MD 450 Ouragan |
| MD 450 Ouragan |
|
Dane podstawowe |
Państwo |
Francja
|
Producent |
Dassault Aviation
|
Typ | myśliwsko-bombowy |
Konstrukcja | metalowa, półskorupowa |
Załoga | 1 pilot |
Historia |
Data oblotu | luty
1949
|
Dane techniczne |
Napęd | 1 ×
Rolls-Royce
Nene 104B,
turboodrzutowy
|
Ciąg
| 22,27 kN |
Wymiary |
Rozpiętość | 13,16 m |
Długość | 10,73 m |
Wysokość | 4,14 m |
Powierzchnia nośna | 23,4 m² |
Masa |
Własna
| 4140 kg |
Startowa
| 6800 kg |
Osiągi |
Prędkość maks.
| 930 km/h |
Prędkość wznoszenia
| 38 m/s |
Pułap
| 14 900 m |
Zasięg | 965 km |
Dane operacyjne |
Uzbrojenie |
4 ×
działko HS.404
kal.
20 mm do 1000 kg uzbrojenia podwieszanego na 2 węzłach |
Użytkownicy |
Francja
,
Indie
,
Izrael
,
Salwador
|
|
Dassault MD 450 Ouragan (
fr.
huragan) — pierwszy
francuski
myśliwsko-bombowy
samolot odrzutowy
zbudowany przez firmę
Dassault Aviation
pod koniec
lat 40.
Historia
Ze względu na okupację Francji przez wojska
hitlerowskie
podczas
II wojny światowej
, Francuzi nie mieli możliwości prowadzenia prac badawczych nad własnymi samolotami odrzutowymi. Po zakończeniu działań wojennych Marcel Dassault postanowił podjąć prace nad pierwszym francuskim wojskowym samolotem odrzutowym, starając się doścignąć inne państwa rozwijające tego typu konstrukcje już od kilku lat. W
1947
powstał pierwszy projekt
myśliwca
o napędzie odrzutowym zaopiniowany pozytywnie przez rząd Francji, jednak nie podpisano kontraktu na jego dostawę. W związku z tym Marcel Dassault postanowił rozwijać projekt na własną rękę.
Prace projektowe nad maszyną, oznaczoną od inicjałów Marcela Dassault jako MD 450, rozpoczęto w grudniu 1947 roku, a jej budowę w kwietniu
1948
. W czerwcu tego samego roku rząd francuski zdecydował się zamówić trzy maszyny prototypowe, z których pierwsza – nazwana Ouragan – została oblatana w lutym
1949
. Maszyna ta nie posiadała jeszcze uzbrojenia oraz ciśnieniowej kabiny.
Konstrukcja samolotu MD 450 Ouragan została zainspirowana
amerykańskimi
maszynami, a w szczególności samolotem
Republic F-84 Thunderjet
o bardzo podobnej konfiguracji płatowca jako
dolnopłata
z kadłubem w postaci "rury" z wlotem powietrza przez otwór na dziobie, charakterystyczną kroplową osłoną kabiny i trójpodporowym
podwoziem
z pojedynczymi kołami. Przednia goleń podwozia składała się do tyłu a golenie podwozia głównego w kierunku kadłuba. Ouragan był mniejszy i lżejszy o ponad tonę od amerykańskiego Thunderjeta, a jego skrzydła były znacznie cieńsze – tak jak w innej amerykańskiej konstrukcji
Lockheed F-80 Shooting Star
. Prototypowa maszyna była napędzana silnikiem
Rolls-Royce
Nene 102 budowanym na licencji przez
Hispano-Suiza
o ciągu 22,27 kN.
Po dostarczeniu trzeciego prototypu rząd francuski zamówił 15 maszyn serii informacyjnej, które miały być wykorzystane do testów z różnymi jednostkami napędowymi, oraz różnych typów uzbrojenia, zasobników dla misji rozpoznawczych i radarów do walki w nocy. Ostatecznie zbudowano tylko 12 z zamówionych maszyn.
Jeszcze przed dostarczeniem przez wytwórnię Dassault zamówionych samolotów serii informacyjnej rząd francuski złożył pod koniec sierpnia
1950
zamówienie na 150 maszyn produkcyjnych. Początkowo obiecywano firmie Dassault zamówienie 850 samolotów, a ostatecznie na wyposażenie lotnictwa Francji weszło 350 Ouraganów.
