowym
. Jego zadaniem było wspieranie ogniem artyleryjskim piechoty i czołgów. Zazwyczaj działa pancerne budowano na podwoziach takich samych, jak
czołgi
.
Historia dział pancernych jest stosunkowo krótka. Pierwsze działa pancerne pojawiły się w roku
1939
(niemiecki Sturmgeschütz III). Podczas
II wojny światowej
były masowo produkowane przez
Niemcy
i
Związek Radziecki
.
Przyczyną ich popularności była uproszczona w porównaniu z czołgami konstrukcja (działo umieszczano w kadłubie zamiast w
wieży
). Takie rozwiązanie pozwalało zmniejszyć cenę pojedynczego pojazdu, zwiększyć wytrzymałość
pancerza
poprzez jego mocniejsze pochylenie i zastosowanie grubszych płyt dzięki oszczędnościom na ciężarze oraz montować działa większego kalibru (działa w kadłubie mogą mieć większą siłę odrzutu niż te w wieży). Zlikwidowanie wieży czyniło też pojazd niższym i tym samym trudniejszym do trafienia oraz łatwiejszym do ukrycia.
Prostota konstrukcji była jednak jednocześnie największą wadą dział pancernych - aby skierować działo w bok trzeba było obrócić cały pojazd, a nie tylko wieżę. Spowodowało to, że ich historia skończyła się niedługo po zakończeniu II wojny światowej. Po wojnie produkowano już nieliczne konstrukcje dział pancernych, w małych seriach, głównie w
ZSRR
. Z drugiej strony, powstawały też całkowicie opancerzone samobieżne działa przeciwpancerne (
niszczyciele czołgów
) o układzie konstrukcyjnym i sylwetce dział pancernych, lecz znacznie słabszym opancerzeniu, chroniącym jedynie przed pociskami małego kalibru (jak
ASU-85
). Wyjątkiem jest szwedzki
Stridsvagn 103
- wyglądający jak działo pancerne czołg.
Najbardziej znane działa pancerne:
