Lemingi – grupa kilku gatunków
ssaków
,
plemię
z
podrodziny
nornikowatych
; małe
gryzonie
, występujące w dużych ilościach w
tundrze
północnej Europy, Azji i Ameryki Północnej. Generalną cechą odróżniającą je od
chomików
i
świnek morskich
jest dłuższy ogonek - krótszy od szczurzego, lecz znacznie dłuższy od ogonka chomika czy świnki morskiej. Żywią się
korzeniami
,
mchami
i
trawą
. Lemingi poszukując zimą pożywienia, kopią chodniki w każdej warstwie śniegu.
Lemingi ważą od 30 do 110
gramów
i osiągają 7 do 15 cm długości. Mają stosunkowo długą, miękką sierść, ale króciutkie ogonki. Są roślinożerne, żywią się liśćmi i pędami, głównie
wiechlinowatych
(traw) i
turzycowatych
, ale również
korzeniami
i
cebulami
. Podobnie jak u innych gryzoni, ich
siekacze
rosną bezustannie.
Lemingi nie zapadają w
sen zimowy
. Podczas surowych zim pozostają aktywne, znajdują pożywienie przekopując korytarze pod warstwą śniegu oraz zużywają zgromadzone zawczasu zapasy traw. Z natury są samotnikami, łącząc się tylko w celach rozrodczych, ale jak inne gryzonie mają wysoką zdolność reprodukcyjną i przy dostatku paszy rozmnażają się bardzo szybko.
Rozmnażają się bardzo intensywnie. Jedna
samica
rodzi od 8 do 10 młodych w
miocie
, 5 razy w roku. Jednakże wiele z tych zwierząt ginie w kontakcie z drapieżnikami bądź podczas masowych migracji. Kolonia lemingów potrafi przebyć bardzo duże odległości.
Nieporozumienia wokół lemingów sięgają wieków wstecz. W latach 30. XVI wieku geograf Zeigler ze Strasbourga przedstawił teorię iż stworzenia te spadają z nieba podczas burzowej pogody (motyw z folkloru ludów Inupiat i Yupik znad Zatoki Nortona w Alasce) i nagle giną z pojawieniem się wiosennych traw. Mit ten odrzucił duński lekarz i przyrodnik Ole Worm, który przyznał że zwierzęta mogłyby spadać z nieba, ale tylko przyniesione przez wiatr, a nie wskutek
samorództwa
. Worm jako pierwszy opublikował wyniki sekcji zwierzęcia, pokazujące że lemingi są anatomicznie podobne do innych gryzoni. Naturalnego pochodzenia lemingów dowiodły prace
Karola Linneusza
.
Gdy wielka liczba lemingów podejmuje wędrówkę, nieuchronnie niektóre z nich utoną podczas przeprawy przez rzeki i jeziora, jak ten nad rzeką Revåa w Norwegii.
Lemingi znane są z powodu bezpodstawnego mitu jakoby podejmowały masowe samobójstwo podczas
migracji
. Mit powtarzany jest w różnych odmianach, zazwyczaj nie opisując zjawiska jako świadomego gestu
samobójstwa
lecz jako przypadkową masową śmierć wskutek różnych okoliczności. Niemniej w masowej kulturze funkcjonuje w odniesieniu do lemingów określenie "masowe samobójstwo".
Niektóre gatunki lemingów, gdy gęstość populacji zbytnio wzrasta, ulegają popędowi poszukiwania nowych siedlisk i migrują dużymi grupami. Lemingi umieją pływać, więc natrafiając na wodną przeszkodę w wędrówce podejmują próbę jej przebycia. Robią to nie kalkulując "opłacalności" ze względu na dystans czy prędkość nurtu wody, więc wiele z nich przy tym ginie. To wraz z niewyjaśnioną wyjątkową zmiennością populacji norweskich lemingów mogło przyczynić się do rozwoju i popularności mitu.
Mit o "masowym samobójstwie" lemingów ma długą historię, a na jego popularność złożyło się wiele czynników. W 1955
Carl Barks
, ilustrator w wytwórni Disneya, narysował do magazynu Uncle Scrooge Adventures komiks pt. "Leming z medalionem" (The Lemming with the Locket). Komiks powstał z inspiracji artykułem w magazynie The American Mercury z 1954 i przedstawiał ogromne ilości lemingów skaczących z norweskich klifów do morza. (Na podstawie tego komiksu z kolei powstał jeden z
odcinków Kaczych Opowieści
pt. "Ulubione zwierzątko Scrooge’a" albo "Ulubieniec Sknerusa", w oryginale Scrooge’s Pet).
Jeszcze większy wpływ miał film wytwórni
Disneya
White Wilderness (
1958
) pokazujący w scenie masowej migracji lemingi skaczące na pewną śmierć do morza. Jednakże scena ta została sfałszowana.
W maju 1982 kanadyjska telewizja
CBC
w cyklu The fifth estate (Piąta władza), programie typu
śledczego
, wyemitowała film Cruel Camera (Okrutna kamera), przedstawiający okrucieństwa wobec zwierząt w przemyśle rozrywkowym[1]. W filmie wykazano, że całość była zaaranżowana: film White Wilderness nie był robiony w Norwegii lecz w kanadyjskim stanie Alberta, gdzie nie ma lemingów; sfilmowane gryzonie kupiono nad
Zatoką Hudsona
i przywieziono do
Calgary
; przedstawiona wielka migracja była jedynie zręcznym montażem wielu ujęć wciąż tych samych kilkudziesięciu zwierząt[2]; w kluczowej scenie "masowego samobójstwa" lemingi nie zeskakiwały z urwiska ale były z niego zrzucane.[3][4]
W bliższych czasach mit masowych samobójstw lemingów spopularyzowała m.in. gra
Lemmings
, w której zadaniem gracza jest powstrzymanie i właściwe ukierunkowanie bezmyślnego marszu gromady tytułowych "lemingów", które bez tej interwencji spadłyby z urwiska lub wpadły w inne pułapki.
Gatunki
Przypisy
Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
