Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP

Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej - kościół luterański prawnie działający na terenie Polski, będący członkiem takich organizacji jak Światowa Rada Kościołów, Światowa Federacja Luterańska, Konferencja Kościołów Europejskich, Polska Rada Ekumeniczna. Organem prasowym wspólnoty jest "Zwiastun Ewangelicki". Zwierzchnikiem Kościoła jest bp Janusz Jagucki.

Historia

Geneza

Luteranie w Polsce pojawili się wkrótce po wystąpieniu Marcina Lutra. Nauki Lutra zostały dobrze przyjęte w Rzeczypospolitej Polskiej oraz u jej bezpośrednich sąsiadów. Szczególne uznanie zyskały na terenach Prus Książęcych, na Śląsku Cieszyńskim, w Małopolsce i Wielkopolsce. W 1525 roku Albrecht Hohenzollern doprowadził do sekularyzacji Prus Książęcych, wprowadził luteranizm jako religię państwową. Na Śląsku Cieszyńskim luteranizm wprowadził rządzący wtedy Księstwem Cieszyńskim Wacław III Adam, który spopularyzował to wyznanie na tyle, że luteranizm stał się dominującym wyznaniem w Księstwie. Lata 1918-1939

Historia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP rozpoczyna się po zakończeniu działań I wojny światowej. Odrodzona Polska powstała z trzech zaborów, które różniły się między sobą nie tylko ustrojowo, ale również religijnie. W granicach Państwa Polskiego znalazło się około 900 000 ewangelików należących do różnych Kościołów m.in. Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim, Kościoła Unijnego w Wielkopolsce, Kościoła Unijnego na Górnym Śląski, Kościoła Unijnego w Galicji oraz Kościoła Staroluterańskiego. Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP był spadkobiercą Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim, który działał na terenie zaboru rosyjskiego. Po odrodzeniu Rzeczpospolitej Polskiej objął swym zasięgiem również parafie z innych regionów kraju. Trudnego dzieła złączenia i budowy struktur Kościoła podjął się pierwszy superintendent generalny ks. Juliusz Bursche. W 1936 roku na mocy Dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 listopada 1936 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzono nową Ustawę Kościelną[1]. Zgodnie z jej zapisami na czele Kościoła stał Biskup Kościoła, władzę administracyjna sprawował Konsystorz, władze ustawodawczą Synod. Kościół został podzielony na 10 diecezji, na których czele stali seniorowie. Ustawa gwarantowała również wewnętrzną niezależność Kościoła oraz dała prawną podstawę do jego rozwoju. W okresie międzywojennym powstał diakonat „Eben Ezer” w Dzięgielowie. Utworzono Wydział Teologii Ewangelickiej na Uniwersytecie Warszawskim. Istniało 5 szpitali ewangelickich, kilka domów opieki, rozwijał się diakonat „Tabita”.

II wojna światowa

II wojna światowa była ogromnym ciosem dla luteran. Podczas wojny zginęło ok. 30% duchownych kościoła oraz Biskup Kościoła ks. Juliusz Bursche. Większość księży została aresztowano, mienie ewangelików zostało skonfiskowane. Wprowadzony zakaz odprawiania nabożeństw i czynności kościelnych w języku polskim doprowadził do drastycznego spadku uczestnictwa ewangelików w nabożeństwach. Na skutek działań wojennych Kościół poniósł ogromne straty materialne zniszczono wiele świątyń oraz budynków kościelnych. W samej tylko Warszawie zniszczono zakłady dobroczynne, szkoły, szpital oraz kościół.

Lata 1945-1989

Z chwilą zakończenie działań wojennych Kościół znalazł się w zupełnie nowej sytuacji polityczno-państwowej. Dekretem Prezydenta z dnia 19 września 1946 roku[2] uznano za obowiązujący Dekret Prezydenta z 1936 roku zmieniono jedynie stan terytorialny Kościół oraz włączono odłamy luteranizmu, które do tego Kościoła przed wojna nie należały. Kościół Ewangelicko-Augsburski w PRL-u objął swoim działaniem obszary ziem odzyskanych, włączono do jego struktur przedwojenne parafie Kościołów Unijnych, Kościoła Staroluterańskiego, Kościoła Augsburskiego i Helweckiego Wyznania w Małopolsce oraz Braci Morawskich. W oparciu o potwierdzoną podstawę prawną zaczęto na nowo organizować władze kościelne. Już w 1945 roku w Łodzi doszło do zebrania żyjących pastorów, którzy powołali ks. Jana Szerudę na tymczasowego zwierzchnika Kościoła. Jego główne wysiłki skierowane były na zwołanie Synodu Kościoła, który dokonać miał wyboru stałych organów kościelnych. Jednak zanim doszło do zwołania Synodu zorganizowano na nowo diecezje, powołano władze tych diecezji, zapewniono opiekę duszpasterską w nowych parafiach. Pierwszy Synod zebrał się 29 czerwca 1950 roku, dokonano wtedy wyboru Konsystorza. Kolejny Synod w 1951 roku wybrał na Biskupa Kościoła ks. Karola Kotulę. Głównym problemem Kościoła w okresie powojennym był spadek liczby wiernych, wywołany nie tylko działaniami wojennymi, ale również przesiedleniami (Dolny Śląsk, Mazury). Po wojnie na terenie Polski mieszkało około 240 000 luteran; w ciągu kilku powojennych lat liczba ta zmniejszyła się o połowę. W kolejnych latach nadal się zmniejszała, w 1964 roku było ich 100 000. Kolejnym problemem była odbudowa oraz odzyskanie majątku kościelnego. W pierwszych latach powojennych Kościół utracił wiele świątyń, z których części nadal nie udało się odzyskać. Odbudowa udała się dzięki pomocy nie tylko wiernych z Polski, ale również zagranicznych organizacji kościelnych. W 1954 roku utworzono Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie, na której otwarto Sekcje Teologii Ewangelickiej kształcącą ewangelickich duchownych. W okresie stanu wojennego parafianie otrzymywali dary z bratnich parafii zachodnich. Wybrany w 1975 roku Biskup Kościoła ks. Janusz Narzyński brał udział w Obradach Okrągłego Stołu.

