Niepokalane Poczęcie na obrazie Francisco de Zurbarána

Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny ( łac. Immaculata Conceptio Beatae Virginis Mariae) – dogmat Kościoła katolickiego , według którego Marię z Nazaretu od chwili jej poczęcia nie dotyczyły skutki grzechu pierworodnego . Chociaż została ona poczęta przez św. Joachima i św. Annę to w sposób cudowny (w łasce uświęcającej ) została uchroniona od jakichkolwiek moralnych skutków grzechu Adama i Ewy . Dogmat Niepokalanego Poczęcia precyzuje świętość Maryi w stosunku do grzechu biblijnych pierwszych rodziców ( Adama i Ewy ).

Biblia

Choć Pismo Święte nigdzie nie mówi o niepokalanym poczęciu Maryi, Kościół katolicki poprzez ogłoszenie dogmatu stwierdził, że zachowanie Maryi od grzechu jest logiczną konsekwencją biblijnego Objawienia . Za uzasadnienie biblijne tego dogmatu służą m.in. słowa archanioła Gabriela, które w tłumaczeniu Wulgaty (uznawanej w chwili ogłoszenia dogmatu za bezbłędną i jedyną wersję Biblii dozwoloną w nauczaniu i dogmatyce katolickiej) oraz w przekładach katolickich brzmią następująco: "Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą!" ( Łk 1,28), skierowane do Maryi podczas zwiastowania . Według teologów katolickich pokazują one, że w duszy Dziewicy z Nazaretu nie było miejsca na grzech, skoro była wypełniona łaską Boga, natomiast teologowie pozostałych Kościołów uważają taką interpretację tych wersetów za zbyt daleko idącą i oparta na fałszywym przekładzie Wulgaty. Pozdrowienie anioła Gabriela w języku greckim oraz w przekładach protestanckich brzmi następująco:

• "Bądź pozdrowiona, łaską udarowana" (Biblia Gdańska)
• "Bądź pozdrowiona, łaską obdarzona" (Biblia Warszawska)
• "Anioł wszedł do Niej i rzekł: «Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami»" (Wydawnictwo Pallotinum)

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

Historia dogmatu

Przekonanie o tym, że Matka Jezusa była wyjęta spod powszechnego panowania grzechu pierworodnego - ze względu na świętość jej Syna Chrystusa - istniało od pierwszych wieków Kościoła. Augustyn z Hippony ( 354 - 430 ), na przykład, w kontekście sporu z pelagianami , którzy sprzeciwiali się prawdzie wiary o grzechu pierworodnym, uznawał, że Matka Chrystusa była wyłączona spod wpływu jakiegokolwiek grzechu^[1]. Tomasz z Akwinu ( 1224 - 1274 ) komentując nauczanie Augustyna zawarte w dziele O naturze i łasce, uznawał łaskę absolutnej, niepokalanej świętości Maryi, mającej źródło w Chrystusie i będącej odbiciem jego świętości. Łaska niepokalaności została, według średniowiecznego Doktora Kościoła , udzielona Maryi nie przy poczęciu, ale jeszcze przed jej narodzeniem^[2].

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

W liturgii

W Kościele katolickim niepokalane poczęcie Najświętszej Maryi Panny liturgicznie czczone było już w XV w.

Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Uroczystość Niepokalanego Poczęcia jest świętem nakazanym i przypada na dzień 8 grudnia . Polacy na mocy dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 4 marca 2003 r. są zwolnieni z tego obowiązku, ponieważ nie jest to dzień ustawowo wolny od pracy. W krajach takich jak Austria, Hiszpania, Portugalia i Włochy dzień ten jest dniem wolnym od pracy. Na Placu Hiszpańskim w Rzymie Papież modli się tego dnia pod pomnikiem Niepokalanie Poczętej Maryi. Zgodnie z tradycją, figurę Maryi kwiatami dekoruje ambasada Hiszpanii.

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

Ogłoszenie dogmatu

Impulsy oddolne skłoniły papieża Piusa IX do wysłania w 1849 roku listów do wszystkich biskupów, by rozpoznać jak szeroka i głęboka jest pobożność i wiara w Niepokalane Poczęcie oraz by spytać, czy księża oraz lud pragną ogłoszenia dogmatu. Stosunkiem 546 do 56 głosów biskupi poparli dogmat.

Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny został ogłoszony konstytucją apostolską Ineffabilis Deus 8 grudnia 1854 roku przez papieża Piusa IX . Przesłanie tego dogmatu, wygłoszone przez papieża ex cathedra , brzmiało: (...) ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia - mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmogącego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego — została zachowana jako nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną, i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć.^[3]

Ogłoszenie tego dogmatu miało dla Magisterium Kościoła katolickiego znaczenie najwyższej rangi.

Stanowisko pozostałych kościołów i wspólnot

Niepokalane poczęcie Maryi jest kwestionowane przez Kościoły prawosławne (podkreślają one jednak wolność Maryi od grzechu osobistego)^[4], ewangelickie i ewangelikalne .Dogmat ten odrzucają również Kościoły starokatolickie w Deklaracji utrechckiej z 1889 r., z tym że w kościołach mariawickich i Kościołach polskokatolickich Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny mimo szczególnego szacunku, jakim się ją otacza, traktowane jest jako prawda wiary, a nie jako dogmat , co znaczy, że wiara w nie nie jest uważana za konieczną do zbawienia.

Zobacz też

• świątynie pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
• parafie pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny

Linki zewnętrzne

• Dogmat Niepokalanego Poczęcia – prawosławny punkt widzenia, o. Henryk Paprocki
• Słownik Apologetyczny Wiary Katolickiej Podług D-ra Jana Jaugey'a, opracowany i wydany staraniem X. Wł. Szcześniaka, Mag. Teol. I Grona Współpracowników, T. II. WARSZAWA 1894, ss. 728-730.

Przypisy