Cypora Małka "Cypi" Liwni,
hebr.
ציפורה מלכּה "ציפי" לבני (ur.
8 lipca
1958
w
Tel Awiwie
),
izraelska
działaczka polityczna, deputowana do
Knesetu
i minister kilku resortów z ramienia partii
Likud
a potem
Kadima
, od
17 września
2008
przewodnicząca partii. Po wyborach w
2009
liderka opozycji.
Życiorys
Cypora "Cypi" Liwni urodziła się w
Tel Awiwie
[1]. Jest córką Eitana Liwniego (urodzonego w
Grodnie
) i Sary Rosenberg. Jej rodzice byli członkami organizacji
Irgun
[2]. We wczesnych latach 80.
XX wieku
służyła w armii izraelskiej (osiągnęła stopień
porucznika
) i przez niemal dwa lata pracowała w
Mossadzie
[3], rezygnując z zamążpójścia i ukończenia studiów prawniczych. W późniejszym czasie pojawiły się informacje, że pracując w wywiadzie tropiła
arabskich
terrorystów
[4], choć inne świadczą o tym, że była raczej agentką niskiego szczebla[5]. W tym czasie mieszkała m.in. w
Paryżu
[6]. Ukończyła Wydział Prawa Uniwersytetu Bar-Ilana w
Ramat Gan
, specjalizując się w prawie handlowym. Przez 10 lat prowadziła własną praktykę prawniczą.
Kariera polityczna
W
1999
została po raz pierwszy wybrana do
Knesetu
z ramienia partii
Likud
. Była aktywną zwolenniczką polityki
Ariela Szarona
. Kiedy został on
premierem
w
lipcu
2001
, otrzymała ona stanowisko ministra współpracy regionalnej. Później otrzymała także teki ministra rolnictwa, imigracji oraz budownictwa i konstrukcji[6]. W
2004
roku została uhonorowana nagrodą Abirat Ha-Shilton, przyznawaną najbardziej efektywnym politykom. W
styczniu
2005
roku Liwni została ministrem sprawiedliwości, po kilku miesiącach pełnienia obowiązków szefa tego resortu[7].
W gabinecie Szarona wspierała plan szefa rządu opierający się na polityce jednostronnych posunięć w stosunkach z
Palestyńczykami
. Postrzegana była jako jeden z głównych umiarkowanych członków partii. Często była autorką mediacji pomiędzy skrajnymi elementami w ugrupowaniu. Miała m.in. duży udział w doprowadzeniu do ratyfikacji przez Kneset planu Szarona.
12 listopada
2005
przemawiała w imieniu Likudu na uroczystości upamiętniającej śmierć
Icchaka Rabina
[8].
W Kadimie
20 listopada
2005
razem z Szaronem opuściła Likud, przechodząc do nowej formacji
Kadima
. W styczniu
2006
, kiedy rządem ze względu na chorobę Szarona kierował
Ehud Olmert
, objęła resort spraw zagranicznych po
Silwanie Schalomie
(zachowując także stanowisko ministra sprawiedliwości)[9]. Była drugą w historii Izraela kobietą na czele ministerstwa spraw zagranicznych (po
Goldzie Meir
). Wymieniana w gronie kandydatów Kadimy na premiera w wyborach 2006, zrezygnowała z ubiegania się o to stanowisko (była numerem 3. na liście wyborczej Kadimy) i poparła Ehuda Olmerta[10].
Po wyborach w 2006 roku,
4 maja
, wraz z zaprzysiężeniem 31. rządu w historii Izraela, Liwni została wicepremierem, zachowując jednocześnie tekę ministra spraw zagranicznych. Zrezygnowała z urzędu ministra sprawiedliwości, ale sprawowała go ponownie w okresie od
29 listopada
2006
do
7 lutego
2007
roku[10]. W tym okresie była opisywana jako drugi najpotężniejszy polityk w Izraelu[11]. W
2007
roku znalazła się na liście 100 najbardziej wpływowych ludzi świata magazynu
Time
[12].
Forbes
uznał ją natomiast za 52. najpotężniejszą kobietą na świecie[13].
Liwni została pierwszym izraelskim ministrem jasno odróżniającym ataki bojowników palestyńskich na obiekty wojskowe i izraelskich cywilów. Podczas wywiadu dla telewizji amerykańskiej udzielonego
28 marca
2006
roku, Liwni powiedziała m.in.:
Ktoś, kto walczy z izraelskimi żołnierzami jest wrogiem i my będziemy z nim walczyć, ale myślę, że nie podpada to pod definicję terroryzmu, jeśli celem jest żołnierz[14].
W lipcu
2007
roku spotkała się z palestyńskim premierem,
Salamem Fajjadem
, z którym dyskutowała nad kwestią poprawienia życia narodu palestyńskiego, bez zagrożenia dla bezpieczeństwa Izraela[15].
2 maja
2008
Liwni wezwała premiera Ehuda Olmerta do rezygnacji po ujawnieniu raportu komisji Winograda (jego przedmiotem były wyniki śledztwa nad postępowaniem władz przed i podczas konfliktu z Libanem). Stwierdziła, że powinna zastąpić go na czele Kadimy, wskazując na to, że wygrałaby z Olmertem w przypadku wewnątrzpartyjnych wyborów na lidera tego ugrupowania[16][17]. Jej wezwanie zostało jednak zignorowane[18].
Przywództwo partii
30 lipca
2008
roku premier Olmert zakomunikował, że nie będzie się ubiegał o kolejną kadencję na stanowisku przewodniczącego partii[19]. Swoje kandydatury w wewnątrzpartyjnych wyborach, zgłosili za to: Cypi Liwni,
Shaul Mofaz
,
Avi Dichter
i
Meir Sheetrit
[20].
