Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Chrzest

Chrzest

Chrzest – w chrześcijaństwie obrzęd nawrócenia i oczyszczenia z grzechów, mający postać sakramentalnego obmycia wodą, któremu towarzyszy słowo ( Ef 5,26). Jednoczy on z Tajemnicą paschalną , Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa dla uzyskania odrodzenia do nowego życia w Duchu Świętym , życia w wieczności[1][2]. Jest to obrzęd wyznania wiary , czyniący członkiem Kościoła -Ciała Chrystusa (por. Rz 11,9)[3]. Był praktykowany w Judaizmie jako obmycie z rytualnej nieczystości . Do tej pory czynią to chasydzi w specjalnie do tego przeznaczonym baseniku zwanym mykwą . Jako obmycie rytualne jest praktykowany również w wielu innych religiach .

Spis treści

Etymologia i znaczenie słowa chrzest

Pochodzenie polskiego słowa chrzest oraz pokrewnych słów w innych językach słowiańskich np. křest w czeskim czy Крещение w rosyjskim nie jest całkiem jasne. Wywodzi się je w ostatecznym rachunku od imienia Chrystusa (łac. Christus, greckie Khristos – od khrein – namaszczać). Słowo chrzest nie jest więc przekładem greckiego i nowotestamentowego wyrazu baptidzo, które w większości polskich przekładów Biblii tłumaczone jest na chrzest, a dosłownie znaczy "zanurzenie".

Chrzest w Biblii

Używane w Biblii greckie słowo βαπτίζω, które tłumaczone jest na język polski jako chrzest, oznacza zanurzenie. Już w Starym Testamencie znaleźć można obrzędy analogiczne do nowotestamentowego chrztu (zob. mykwa ). Ewangelie Nowego Testamentu zawierają opis chrztu Jezusa Chrystusa. Dzieje Apostolskie wzmiankują także o chrztach:

Według Nowego Testamentu chrzest ustanowił Jezus Chrystus przed swoim wniebowstąpieniem, mówiąc do Apostołów: „Idźcie i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem” (Mt 28,19-20).

Chrzest w pierwszych wiekach Kościoła

Celebrację chrztu poprzedzało zawsze przygotowanie. Wczesnochrześcijański traktat Pierwsza Apologia św. Justyna (ok. 100-165) jest świadkiem bardzo wczesnego sposobu przygotowania do chrztu i udzielania go:

...ci, którzy uwierzyli w prawdziwość naszej nauki i naszych wypowiedzi, ślubują, że zgodnie z nimi wieść będą życie. Wówczas uczymy ich, jak mają się modlić, jak pościć, jak prosić Boga o odpuszczenie dawniej popełnionych grzechów – przy czym sami także modlimy się i pościmy wraz z nimi. Następnie prowadzimy ich do miejsca, gdzie znajduje się woda i tam dostępują oni odrodzenia w taki sam sposób, w jaki myśmy go dostąpili, mianowicie zostają skąpani w wodzie w imię Boga Ojca i Pana wszechrzeczy, w imię Jezusa Chrystusa, Zbawiciela naszego, oraz w imię Ducha Świętego. (1 Apologia 65)[12]

Następnie Justyn podaje, że nowo ochrzczeni prowadzeni byli na zebranie braci, gdzie po raz pierwszy uczestniczyli w Eucharystii .

Inne wczesne pisma jak De Baptismo (O Chrzcie) Tertuliana (155-200), a szczególnie Tradycja Apostolska Hipolita Rzymskiego (II w.) dają nam poznać rozwój liturgii chrzcielnej.

Stosunkowo prędko ukształtowało się przygotowanie do chrztu w formie katechumenatu , który zawierał dwa okresy przygotowania katechetycznego, duchowego i moralnego.

