Cytra gr. kitara

Cytra

Klasyfikacja naukowa

Chordofon złożony

Klasyfikacja popularna

Chordofony szarpany

Podobne instrumenty

Gusli , Guqin , Guzheng , Kanklesnt, Kantele , Kanun, Kannel, Kokle , Koto , Langeleik, Swarmandal

Cytra (z gr. kitara) – ludowy strunowy instrument muzyczny, szarpany o płaskim pudle rezonansowym. Pochodzi z terenów Niemiec i Austrii , popularny również w Indiach pod nazwą swarmandal. Cytrę stroi się za pomocą klucza.

Rodzaje cytr

Rozróżniamy dwa rodzaje cytry:

• Cytra koncertowa o 5 strunach na gryfie podobnym do gitarowego, służących do chromatycznych chwytów i 27 lub 30 strunach basowych przeznaczonych do akompaniamentu. Struny wiolinowe szarpie się przy pomocy plektronu (kostki), basowe - palcami. Podczas gry instrument leży przed muzykiem.
• Cytra akordowa, o większych rozmiarach od koncertowej, nie posiada progów. Niemożliwe jest więc skracanie strun przy ich pomocy. Podczas gry trzymana jest w sposób podobny jak w grze na harfie , lub podobnie jak cytra koncertowa leży przed muzykiem – na kolanach lub na stole.

Budowa

Moodswinger, cytra elektryczna, 2006, Yuri Landman

Cytra akordowa jest zbudowana z dwóch części:

• części wiolinowej – prawej
• części akordów – lewej

Część wiolinowa zawiera dźwięki poukładane kolejno co pół tonu – chromatycznie. Niektóre nie mają wszystkich półtonów, te umożliwiają grę w tonacji C-dur, D-dur, G-dur i A-dur i Cis-dur. Niektóre cytry posiadają podwójne struny przypadające na jeden dźwięk.

Druga część zawiera kilka akordów składających się z jednej struny basowej oraz 3 lub 6 strun z kolejnymi dźwiękami tworzącymi akord. Akordy te – kolejno: C-dur, G-dur, F-dur, D-dur, A-dur, E-dur występują tylko w 6-akordowej cytrze. Cytra 3-akordowa ma odpowiednio C-dur, G-dur i F-dur. 5-akordowa ma C-dur, G-dur, F-dur, D-dur i A-dur.

Prostsze cytry (zwane po niemiecku Kinderzither) nie zawierają strony z akordami.

Ilość strun w cytrze akordowej zależy od jej typu i waha się od 21–25 (cytry bez akordów) poprzez 41 (5-akordowa, 5 akordów po 4 struny i 21 strun wiolinowych) aż po 92 (6 akordów po 7 strun i 2*25 strun wiolinowych).

Zobacz też

• guqin
• guzheng

Linki zewnętrzne

• Cytry z Muzeum Uniwersytetu w Lipsku
• Cytry tworzone w Ameryce przez Niemców - przegląd
• Polski twórca muzyki na cytrze