Cyrkonia szlifowana

Cyrkonia (synonim: djewalit, fianit) – bezbarwny syntetyczny kamień ozdobny nie posiadający swojego wzorca w przyrodzie. Jest to stabilizowana, regularna modyfikacja ZrO₂.

Właściwości

• Wzór chemiczny : typowa cyrkonia Zr O ₂ + ok. 10% mol. Y (lub Y₂O₃) lub ok. 15%mol. CaO – tlenek itru i cyrkonu lub tlenek wapnia i cyrkonu
• Układ krystalograficzny : regularny
• Twardość : 8,5
• Gęstość : 5,6-6,0
• Barwa : zmienna, zależna od domieszek
• Współczynnik załamania światła : 2,15-2,18
• Dwójłomność : brak
• Dyspersja : 0,058-0,066
• Fluorescencja : niekiedy pomarańczowa

Zazwyczaj bezbarwna, ale dodatek domieszek może zmienić jej barwę: cer – na pomarańczowoczerwoną, nikiel – na brązową, chrom – na zieloną, kobalt – na niebieską.
Po raz pierwszy pojawiła się w handlu w 1973 r. Na dobre opanowała rynek jubilerski w 1976 r., kiedy to otrzymano ją przy wykorzystaniu metody stapiania czaszowego .

• Specjalną miedzianą czaszę, w której umieszczano sproszkowany baddeleit i kawałki metalicznego cyrkonu (jako topnika) oraz stabilizatora w postaci Y₂O₃, podgrzewano indukcyjnie w atmosferze utleniającej. W temperaturze 2750°C topił się baddeleyit, a podczas stopniowego schładzania czaszy następowała krystalizacja kryształów.

Przez długi czas uchodziła za najlepszą imitację diamentu, dopóki na rynku nie pojawił się syntetyczny moissanit i diament GE POL.

W zależności od rodzaju i ilości użytego stabilizatora wyróżnia się odmiany:

• CZ – Diconia
• Cubic Z – Diamonit lub Diamondit
• Cubic Cyrkonia – Djevalit
• Cubic Cyrkonia II – Fianit
• Cubic ZrO₂ – Phianit lub Phyanit
• Cubic ZrO₂ lub ZrO – Shelby
• Dianond –QU – Cyrkonia

Z tych odmian największe zastosowanie ma djevalit (odmiana szwajcarska) oraz fianit (odmiana rosyjska).

Produkcja

Syntetyczna, stabilizowana cyrkonia jest produkowana na szeroką skalę w: Rosji , Szwajcarii , USA .

Zastosowanie

• Ze względu na właściwości optyczne uchodzi za bardzo dobrą imitację diamentu .
• Związek ten wykorzystywany jest również w medycynie – stomatologiczne uzupełnienie stałe na bazie tlenku cyrkonu (ZrO₂), podbudowy pod napalanie ceramiką.
• W przemyśle: jako próbnik sondy analizującej ilość tlenu w spalinach (gazy w kominie) ze względu na możliwość pracy w temperaturach dochodzących do 700 stopni Celsjusza.
• Do mierzenia pH w wysokich temperaturach (na przykład w wodzie w 300°C).

Zobacz też

• szlif (jubilerstwo) , kamienie syntetyczne , kamienie rekonstruowane , imitacje kamieni , dublety , tryplety , kamienie nie posiadające naturalnego wzorca , YAG .