  1. Pierwszy dłuższy okres przygotowania. W jego trakcie poddawano kandydata kilku skrutiniom, w których sprawdzano jak zmienia się jego mentalność i życie pod wpływem poznawania Chrystusa dzięki słuchaniu słowa Bożego i kerygmatycznych katechez. Na pewnym etapie katechumen wyrzekał się szatana , a po jakimś czasie składał publiczne wyznanie wiary (tzw. reditio symboli). Św. Augustyn opisuje takie wyznanie wiary i poruszenie, jakie ono wywołało, znanego wówczas filozofa Mariusza Wiktoryna [13]. Zachowały się katechezy przedchrzcielne m.in. Cyryla Jerozolimskiego (315-386)[14], św. Jana Chryzostoma [15] oraz Ambrożego z Mediolanu (339-397) De Mysteriis (O tajemnicach) oraz De Sacramentis (O sakramentach)[16], które biskup Mediolanu wygłosił ok. 388 r.
  2. Bezpośrednie przygotowanie. Polegało ono na podjęciu postu i modlitwy w czasie bezpośrednio poprzedzającym noc paschalną , kiedy to celebrowano chrzest.
Współczesna sadzawka chrzcielna w stylu starochrześcijańskim, wykorzystywana do chrztu dzieci i dorosłych przez zanurzenie. Katolicka parafia Aniołów Stróżów w Londynie .

Chrzest w pierwszym okresie dokonywał się w bieżącej wodzie przez zanurzenie. Nieco później, gdy po edykcie mediolańskim zaczęto budować kościoły (domus ecclesiae), umieszczano w nich baptysteria w formie sadzawek lub baseników chrzcielnych ze stopniami, po których się schodziło do wody i wychodziło z niej - wystarczająco dużych, by można było zanurzyć w nich dorosłą osobę. Zanurzenia dokonywano trzykrotnie, wymawiając za każdym razem imię poszczególnych Osób Boskich : Ojca, Syna i Ducha Świętego[17][2]. Świadectwa tej formuły trynitarnej znajdziemy już u pierwszych Ojców apostolskich : np. w Liście Klemensa 58,2 czy u Ignacego Antiocheńskiego w Liście do Magnezjan 13,1.2[18][19]. Po wyjściu z wody następowało namaszczenie i nałożenie rąk. Nowy chrześcijanin był odtąd dopuszczony do wspólnej liturgii, do pocałunku pokoju i do Eucharystii [2].

Chrzest w różnych wyznaniach

Poglądy na chrzest są różne w zależności od danego wyznania chrześcijańskiego. Różnice obejmują zarówno sposób udzielania chrztu, jak też rozumienie jego istoty.

Część kościołów chrześcijańskich dokonuje wyłącznie chrztu osób, które osiągną wiek świadomy. Wiek 'świadomości' również pozostaje w wielu wyznaniach chrześcijańskich przedmiotem nieokreślonym czego przykładem jest gdzieniegdzie chrzczenie również osób w wieku 10-14 lat. W ewangelicznych kościołach protestanckich do przyjęcia chrztu uprawnia doświadczenie osobistego nawrócenia.

Kościół katolicki

Katolicki chrzest najczęściej jest dokonywany przez polanie głowy wodą

Chrzest święty to w katolicyzmie sakrament będący znakiem oczyszczenia z wszelkiego grzechu, w tym pierworodnego , odrodzenia duchowego oraz włączenia do Kościoła i zjednoczenia z nim. Wyraża ponowne narodziny, jest znakiem ukochania ludzi przez Boga i ustanowienia ich swoimi dziećmi. Zazwyczaj wiąże się ze stosownym wpisem do ksiąg parafialnych , który jest w Polsce nieusuwalny, nawet w przypadku odejścia ochrzczonego z Kościoła w późniejszym czasie[20].

Przyjęcie chrztu oznacza, że człowiek staje się chrześcijaninem i może przyjmować inne sakramenty.

