Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

dwutlenek węgla

dwutlenek węgla (CO2, nazwa systematyczna: ditlenek węgla lub tlenek węgla (IV)) – to nieorganiczny związek chemiczny, tlenek węgla na IV stopniu utlenienia.

W temperaturze pokojowej – to bezbarwny, bezwonny i niepalny gaz, dobrze rozpuszczalny w wodzie i cięższy od powietrza (ok. 1,5 raza). Pod normalnym ciśnieniem przechodzi ze stanu stałego do gazowego (sublimuje) z pominięciem fazy ciekłej w temperaturze -78,5°C. Pod zwiększonym ciśnieniem (5.1 atm) można go skroplić w temperaturze -57°C.

Dwutlenek węgla jest produktem spalania i oddychania. Jest wykorzystywany przez rośliny w procesie fotosyntezy. Tworzy się przy utlenianiu i fermentacji substancji organicznych. W małych stężeniach nie jest on trujący, jednak w większych stężeniach dwutlenek węgla jest szkodliwy dla zdrowia a nawet zabójczy.

Właściwości fizyczne:

Właściwości chemiczne:
  • Nie pali się i nie podtrzymuje palenia.
  • Substancje wykazujące większe od węgla powinowactwo do tlenu (Mg, Na, K) palą się w atmosferze CO2.
  • Ma charakter bezwodnika kwasowego. Przy procesie rozpuszczania zachodzi reakcja, której produktem jest słaby kwas (kwas węglowy):
CO2 + H2O = H2CO3
  • Jest związkiem trwałym. Dopiero w temperaturze powyżej 1000 o C rozkłada się w niewielkim stopniu w myśl równania:
2 CO2 →2 CO + O2
  • Produktem działania CO2 na tlenki metali są węglany.
  • Większe ilości CO2 w powietrzu (powyżej 20%) działają na organizmy wyższe szkodliwie.
  • Reakcja rozpoznawcza – zmętnienie wody wapiennej
Ca (OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O


W laboratorium najłatwiej wytworzyć dwutlenek węgla przez prażenie węglanu wapnia CaCO3

CaCO3 → CaO + CO2
lub działając praktycznie dowolnym kwasem (np. octowym, solnym, cytrynowym) na węglany, np. węglan wapnia, węglan (Na2CO3) lub wodorowęglan (NaHCO3) sodu i in.

W przemyśle dwutlenek węgla otrzymuje się podczas spalania węglowodorów (prażenie wapieni w temperaturze ok. 1000oC) lub jako produkt uboczny fermentacji alkoholowej.

Dwutlenek węgla ma zastosowanie w przemyśle:

  • jako suchy lód jest wykorzystywany jako chłodziwo,
  • zawarty w powietrzu wywołuje twardnienie zaprawy wapiennej,
  • jako atmosfera neutralna w dojrzewalniach owoców,
  • czynnik chłodniczy w obiegach nadkrytycznych,
  • czynnik roboczy w gaśnicach śniegowych i instalacjach gaśniczych,
  • w cukrownictwie – do wytrącania resztek wodorotlenku wapnia z soku buraczanego,
  • stosowany do „zasilania” markerów do gry w paintball,
  • stosowany również w napojach gazowanych.

Do zatruć dwutlenkiem węgla dochodzi przede wszystkim w zakładach przemysłowych, głównie kopalniach, jednak zatrucia są także możliwe w zamkniętych pomieszczeniach, gdzie wydzielany w wyniku fermentacji dwutlenek węgla zwiększa stężenie tego gazu w powietrzu wdechowym.

Dwutlenek węgla tworzy się przy utlenianiu i fermentacji substancji organicznych – powietrze zostaje zubożone w tlen, a zwiększa się w nim procentowa zawartość dwutlenku węgla. Zatrucie CO2 polega zwykle na połączeniu zagrażającego życiu niedotlenienia (hipoksja) i hiperkapnii, a co za tym idzie powstającej kwasicy oddechowej. Przy znacznej hiperkapnii dochodzi do obrzęku mózgu i porażenia ośrodka oddechowego.

Oddychanie powietrzem zawierającym dwutlenek węgla w małych stężeniach (poniżej 5% w powietrzu wdechowym) powoduje uczucie duszności, niepokój, pobudzenie ośrodka oddechowego i zwiększenie częstość oddechów. Przy zwiększaniu się jego stężenia dochodzi do bólów i zawrotów głowy, szumu w uszach, zaburzeń postrzegania, tachykardii, nadmiernej potliwości i przekrwienia spojówek. Przy stężeniach powyżej 10% narasta duszność i osłabienie, pojawiają się omamy i zaburzenia świadomości, do śpiączki włącznie, oraz drgawki. Stężenia powyżej 20% powodują śmierć w ciągu kilkunastu minut, a powyżej 30% śmierć natychmiastową. Niedotlenienie i obrzęk mózgu mogą spowodować nieodwracalne zmiany w mózgu, mimo uratowania zatrutej osoby.

W przypadku zatrucia przede wszystkim osoby zatrute należy usunąć z miejsca o dużym stężeniu dwutlenku węgla, nieprzytomnych ułożyć w pozycji bezpiecznej – bocznej ustalonej, po czym odtransportować do szpitala. W szpitalu stosuje się intensywną tlenoterapię, a także w razie potrzeby oddech kontrolowany lub wspomagany.

Obecność dwutlenku węgla można stwierdzić za pomocą wody wapiennej. Wytrącenie się węglanu wapnia powoduje zmętnienie wody wapiennej.


Inne hasła zawierające informacje o "dwutlenek węgla":

Oddychanie komórkowe w łańcuchu transportu elektronów mogą być przenoszone na azotany (NO3–), siarczany (SO4–), dwutlenek węgla (CO2), jony żelaza (Fe3+), manganu (Mn4+), związki organiczne lub rzadziej ...

Albumina ...

1972 ...

Mioglobina ...

1986 ...

Związek organiczny ...

Fototrofia ...

Heptozy ...

Kwasy organiczne ...

1977 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "dwutlenek węgla":

Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 15) powstawaniu wydm – regulacja stosunków wodnych, tzw. funkcja wodochronna; zwiększenie wilgotności powietrza – pochłaniają dwutlenek węgla, produkują tlen i zatrzymują pyły przemysłowe – obszar intensywnej fotosyntezy – miejsce ...

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 12) ...

226 Procesy integracyjne w Europie Zachodniej (plansza 13) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie