Dysocjanty – grupa substancji psychoaktywnych których działanie polega głównie na redukowaniu lub blokowaniu (często w sensie fizycznym) sygnałów z mózgu do "świadomości". Deprywacja sensoryczna i dysocjacja mogą ułatwić wgląd w swoją osobowość, uczucie śnienia na jawie i halucynacje sprawiają, że dysocjanty odczuwalnie przypominają psychodeliki . Zasadniczo można osiągnąć bardzo podobne stany tymi dwiema kontrastującymi metodami - poprzez dysocjanty i psychodeliki , jednak "wydźwięk" doświadczenia, korzyści i ryzyko różnią się bardzo znacznie.

Najlepszymi przykładami dysocjantów są fencyklidyna , ketamina i dekstrometorfan . Warto tu też wymienić podtlenek azotu (gaz rozśmieszający), salvię divinorum oraz muscimol .

Wiele dysocjantów wykazuje też depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy , co sprawia, że używanie ich niesie podobne ryzyko jak w przypadku opioidów włączając w to skrajną bradykardię mogącą prowadzić do śmierci (zwłaszcza przy użyciu bardzo dużych dawek).

Efekty działania dysocjantów są opisywane jako depersonalizacja , analgezja , odrealnienie oraz uczucie śnienia na jawie.

Farmakologiczny podział dysocjantów

Antagoniści receptora NMDA

• dekstrometorfan
• dekstrorfan
• ibogaina
• fencyklidyna
• ketamina
• podtlenek azotu
• ksenon

Agoniści receptora opioidowego κ

• salvinorin A
• ibogaina
• pentazocyna

Agoniści receptora opioidowego σ

• narkotyna

Substancje występujące w muchomorze czerwonym

• muscimol - agonista receptora GABA-A
• muskaryna - agonista receptora muskarynowego
• kwas ibotenowy - agonista receptora NMDA , neurotoksyna , metabolizuje się do muscimolu

Zobacz też

• delirianty
• psychodeliki
• substancje psychoaktywne