Obrzęd udzielany jest przez polanie głowy wodą i wypowiedzenie słów: Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego (formuła Trójcy Świętej jest uważana za niezbędny warunek chrztu). W przypadku zagrożenia życia wystarczy, aby uczyniła to jakakolwiek osoba, nawet niewierząca, ale zwykle chrzest jest udzielany przez księdza podczas niedzielnej mszy i obejmuje także wyznanie wiary przez obecnych, namaszczenie głowy katechumena krzyżmem świętym, włożenie białej szaty, wręczenie zapalonej świecy ojcu lub ojcu chrzestnemu i inne obrzędy. Tradycyjnie z obrzędem chrztu wiąże się nadanie imienia. Kościół chrzci dzieci, jeżeli rodzice zobowiązują się wychowywać je w wierze katolickiej (jeżeli będzie to niemożliwe, ten obowiązek spada na rodziców chrzestnych ). Zwyczajnym szafarzem chrztu jest kapłan lub diakon , nadzwyczajnym szafarzem chrztu może być każdy człowiek, udzielający chrztu drugiej osobie zazwyczaj w wyjątkowych okolicznościach w imię Trójcy Świętej. Materią tego sakramentu jest woda, a formą słowa: N. ja Ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.

Syna chrzestnego nazywa się chrześniakiem.

Kościoły prawosławne

W prawosławiu chrzest jest znakiem oczyszczenia z grzechu, odrodzenia duchowego oraz zjednoczenia z Kościołem. W Kościołach prawosławnych może on nastąpić najwcześniej w ósmym dniu po narodzeniu i jest dokonywany poprzez trzykrotne zanurzenie, rzadziej polanie wodą, oraz wypowiedzenie formuły Chrzczony jest sługa Boży (imię) w imię Ojca - amen i Syna - amen i Świętego Ducha - amen. Zanurzanie w wodzie symbolizuje śmierć dla grzechu, zaś wynurzanie - odrodzenie dla nowego życia. Bezpośrednio po chrzcie ochrzczony otrzymuje białą szatę - znak czystości - oraz krzyżyk. Zwyczajnym szafarzem chrztu jest kapłan, jednak w sytuacji zagrożenia życia chrztu może udzielić każdy prawosławny. Sakrament przeprowadzony w ten sposób jest ważny, chociaż wymagane jest jego uzupełnienie poprzez dodatkowe modlitwy. W prawosławiu bezpośrednio po sakramencie chrztu z reguły udzielany jest sakrament bierzmowania[21].

Kościoły protestanckie

Chrzest w kościołach ewangelicznych następuje przez całkowite zanurzenie w wodzie katechumena w wieku świadomym

W wyznaniach protestanckich poglądy na istotę chrztu są podzielone, jednak zazwyczaj przyjmowane jest symboliczne znaczenie obrzędu. Częstą praktyką jest chrzest sprawowany przez zanurzenie w wodzie. W większości tradycyjnych kościołów ( ewangelickich ) praktykowany jest chrzest dzieci , podczas gdy kościoły ewangelikalne (m.in. adwentyści , baptyści , zielonoświątkowcy , wolni chrześcijanie ) chrzczą przez całkowite zanurzenie w wodzie jedynie wiernych w wieku świadomym, którzy dokonali w pełni świadomej deklaracji przyjęcia wiary i przeżyli nawrócenie.

Kościoły ewangelickie

Ewangelickie kościoły protestanckie zachowały praktykę chrztu niemowląt, choć poglądy odnośnie chrztu różnią się pomiędzy poszczególnymi wyznaniami. Luteranie uznają chrzest jako sakrament odradzający, jednak w przeciwieństwie do katolików odrzucają pogląd, iż działa on ex opere operato . Podobnie, jak inne sakramenty, jego skuteczność opiera się na wierze przyjmującego (w tym wypadku niemowlęcia), jako że do zbawienia prowadzi tylko wiara (zasada sola fide ), nie zaś uczynki. Luteranie pojmują istotę chrztu za Marcinem Lutrem :

Chrzest nie jest niczym innym, jak Słowem Bożym połączonym z zanurzeniem w wodzie, według jego własnego ustanowienia i nakazu, czyli, jak Paweł powiada: „Kąpielą wodną przez Słowo” ( Ef. 5:26), i jak mówi Augustyn : „Niech dołączy się słowo do elementu, a powstaje sakrament”. Dlatego nie podzielamy zdania Tomasza i mnichów kaznodziejów, czyli dominikanów , którzy zapominając o Słowie i ustanowieniu Bożym powiadają, że Bóg udzielił wodzie i włożył w wodę moc duchową, która przez wodę obmywa z grzechu. — Marcin Luter , Artykuły Szmalkaldzkie 5:1-2

Część Kościołów ewangelickich za Ulrykiem Zwinglim odrzuciła chrzest jako środek przekazu łaski odradzającej, choć pozostali przy praktyce chrzczenia niemowląt, które oznaczać miało przyjęcie do wspólnoty ludu Bożego i wejście w przymierze z Bogiem (odpowiednik starotestamentowego obrzezania ).

