Tadeusz Cyprian (ur. 21 lutego 1898 w Zabłotowie k. Śniatynia , zm. 8 sierpnia 1979 w Poznaniu ) – polski prawnik , profesor prawa karnego , fotografik .

Młodość

Był synem Teofila (urzędnika, inspektora uprawy tytoniu) i Ludmiły z domu Oppenaues. W 1916 ukończył Gimnazjum Franciszka Józefa we Lwowie . W czasie I wojny światowej służył we francuskim lotnictwie, zaś w okresie II wojny światowej został mianowany oficerem lotnictwa, walcząc we Francji, w Afryce i w Wielkiej Brytanii.

Kariera prawnicza

Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego , który ukończył w 1922 roku . Od 1925 roku sędzia najpierw Sądu Grodzkiego , następnie Sądu Okręgowego w Poznaniu . W 1938 roku został mianowany prokuratorem Sądu Najwyższego w Warszawie. Okres wojenny zahamował rozwój jego kariery.
W 1945 roku został skierowany jako obserwator reprezentujący rząd polski na procesie w Bergen-Belsen . Następnie Ministerstwo Sprawiedliwości wysłało go na proces norymberski jako członka czteroosobowej polskiej delegacji, której przewodniczył prof. Marian Muszkat . W latach późniejszych pracował jako prokurator Sądu Najwyższego i wykładowca w Centralnej Szkole Prawniczej w Warszawie. Był także kierownikiem katedry prawa karnego na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Mimo wielu obowiązków zawodowych potrafił połączyć pracę ze swą pasją jaką była fotografia. W latach 1947 - 1948 prokurator Najwyższego Trybunału Narodowego . Od 1950 roku profesor Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie .

Kariera fotografika

Swą twórczość rozpoczął w 1913 roku zdjęciami krajoznawczymi z Huculszczyzny . W 1920 roku zadebiutował na poznańskiej wystawie "Światłocień" i zaczął pisywać artykuły do magazynów fotograficznych. W 1925 roku objął redakcję miesięcznika Polski Przegląd Fotograficzny. Od 1931 roku był członkiem ekskluzywnego Fotoklubu Polskiego, od 1937 należał do Fotoklubu warszawskiego zaś od 1938 roku – został wiceprezesem Ogólnopolskiego Związku Towarzystw Fotograficznych. Po wojnie, był jednym z założycieli Związku Fotografików Polskich oraz pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. Publikował teksty o polskiej fotografii w angielskim piśmie Photograms of the Year. Był autorem licznych podręczników fotograficznych, z których najbardziej znanym jest Fotografia. Technika i technologia. Poza fotografią artystyczną, zajmował się także fotografią : dokumentalną - (utrwalił chociażby bombardowanie Londynu w czasie drugiej wojny czy zdjęcia z procesu norymberskiego), lotniczą oraz podróżniczą. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski .

Wybrane publikacje

• Prawo prasowe.Komentarz, Poznań 1939
• Prawo norymberskie, wyd. E.Kuthana, Warszawa 1948
• Oskarżamy, wyd. Przełom, Warszawa 1949
• Technika nowoczesnej fotografii, wyd. Księgarnia W.Wilak, Poznań 1949
• Fotografika, wyd. Czytelnik, Warszawa 1950
• Fotografia, technika i technologia, wyd. PWT, Warszawa 1953
• Jak fotografować, wyd. FAW, Warszawa 1954
• Sprawy polskie w procesie norymberskim, wyd. Instytut Zachodni, Poznań 1956
• Walka o zasady norymberskie, 1945-1955, wyd. PWN, Warszawa 1956
• Przestępstwa gospodarcze, wyd. PWN, Warszawa 1960
• Spekulacja, wyd. PWN, Warszawa 1960
• Nazi rule in Poland, 1939-1945, wyd. Polonia Pub. House, 1961
• Głos ma prokurator..., wyd. Iskry, Warszawa 1962
• Przed trybunałem świata, Książka i wiedza, Warszawa 1962
• Siedem wyroków Najwyższego Trybunału Narodowego, wyd. Instytut Zachodni, Poznań 1962
• Wypadki drogowe w świetle prawa karnego, wyd. PWN, Warszawa 1963
• Nie oszczędzać Polski, wyd. Iskry, Warszawa 1965
• Nieznana Norymberga, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1965
• Postęp techniczny a prawo karne, wyd. PWN, Warszawa 1966
• Ludzie i sprawy Norymbergi, wyd. Poznańskie, Poznań 1967
• Nuremberg in retrospect, Western Press Agency, 1967
• Wermacht zbrodnia i kara, wyd. MON, Warszawa 1971
• Fotografia małoobrazkowa, Poznań
• Fotografia w szkole, wyd. Wsip, Warszawa 1977

Źródła i linki zewnętrzne

• Wystawa w Starej Galerii ZPAF
• Maciej Szwarczyk, Tadeusz Cyprian (1898–1979), w: Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji UMCS 1949–2009. Księga jubileuszowa z okazji sześćdziesięciolecia Wydziału Prawa i Administracji UMCS w Lublinie (pod redakcją naukową Anny Przyborowskiej-Klimczak), Oficyna Wydawnicza VERBA, Lublin 2009, s. 47–57 (z fotografią)