Dowodzenie istnienia Boga - próby dowiedzenia istnienia Najwyższej Istoty drogą rozumową. Argumenty i twierdzenia na istnienie Boga dyskutowane były w filozofii od starożytności przez średniowiecze, aż po dziś dzień.

Większość twierdzeń na istnienie Boga można podzielić na dwie grupy - twierdzenia aprioryczne, czyli nie odwołujące się do doświadczenia empirycznego i twierdzenia aposterioryczne, które przeciwnie, korzystają z wiedzy nabytej poprzez doświadczenie zmysłowe. Najważniejszym przykładem dowodu z pierwszej grupy jest dowód ontologiczny sformułowany w klasycznej postaci przez Anzelma z Canterbury i powtórzony przez Kartezjusza . Innym twierdzeniem apriorycznym jest "dowód z powszechnej przyczynowości", definiujący Boga jako pierwszą, nieuprzyczynowioną zasadę, przyczynującą inne rzeczy. To twierdzenie zostało sformułowane w pismach Arystotelesa i powtórzone przez św. Tomasza , skrytykowane zostało m.in. przez B. Russella . Do drugiej grupy należą:

• argument kosmologiczny który odwołuje się do ogólnych własności świata;
• argument z realizmu pojęciowego, powtarzany przez św. Augustyna i Anzelma;
• argument teleologiczny (z projektu - wszechświat jest tak skomplikowany, że musiałby być zaplanowany przez jakąś siłę sprawczą - Boga)
• dowód ontologiczny (z pojęcia - Bóg musi istnieć, gdyż jest najdoskonalszą rzeczą o jakiej można pomyśleć, a rzeczy doskonałej istnienie przysługuje z konieczności, więc Bóg istnieje z konieczności)

W teologii protestanckiej uważa się, że istnienia Boga w ogóle nie można dowieść, a w tej kwestii należy polegać na objawieniu .

Krytyka

Obecnie, twierdzenia za istnieniem Boga są poddawane dużej krytyce ze strony ateistów . Argumenty używane przez nich w dyskusjach to na przykład to, że postawienie Boga na miejscu pierwszego sprawcy lub przyczyny tylko oddala pytanie co było przedtem, nie udzielając zadowalającej odpowiedzi.

Zobacz też

• Poglądy filozoficzne Tomasza z Akwinu
• Idee regulatywne Immanuela Kanta

Źródła

• J. Hick: Argumenty za istnieniem Boga. Kraków: 1994. 
• J. Woleński: Granice niewiary. . 
• A. Plantinga: Bóg, wolność i zło. Kraków: 1995. 
• red. T. Honderich: Encyklopedia Filozofii. . 

Literatura

• wybrał i wstępem opatrzył B. Chwedeńczuk: Filozofia religii. Warszawa: 1997.