Kościoły ewangeliczne

Idea chrztu na wyznanie wiary pojawiła się w protestantyzmie w ruchach radykalnej reformacji. Jako pierwsi praktykę tę wprowadzili anabaptyści w XVI wieku , a za nimi baptyści i cały współczesny ewangelikalny protestantyzm.

Swą wiarę w zanurzenie, jako właściwy sposób chrztu protestanci ewangeliczni opierają na 6 rozdziale Listu do Rzymian apostoła Pawła , który mówi o chrzcie zanurzającym oraz na samym znaczeniu greckiego słowa „baptidzo” (chrzest), które dosłownie oznacza „zanurzenie”. Kwestię konieczności wieku odpowiedzialnego argumentuje się w oparciu o m.in. 28 rozdział Ewangelii Mateusza , gdzie Jezus Chrystus kazał najpierw nauczać, potem chrzcić, a także na warunku osobistej wiary, jaki postawił Filip Apostoł w stosunku do osoby pragnącej przyjąć chrzest ( Dzieje Apostolskie 8:36-37).

Istotę poglądów baptystycznych na chrzest oddaje Londyńskie Wyznanie Wiary z 1689 r. :

Chrzest jest obrzędem Nowego Testamentu nakazanym przez Jezusa Chrystusa. Dla osoby przyjmującej chrzest ma on być znakiem jej społeczności z Chrystusem w Jego śmierci i zmartwychwstaniu, znakiem wszczepienia w Chrystusa i przebaczenia grzechów. Wyraża to również fakt, że osoba przyjmująca chrzest oddała siebie Bogu przez Jezusa Chrystusa, aby móc żyć i postępować w „nowości życia". Poddać się temu obrzędowi mogą tylko te osoby, które opamiętały się przed Bogiem i wierzą w naszego Pana Jezusa Chrystusa, dobrowolnie oddając się Jemu w posłuszeństwo. Zewnętrznym elementem, który ma być używany w tym obrzędzie jest woda, w której wierzący ma być chrzczony w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Zanurzenie, tzn. pogrążenie wierzącego w wodzie, jest istotne dla właściwego udzielenia tego obrzędu. — Londyńskie Wyznanie Wiary Baptystów z 1689 29:1-4
Chrzest na wyznanie wiary w rzece Jordan niedaleko Jeziora Tyberiadzkiego ( Izrael )

W kościołach ewangelicznych chrztu udziela się wyłącznie w wieku świadomym osobom, które przeżyły świadome nawrócenie i postanowiły oddać się Bogu (tzw. nowonarodzenie , czyli osobiste przyjęcie Jezusa Chrystusa jako Pana i Zbawiciela). Obrzędu chrztu dokonuje się na wyznanie wiary złożone przez katechumena, które zazwyczaj polega na udzieleniu twierdzącej odpowiedzi na pytania pastora , np.

  • czy wierzysz, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym?,
  • czy wierzysz, że zmarł On za twoje grzechy, abyś mógł otrzymać życie wieczne?,
  • czy przyjąłeś Go jako osobistego Pana i Zbawiciela? ,
  • czy pragniesz zostać ochrzczony i oświadczasz, że jest to twoją dobrą i nieprzymuszoną wolą?