17 września
2008
nową przewodniczącą partii została wybrana Liwni, która otrzymała 43,1 proc. głosów. Drugi Shaul Mofaz, zapewnił sobie 42 proc. głosów. W wewnątrzpartyjnych wyborach wzięło udział 55 proc. członków partii, a Liwni zwyciężyła przewagą tylko 431 głosów (1,1 proc.)[21]. Nowy lider rozpoczął negocjacje z partiami wchodzącymi dotąd w skład koalicji rządowej i zastąpi najprawdopodobniej Olmerta na stanowisku premiera Izraela[22].
21 września
2008
Ehud Olmert złożył oficjalną rezygnację ze stanowiska premiera na ręce prezydenta
Szimona Peresa
[23]. Ten przekazał misję uformowania nowego rządu Liwni. Zgodnie z ustawami zasadniczymi Izraela, w przypadku braku sukcesu po upływie 42 dni od uzyskania nominacji, rozpisywane są nowe wybory[24][25]. Liwni ostatecznie nie udało się utworzyć nowej koalicji. Prezydent Peres rozpisał wybory do Knessetu na
10 lutego
2009
roku[26][27]. Do czasu sformowania nowego rządu po wyborach w
2009
r., premierem był Ehud Olmert[28].
Życie prywatne
Obecnie mieszka w Tel Awiwie, jest żoną Naftali Spitzera, ma dwójkę dzieci - Omriego i Yuvala. Cypi Liwni jest
wegetarianką
[8], posługuje się
językiem hebrajskim
,
angielskim
i
francuskim
.
Przypisy
- ↑ The Times:
Olmert on brink over war failure as his deputy and party desert him
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ Haaretz:
News in Brief
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑
Izrael: Cipi Liwni była agentką Mosadu
. [dostęp 4 stycznia 2009 r.].
- ↑ The Sunday Times:
Tzipi Livni: terrorist-hunter secret of woman tipped to lead Israel
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ Jerusalem Post:
Channel 1: Livni's past in Mossad not spectacular
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ 6,0 6,1
Knesset Member, Tzipi Liwni
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ Anshel Pfeffer, Jerusalem Post:
Behind the Lines: And who, may we ask, is Tzipi Livni?
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ 8,0 8,1 Roger Cohen, Jerusalem Post:
Her Jewish State
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ The Independent:
Tzipi Livni: Agent of change
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ 10,0 10,1 Jewish Virtual Library:
Tzipi Livni (1958-)
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ Washington Post:
Tzipi Livni Named Vice Premier in Israel
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ The Time 100:
Tzipi Livni
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ Forbes:
The 100 Most Powerful Women sorted by rank
(
ang.
). [dostęp 11 października 2008].
- ↑ Antonio Cassese: The Multifaceted Criminal Notion of Terrorism in International Law. Oxford University Press, 2006.
- ↑ Aluf Benn:
Livni and Fayad meet, discuss improving Palestinians' lives
(
ang.
). Haaretz, 7 sierpnia 2008. [dostęp 12 września 2008].
- ↑ David Rosenberg:
Olmert's Survival Prospects Dim Amid Livni Challenge
(
ang.
). Bloomberg, 3 maja 2008. [dostęp 12 września 2008].
- ↑ Gil Hoffman:
Olmert to decide on his future 'very soon'
(
ang.
). Jerusalem Post, 29 czerwca 2008. [dostęp 12 września 2008].
- ↑ Yossi Verter, Mazal Mualem:
PM Olmert to tell deputy Livni: Stop undermining me, or resign
(
ang.
). Haaretz, 2 maja 2008. [dostęp 12 września 2008].
- ↑ Jillian York:
Israel: Olmet to Resign Following Kadima Party
(
ang.
). Global Voices Online, 31 lipca 2008. [dostęp 31 sierpnia 2008].
- ↑ Hillel Fendel:
Kadima Primaries: HaNegbi Supports Livni
(
ang.
). Arutz Sheva, 13 sierpnia 2008. [dostęp 31 sierpnia 2008].
- ↑
Victorious Livni: I will approach this job with 'great reverence'
(
ang.
). Haaretz, 17 września 2008. [dostęp 18 września 2008].
- ↑
After narrow win, Livni begins to forge coalition
(
ang.
). Haaretz, 18 września 2008. [dostęp 18 września 2008].
- ↑ Mazal Mualem, Shahar Ilan, Barak Ravid:
Olmert formally submits his resignation to Peres
(
ang.
). Haaretz, 21 września 2008. [dostęp 18 października 2008].
- ↑ Gil Hoffman, Greer Fay Cashman:
Peres entrusts Livni with forming gov't
(
ang.
). Jerusalem Post, 22 września 2008. [dostęp 18 października 2008].
- ↑ Gwen Ackerman, Jonathan Ferziger:
Netanyahu Calls for Elections in Israel, Rejects Livni Offer
(
ang.
). Jerusalem Post, 23 września 2008. [dostęp 18 października 2008].
- ↑
Israel's Livni to call for elections
(
ang.
). CNN, 25 października 2008. [dostęp 7 listopada 2008].
- ↑ Ethan Bronner:
Israeli Party Leader Seeks Early Elections
(
ang.
). New York Times, 25 października 2008. [dostęp 7 listopada 2008].
- ↑ Roni Sofer:
Olmert to make political comeback
(
ang.
). ynetnews.com, 26 października 2008. [dostęp 19 listopada 2008].
Linki zewnętrzne