Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Herb mieszczański

Herb mieszczański

Herb mieszczański – charakterystyczny znak rodowy ustalony według określonych reguł heraldycznych używany w średniowieczu na wzór herbu rycerskiego przez patrycjat miejski i bogatsze mieszczaństwo.

Herb mieszczański zwykle posiadał kilka cech odróżniających go od herbu szlacheckiego. Cechy te były niekiedy zwyczajowe, w niektórych krajach (Niemcy, Holandia) zaś określone ściśle prawem heraldycznym. Głównymi wyróżnikami herbu mieszczańskiego jest najczęściej stosowanie hełmu turniejowego zamkniętego (tzw. żabi pysk), bez medalionu na szyi i nie zwieńczanie go koroną rangową. Cechą herbów mieszczańskich jest też dość powszechne stosowanie jako godeł narzędzi, symboli zawodów, cechów, handlu itp.

W Polsce niekiedy zwany był również herbikiem, co było chyba wyrazem pewnej pogardy stanu szlacheckiego dla mieszczaństwa. Wywodzi się ze znaków własnościowych lub rozpoznawczych, w toku ewolucji natomiast prawie całkowicie upodobnił się do herbu rycerskiego mimo tego, że ich posiadacze nie należeli do tego stanu. W wypadku nobilitacji (nadanie szlachectwa) pozostawiano często nobilitowanym ich herby mieszczańskie. W takim przypadku byłyby by one udostojnione poprzez dodanie korony rangowej.

W niektórych krajach o silnym mieszczaństwie m.in. w Niemczech herby były w powszechnym użyciu wśród szerszych warstw mieszczaństwa, a nawet bogatego chłopstwa . Nie wiązało się to z przywilejami szlacheckimi, herb nadawał władca bądź upoważniony urząd ( heroldia , w Niemczen także Hofpfalzgraf ) tzw. listem herbowym ( niem. Wappenbrief). Był to zresztą często pierwszy krok ambitnej rodziny w kierunku awansu w hierarchii społecznej. Sporadycznie takie nadania herbów, bez nobilitacji zdarzały się w Polsce, np. nadanie herbu Tylmanowi z Gameren przez Jana III Sobieskiego .

Mieszczaństwo warstw średnich i biedniejszych używało powszechniej jako znaków rodowo-własnościowych głównie gmerków , często również umieszczanych na tarczy herbowej a w miarę wzrastania rodu w ambicje i znaczenie upodobnianego do pełnego herbu. Podobne do gmerków znaki własnościowe merki stosowane były na Kaszubach , głównie wśród rybaków m.in. na Mierzei Helskiej .

Współcześnie tradycje herbów mieszczańskich kultywowane są w niektórych krajach posiadających heroldie oficjalne, głównie w monarchiach, i nieurzędowe, działające przy stowarzyszeniach heraldycznych. W Niemczech np. rejestrowane są współcześnie herby przez stowarzyszenie "Herold" w Berlinie, publikowane w Deutsche Wappenrolle . Niektóre niemieckie instytucje czy stowarzyszenia rejestrujące i często tworzące nowe herby mieszczańskie powstały jeszcze w XIX w. ("Zum Kleeblatt" e.V w Hamburgu). Podobne próby podejmowane są również w Polsce, spotykają się jednak czasem z krytyką, wskutek braku wiedzy heraldycznej w społeczeństwie, i mniejszych tradycjach heraldyki mieszczańskiej. Jako dar od kibiców, nowo utworzony herb własny otrzymał Adam Małysz .

literatura

Antonín Markus, Josef Pilnáček : Znamení a znaky nešlechticů. Zvláštní otisk z Časopisu Rodopisné společnosti československé v Praze,ročník V., 1933, Edice PRAMÍNEK, 2004 Wersja elektoniczna, pdf w jęz, czeskim

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Herb mieszczański":

Biskup ...

Tiumeń ...

Odense ...

Linz ...

Grenoble ...

Linköping ...

Tampere ...

Växjö ...

Brno ...

Wittenberga ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Herb mieszczański":

019. Wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi (plansza 4) ...

234. Polska droga do demokracji (plansza 21) ...

˝Pan Tadeusz˝ A. Mickiewicza - spacer po Soplicowie i okolicach (plansza 20) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie