Drogi żółciowe – zespół przewodów odprowadzających żółć z wątroby do dwunastnicy . Nadmiar żółci jest magazynowany w pęcherzyku żółciowym . Rozróżnia się drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe oraz zewnątrzwątrobowe.

Drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe

Rozpoczynają się w wątrobie kanalikami żółciowymi włosowatymi (międzykomórkowymi), które łącząc się tworzą przewodziki międzyzrazikowe ( łac. ductuli interlobulares). Żółć jest produkowana w komórkach wątroby - hepatocytach . Przewodziki międzyzrazikowe łączą się w przewodziki żółciowe (łac. ductuli biliferi). Następnie kierują się one do wnęki wątrobowej tworząc przewód wątrobowy prawy oraz przewód wątrobowy lewy, które we wnęce łączą się w przewód wątrobowy wspólny ( łac. ductus hepaticus communis).

Początkowe odcinki przewodzików międzyzrazikowych wysłane są nabłonkiem sześciennym. Ich dalsze części oraz większe przewody wysłane są nabłonkiem walcowatym .

Przewód wątrobowy prawy zbiera żółć z płata prawego i płata czworobocznego wątroby .

Przewód wątrobowy lewy zbiera żółć z płata lewego i płata ogoniastego wątroby .

Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe

Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe (zaznaczone na zielono): pęcherzyk żółciowy, przewód pęcherzykowy, przewód wątrobowy wspólny, przewód żółciowy wspólny

Śródoperacyjny cholangiogram uwidaczniający drogi żółciowe w trakcie laparoskopowej cholecystektomii.

Przewód wątrobowy wspólny (łac. ductus hepaticus communis) – średnica około 4 mm; długość zmienna osobniczo (od 2 do 6 cm). Biegnie w więzadle wątrobowo-dwunastniczym (łac. ligamentum hepatoduodenale). Sąsiaduje z przewodem pęcherzykowym od strony prawej.

Pęcherzyk żółciowy (łac. vesica fellea) – narząd mający na celu magazynowanie i zagęszczanie żółci w przerwie pomiędzy okresami trawienia. Od strony trzewnej pokryty jest otrzewną. Pęcherzyk dzielimy na trzy części:

• dno (łac. fundus)
• trzon (łac. corpus)
• szyjka (łac. collum) - przechodząca w przewód pęcherzykowy

Przewód pęcherzykowy doprowadza i odprowadza żółć z pęcherzyka żółciowego. Stanowi jego część. Ściana przewodu pęcherzyka żółciowego jest pofałdowana. Błona śluzowa przewodu tworzy fałd spiralny (łac. plica spiralis), składający się z wielu wpukleń obejmujących od 1/3 do 2/3 obwodu. W normalnych warunkach, przewód jest drożny w obie strony. Na skutek skurczu mięśniówki przewodu przepływ żółci może zostać zahamowany.

Przewód żółciowy wspólny (łac. ductus choledochus) – średnica 5 mm; długość około 7 cm. Powstaje z połączenia przewodu pęcherzykowego i przewodu wątrobowego wspólnego. Dzieli się na cztery części:

• część naddwunastniczą
• część zadwunastniczą
• część trzustkową
• część śródścienną – przechodząca przez ścianę dwunastnicy, uchodząc na brodawce większej dwunastnicy ( brodawka Vatera ); końcowy odcinek często rozdęty tworzy bańkę wątrobowo-trzustkową (łac. amuplla hepatopancreatica)

Schorzenia dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego

• zapalenie pęcherzyka żółciowego
• zapalenie dróg żółciowych
• pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
• kamica żółciowa
• rak wątrobowokomórkowy
• rak pęcherzyka żółciowego
• ropniak pęcherzyka żółciowego
• rak przewodów żółciowych
• choroba Carolego

Zablokowanie przepływu żółci w przewodach może powodować tzw. żółtaczkę mechaniczną.

Zobacz też

• Objaw Courvoisiera
• Układ pokarmowy
• Hepatologia
• Gastroenterologia