Pytania zadawane są tuż przed dokonaniem obrzędu, co stanowi wyznanie wiary na podstawie którego dokonuje się chrztu. Przed zanurzeniem duchowny zazwyczaj unosi prawą rękę nad głową katechumena w stronę nieba i wypowiada formułę: Na podstawie twojego wyznania wiary i pragnienia chrztu, chrzczę ciebie w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Następnie pastor chwilowo pogrąża całe ciało katechumena w wodzie, przechylając go do tyłu (na znak pogrzebu) i po chwili wynurzając go z wody (na znak zmartwychwstania). Zazwyczaj tuż po wynurzeniu chrzczonego zebrani wierni reagują poprzez aplauz, po którym następuje śpiew. Nowoochrzczeni zazwyczaj na forum zboru otrzymują kwiaty, świadectwo chrztu i upominek. Ewangeliczni protestanci pojmują chrzest jako obrzęd publicznego wyznania wiary, nie przypisują mu jednak, podobnie jak Zwingli, właściwości odradzających (chrześcijaninem staje się człowiek w momencie nawrócenia, uznawanego za nowonarodzenie , czego chrzest jest symbolem).

W wielu ewangelicznych domach modlitwy znajdują się specjalne zbiorniki, zwane baptysteriami , w których dokonuje się chrztu przez zanurzenie. Niektóre wyznania udzielają chrztu wyłącznie w zbiornikach naturalnych. Stroje katechumenów zależą od zwyczajów wyznania i zboru . Rodzaj strojów przeważnie jest regulowany zwyczajowo, nie zaś formalnie. W wielu wspólnotach używane są specjalne płaszcze chrzcielne - zazwyczaj czarne dla pastora, zaś białe dla katechumena. W niektórych zborach istnieje również tradycja nakrywania chustkami głów przez kobiety przyjmujące chrzest. Są także kościoły, które udzielają chrztów w zwykłym ubraniu.

Formuła i znaczenie

Większość wyznań protestanckich stosuje formułę trynitarną (wyjątkiem są zielonoświątkowcy jednościowi , którzy chrzczą w imię Jezusa). Chrztu wodnego nie praktykują kwakrzy oraz Armia Zbawienia . Za koniecznością chrztu do zbawienia opowiadają się luteranie wśród wyznań ewangelickich, a Kościoły Chrystusowe i niektórzy zielonoświątkowcy wśród protestantów ewangelicznych. Większość kościołów odrzuca ten pogląd (przytaczając m.in. przykład złoczyńcy, który został ukrzyżowany z Jezusem, nawrócił się i został zbawiony bez chrztu) podkreślając jednak, iż chrzest jest ustanowieniem Chrystusowym, wyrazem posłuszeństwa wobec woli Bożej i, o ile istnieje taka możliwość, winien zostać udzielony.

Świadkowie Jehowy

Chrzest na Zgromadzeniu Okręgowym Świadków Jehowy w Szczecinie

Chrzest praktykowany jest także w organizacji Świadków Jehowy . Udzielany jest jedynie osobom, które potrafią zrozumieć jego znaczenie. Podobnie, jak u ewangelicznych protestantów, stosuje się formę chrztu przez zanurzenie. Świadkowie Jehowy postrzegają chrzest jako symboliczny obrzęd wyrażający całkowite i bezwarunkowe oddanie się Jehowie Bogu . Praktykowany jest zazwyczaj podczas kongresów oraz zgromadzeń okręgowych, obwodowych i specjalnych . Chrztu dokonują upoważnieni przedstawiciele zboru bądź w specjalnych basenach, bądź w zbiornikach naturalnych.

Przyjęcie chrztu w organizacji Świadków Jehowy poprzedzone jest okresem biblijnych szkoleń na podstawie publikacji opracowanych przez Towarzystwo Strażnica . Materiał pozwalający na zgłębienie nauk głoszonych przez wyznanie podzielony jest na części. Po ukończeniu szkolenia nadzorcy zboru, na podstawie zestawu stałych pytań, upewniają się czy osoba zdecydowana przyjąć chrzest zrozumiała podstawowe nauki biblijne oraz czy dostosowała do nich swoje życie. Przed zanurzeniem osoby chrzczonej w obecności świadków zadawane są dwa pytania: „czy rozumiesz wartość i znaczenie chrztu wodnego” oraz „czy uznajesz organizację Świadków Jehowy za organizację Bożą”. Podczas chrztu nie wypowiada się żadnej szczególnej formuły.