Po 1989 roku

Na mocy Ustawy z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego uregulowano funkcjonowanie Kościoła w Polsce[3]. Na początku lat dziewięćdziesiątych Kościół Ewangelicko-Augsburski liczył 90 000 wiernych. Nowa regulacja prawna doprowadziła do powstania różnych nowych form działania Kościoła. Powołano do życia Diakonie Kościoła zajmującą udzielaniem pomocy osobom potrzebującym. Kościół prowadzi domy opieki dla dorosłych w Dzięgielowie, Konstancinie-Jeziornej, w Bytomiu-Miechowicach, w Mikołajkach, Zagórowie, Węgrowie i Bielsku-Białej. Działają przy parafialne świetlice środowiskowe, wypożyczalnie sprzętu rehabilitacyjnego. Powrotem do przedwojennej tradycji było powołanie w 1995 roku Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego. Dzięki inicjatywie ewangelickich towarzystw edukacyjnych powołano do życia szkoły podstawowe, gimnazja, licea oraz szkoły policealna we Wrocławiu, Krakowie, Bielsku-Białej, Cieszynie, Olsztynie i Gliwicach. Nie zapomniano również o środowiskach polonijnych zagranicą szczególnie w Niemczech, Wielkiej Brytanii. Wewnętrzną strukturę Kościoła reguluje Zasadnicze Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 26 października 1996 r. uchwalone przez Synod Kościoła[4]. W 1992 roku powołano do życia Ośrodek Wydawniczy Augustana w Bielsku-Białej, który wydaje literaturę ewangelicką.

Nauka Kościoła Luterańskiego

Kościół Ewangelicko-Augsburski (Luterański) opiera swoją wiarę na czterech zasadach: tylko Pismo, tylko Chrystus, tylko wiara i tylko łaska. Najistotniejszą z nich jest zasada "Tylko Chrystus", której podporządkowane są wszystkie inne. Oznacza ona, że tylko Jezus Chrystus, Syn Boga Ojca, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, dzięki działaniu Ducha Świętego narodzony z Marii Panny, jest jedynym pośrednikiem między człowiekiem a Bogiem, jedynym Zbawicielem i ratunkiem dla grzesznika, który zbawienie przyjmuje z darowanej łaski, bez własnej zasługi, poprzez wiarę w Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego Pana (teologia krzyża). Nauka o usprawiedliwieniu w Kościele luterańskim podkreśla, że nie zbawiają uczynki, a jedynie wiara w usprawiedliwiające dzieło Chrystusa, dokonane na krzyżu Golgoty. Dobre uczynki pokazują, czy wiara jest prawdziwa – człowiek czyni dobrze nie dlatego, aby być zbawionym, ale czyni dobrze dlatego, ponieważ Chrystus złożył z życia swego jedyną i niepowtarzalną ofiarę dla zbawienia całego świata. Wierni uznają niedzielę za dzień święty. Na nabożeństwach odbywa się spowiedź "powszechna", jednak na życzenie możliwa jest również spowiedź uszna, praktykowana raczej jako "rozmowa wiary". Istnieją dwa sakramenty: Chrzest i Komunia Święta. Kościół praktykuje chrzest niemowląt, a Komunia Święta, nazywana Wieczerzą Pańską, Sakramentem Ołtarza, Sakramentem Ciała i Krwi Pańskiej lub Eucharystią, udzielana jest pod dwiema postaciami chleba i wina. Luteranie wierzą, że chrzest święty włącza człowieka do społeczności Kościoła, jest kąpielą nowonarodzenia w Duchu Świętym, zmywa winę za grzech pierworodny (nie sam grzech), który rozumiany jest jako źródło grzesznego stanu całego człowieka (totus homo peccator est). Ewangelicy tradycji augsburskiej wyznają wiarę w cielesną obecność Chrystusa w, pod i z elementami chleba wina (tzw. konsubstancjacja). Luteranie wierzą, że tak, jak ludzka natura Chrystusa przenika się i współistnieje bez konfliktu z jego boską naturą, tak substancja chleba i Ciała oraz wina i Krwi współistnieją obok siebie, i wiarą przyjmowane są przez wierzących podczas liturgii. Nauka ta obecna była w czasach apostolskich Kościoła i przez wiele wieków konkurowała z nauką o przemianie elementów (transubstancjacja) zdogmatyzowaną przez Kościół rzymski na IV Soborze Laterańskim (XIII wiek).


Inne hasła zawierające informacje o "Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP":

Wszystkich Świętych ...

Dziady (zwyczaj) ...

Rodzimy Kościół Polski ...

Biskup ...

Mieszko II Lambert ...

Adwentyzm ...

Odense ...

Grenoble ...

Linköping ...

Tampere ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP":

010c. Rzym (plansza 13) ...

010c. Rzym (plansza 16) ...

011. Cesarstwo Bizantyjskie (plansza 11) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie