Cierniem koronowanie, 1623

Stręczycielka, 1622

Prometeusz skowany, 1623

Dirck van Baburen (ur. ok. 1595 w Wijk k. Duurstede, zm. 21 lutego 1624 w Utrechcie ) – holenderski malarz okresu baroku , caravaggionista utrechcki .

Był synem Jaspera van Babuyrena (pierwotna wersja nazwiska) i Margharety van Doyenburgh. Miał brata Petera i siostrę Cecylię. Był uczniem manierysty Paulusa Moreelse (1571-1628). W l. 1617-22 pracował w Rzymie, gdzie uległ wpływom Caravaggia i Carla Saraceniego . Przed 1620 wraz z Davidem de Haenem wykonał dekorację kaplicy Piety w kościele San Pietro in Montorio. Pracował także dla kardynałów Vincenzo Giustinianiego i Scipione Borghese . Po powrocie do Utrechtu ok. 1621 wstąpił do cechu malarzy.

Malował sceny biblijne, mitologiczne i rodzajowe. Wykorzystywał mocny światłocień do wydobycia z półmroku intensywnych plam barwnych. Sytuował duże postacie w bliskim planie kompozycyjnym, przeważnie zestawione ciasno na niewielkiej przestrzeni, często ujęte półfiguralnie. Grubą mięsistą farbą sugestywnie odtwarzał fakturę przedmiotów, tkanin i ciał. Często malował na miedzi.

Jego obraz Stręczycielka (1622), którego akcja rozgrywa się w domu rozpusty, występuje dwukrotnie w tle dwóch obrazów Jana Vermeera : Koncert (ok. 1665-66) i Kobieta siedząca przy wirginale (1673-75) i prawdopodobnie zainspirował go do namalowania obrazu pod takim samym tytułem. Obraz Baburena należał wówczas do teściowej Vermeera .

Wybrane dzieła

• Chłopiec grający na drumli (1621) – Utrecht , Centraal Museum,
• Chrystus umywa nogi apostołom (ok. 1616) – Berlin , Gemaeldegalerie,
• Chrystus wśród uczonych (ok. 1622) – Bloomington , Indiana University Art. Museum,
• Heraklit i Demokryt – Kowno , Muzeum Ciurlioniosa,
• Koncert (ok. 1623) – St. Petersburg , Ermitaż,
• Pojmanie Chrystusa (ok. 1619) – Rzym , Galleria Borghese,
• Prometeusz skowany (1623) – Amsterdam , Rijksmuseum ,
• Stręczycielka (1622) – Boston , Isabella Stewart Gardner Museum,
• Tytus (1622) – Berlin , Zamek Gruenewald,
• Złożenie do grobu (1617) – Rzym, San Pietro in Montorio.

Bibliografia