Zastosowanie MD 450 Ouragan
Francja
Pierwsze produkcyjne samoloty zostały dostarczone do jednostek w
1952
roku zastępując przestarzałe
De Havilland Vampire
. Pierwsze 50 Ouraganów oznaczonych jako MD 450A napędzał silnik Nene 102, a resztę maszyn o symbolu MD 450B budowany przez Hispano-Suiza silnik Nene 104B o mniejszej masie i nieznacznie większej mocy. Na końcach skrzydeł maszyn zainstalowano na stałe małe zbiorniki paliwa. Uzbrojenie strzeleckie Ouraganów stanowiły cztery działka
HS.404
kalibru
20 mm zamontowane w kadłubie pod wlotem powietrza. Zapas amunicji wynosił po 125 nabojów na działko. Na dwóch uchwytach pod skrzydłami można było podwiesić 1000 kg uzbrojenia, najczęściej w postaci dwóch
bomb
o masie 450 kg lub 16
pocisków rakietowych
powietrze-ziemia Matra T-10, albo 8 pocisków i dwóch dodatkowych zbiorników paliwa o pojemności 460 litrów.
Piloci francuskich sił powietrznych Armée de l'Air ocenili samolot jako bardzo przyjemny w pilotażu i stabilny podczas odpalania uzbrojenia, ale ze względu na krótki i dość gruby kadłub maszyna miała tendencję do wpadania w
korkociąg
. Maksymalna prędkość maszyny na niskim pułapie wynosiła 930 km/h. Samoloty Ouragan były przez dwa lata maszynami pokazowymi zespołu akrobacyjnego francuskich sił powietrznych
Patrouille de France
.
Kilka maszyn produkcyjnych przystosowano do lądowania na nieutwardzonych
lotniskach
poprzez modyfikację podwozia głównego, w którym zainstalowano po dwa koła z niskociśnieniowym ogumieniem. Ze względu na powiększenie się zespołu kół konieczne było dobudowanie specjalnych gondoli u nasady skrzydeł mieszczących je po wciągnięciu. W maszynach tych zamontowano również
spadochron hamujący
. Samoloty ze zmodyfikowanym podwoziem zostały przystosowane specjalnie dla potrzeb wojny w
Algierii
i przezwane nowym mianem Bouragan od
arabskiego
słowa baroud, co znaczy bitwa, ale wkrótce zrezygnowano z tego rozwiązania przywracając je do poprzedniego stanu.
Samoloty Dassault MD 450 Ouragan nie były używane zbyt długo jako podstawowa maszyna francuskich sił powietrznych, gdyż wiosną
1955
zastąpiono je maszynami o lepszych parametrach
Dassault MD 454 Mystère IV
A, przeznaczając Ouragany do celów szkolnych jako samoloty do zaawansowanej nauki pilotażu.
Indie
W
1953
Indie
zamówiły 71 nowych Ouraganów z mocniejszymi silnikami Nene 105, a w późniejszym okresie dokupiły jeszcze 33 samoloty wycofane ze służby w Armée de l'Air. W siłach powietrznych Indii samolot nosił nazwę Toofani, co w
języku hindi
oznacza huragan. Tak samo jak w Armée de l'Air tak i w lotnictwie indyjskim, Ouragany szybko ustąpiły miejsca samolotom Mystère IVA i w
1958
zostały przeznaczone do celów treningowych.
Izrael
W 1955 rząd
egipski
zamówił w
Czechosłowacji
radzieckie
myśliwce
MiG-15
, którym
Siły Powietrzne Izraela
mogły przeciwstawić znacznie gorsze maszyny
brytyjskie
Gloster Meteor
. W celu unowocześnienia własnego lotnictwa Izrael zamówił 24 maszyny
Dassault Mystère IIC
i 24
Canadair F-86 Sabre Mk 6
, ale w samolotach Mystère IIC odkryto poważne wady konstrukcyjne, a
Kanadyjczycy
nie zdecydowali się sprzedać Izraelowi samolotów ze względu na obawę zachwiania sytuacji na
Bliskim Wschodzie
. W tej sytuacji podjęto decyzję o zakupie maszyn Mystère IV, które nie zostały jeszcze wprowadzone do produkcji, dlatego ostatecznie zdecydowano się na Ouragany.
Izrael zakupił 75 Ouraganów, z których 12 było maszynami nowymi, a reszta wycofanymi ze służby w Armée de l'Air. Maszyny dostarczono jeszcze w 1955 tuż przed Operacją Muszkieter i
kryzysem sueskim
. Ze względu na brak możliwości podjęcia równorzędnej walki z egipskimi MiGami-15, zostały przeznaczone do zadań bliskiego wsparcia piechoty, w czym znakomicie się sprawdziły. Po raz kolejny Ouragany dowiodły swej wartości podczas
wojny sześciodniowej
w
1967
roku. Po wprowadzeniu do służby lotnictwa Izraela nowocześniejszych maszyn Ouragany przeznaczono do zadań szkoleniowych.
W
1975
Izrael odsprzedał 18 Ouraganów
Salwadorowi
, gdzie służyły one do drugiej połowy
lat 80.
Bibliografia
- D. Donald, J. Lake — Encyclopedia of world military aircraft. AIRtime Publishing. (
1996
)
- W. Kopenhagen — Das groβe Flugzeug-Typenbuch. (Wielka księga samolotów) Transpress. (
1987
)