Kryzys jugosłowiański - kryzys w 1948 roku w stosunkach radziecko - jugosłowiańskich , który doprowadził do oddalenia się Jugosławii od kontrolowanego przez Józefa Stalina bloku państw socjalistycznych .

Kryzys ten był wynikiem stopniowo narastających napięć między obiema stronami. U jego podłoża stała eksponowana przez Jugosławię, "własna koncepcja komunizmu " oraz prowadzenie całkowicie samodzielnej polityki na arenie międzynarodowej (m.in. zaangażowanie w wojnę domową w Grecji , planowanie stworzenia federacji bałkańskiej czy zaangażowanie w sprawy Albanii , co Stalin odebrał jako chęć uczynienia z niej jugosłowiańskiego protektoratu ), które to cechy odróżniały kraj Josipa Broz Tito od innych krajów socjalistycznych. Broz Tito nie reagował na coraz wyraźniejsze "sugestie" Stalina, aby ten całkowicie podporządkował się radzieckiej polityce. Od marca do czerwca 1948 roku ZSRR nasilił atak propagandowy na SFRJ, której zarzucał między innymi odejście od koncepcji marksizmu-leninizmu , porzucenie pozycji klasowych , nacjonalizm , zbyt szybką kolektywizację , pogwałcenie demokracji wewnątrzpartyjnej, antyradzieckość. Stanowisko Związku Radzieckiego szybko poparły: Bułgaria , Czechosłowacja , Węgry i Rumunia . 28 czerwca 1948 roku Komunistyczną Partię Jugosławii wykluczono z Kominformu . Kraje bloku wschodniego zrywały stopniowo kontakty z Belgradem ; rozpoczęła się izolacja Jugosławii w Europie Środkowo-Wschodniej . Stalinowi, głównie za sprawą pomocy gospodarczej Zachodu i polityce wewnętrznej Broz Tity, nie udało się obalić jugosłowiańskiego przywódcy. Jugosłowiańska "własna wizja komunizmu" stała się faktem, co objawiało się między innymi we wprowadzeniu systemu samorządowego oraz polityczno-ekonomicznej decentralizacji , a później również w określaniu przez rady robotnicze polityki przedsiębiorstw , szpitali czy szkół , realizacją " trzeciej drogi " czy polityką niezaangażowania. Jugosławia nigdy nie wróciła do grupy państw całkowicie podporządkowanych ZSRR.

Źródło