Dysocjacja elektrolityczna to proces rozpadu cząsteczek
związków chemicznych
na
jony
pod wpływem
rozpuszczalnika
, np.
- NaHCO3 → Na+ + HCO3-
Dysocjacja może następować jako końcowy etap
solwatacji
w rozpuszczalnikach
polarnych
(np.
woda
) lub może być inicjowana w inny sposób (np.
łukiem elektrycznym
). Dysocjacja może też przebiegać w
fazie gazowej
pod wpływem
wyładowań elektrycznych
bądź bezpośredniego bombardowania gazu
elektronami
.
Do dysocjacji są zdolne związki, w których występują
wiązania jonowe
lub bardzo silnie
spolaryzowane
kowalencyjne
. Zdysocjowany roztwór związku chemicznego nazywa się
elektrolitem
.
W roztworach dysocjacja jest zawsze procesem odwracalnym. Między formą niezdysocjowaną i zdysocjowaną związku występuje w tych warunkach równowaga. W zależności od własności rozpuszczalnika i związku chemicznego, temperatury oraz występowania jonów pochodzących z innych związków równowaga ta może być bardziej przesunięta w stronę formy niezdysocjowanej lub zdysocjowanej związku.
Dysocjacji elektrolitycznej w
wodzie
ulegają prawie wszystkie rozpuszczalne
sole
, wszystkie
kwasy
i
wodorotlenki
. Ujemny
logarytm
stałej dysocjacji
jest miarą ich
mocy
chemicznej.
Wiele związków chemicznych w stanie
ciekłym
i
gazowym
ulega też samorzutnej dysocjacji, choć jej stopień jest zazwyczaj dość niski, np. woda ulega samorzutnej dysocjacji wg schematu:
- H2O + H2O → H3O+ + OH-
Iloczyn jonowy tej dysocjacji w
warunkach normalnych
wynosi ok. 10-14, co oznacza że na każde 107 (10 000 000)
cząsteczek
wody tylko jedna ulega samorzutnej dysocjacji. Stała ta jest podstawą
skali pH
.
Zobacz też
jonizacja
,
Svante Arrhenius