Zestawienie

Tabela przedstawia różnice w rozumieniu i praktykowaniu chrztu między ważniejszymi wyznaniami:

Wyznanie Sposób Chrzest niemowląt Właściwości odradzająceKonieczność do zbawieniaFormuła
Kościół Katolicki Zazwyczaj przez polanie, czasem przez zanurzenie[22].
Tak
T
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Starokatolicyzm Zazwyczaj przez polanie
Tak
T
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Prawosławie Przez trzykrotne zanurzenie (inne formy – tylko w uzasadnionych przypadkach)
Tak
T
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Staroobrzędowcy Tylko przez trzykrotne zanurzenie
Tak
T
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Anglikanie Przez polanie (rzadko zanurzenie)
Tak
T
Nie
N
Nie
N
Trynitarna
Luteranie Przez pokropienie[], polanie lub zanurzenie
Tak
T
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Metodyści Przez pokropienie, polanie lub zanurzenie
Tak
T
Tak
T
Nie
N
Trynitarna
Prezbiteriańscy kalwiniści Przez pokropienie, polanie lub zanurzenie
Tak
T
Nie
N
Nie
N
Trynitarna
Kongregacjonalni kalwiniści Przez pokropienie, polanie lub zanurzenie ( reformowani baptyści : tylko przez zanurzenie)
Tak
T[23]
Nie
N[24]
Nie
N
Nie
N
Trynitarna
Baptyści Tylko przez zanurzenie
Nie
N
Nie
N
Nie
N
Trynitarna
Kościoły Chrystusowe Tylko przez zanurzenie
Nie
N
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Ewangeliczni chrześcijanie Tylko przez zanurzenie
Nie
N
Nie
N
Nie
N
Trynitarna
Zielonoświątkowcy Tylko przez zanurzenie. Zielonoświątkowcy wierzą ponadto w oddzielny Chrzest Duchem Świętym
Nie
N
Nie
N
Nie
N
Trynitarna
Zielonoświątkowcy jednościowi Tylko przez zanurzenie. Zielonoświątkowcy wierzą ponadto w oddzielny Chrzest Duchem Świętym
Nie
N
Tak
T
Tak
T
„W Imię Jezusa”
Adwentyści Tylko przez zanurzenie
Nie
N
Nie
N
Nie
N
Trynitarna
Kwakrzy Nie praktykują chrztu wodnego, jedynie Chrzest Duchem Świętym
Armia Zbawienia Obecnie nie praktykują chrztu. Wierzą w jego wartość jedynie w czasach Chrystusa
Badacze Pisma Świętego Tylko przez zanurzenie
Nie
N
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Świadkowie Jehowy Tylko przez zanurzenie
Nie
N
Tak
T
Tak
T
Brak
Chrystadelfianie Tylko przez zanurzenie
Nie
N
Tak
T
Tak
T
„w Imię Jezusa”
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich Tylko przez zanurzenie przez osobę posiadającą upoważnienie kapłańskie
Nie
N
Tak
T
Tak
T
Trynitarna
Społeczność Chrystusa Tylko przez zanurzenie przez osobę posiadającą upoważnienie kapłańskie
Nie
N
Tak
T
Tak
T
Trynitarna

Podejście niechrześcijan do chrztu

Niechrześcijanie a chrzest dzieci

Wiele niechrześcijańskich grup wyznaniowych, podobnie jak część wyznań chrześcijańskich, sprzeciwa się chrzczeniu dzieci , a zwłaszcza niemowląt. Rodzimowiercy uważają go wręcz za niezgodny z prawem .

Odczynianie chrztu

Według doktryny katolickiej i części pozostałych wyznań chrześcijańskich, chrzest jako ich sakrament inicjujący jest nieodwołalny i nieodwracalny. Jednak w wielu kulturach i systemach wyznaniowych (szczególnie etnicznych wierzeń pierwotnych) dotrwały nawet do współczesnych czasów obrzędy odczyniające chrzest. Jednym z najstarszych — potwierdzanych przez źródła[] — był obrzęd przeprowadzany przez średniowiecznych Prusów , polegający na ponownym obmyciu osoby wodą przez pogańskiego kapłana i wygłoszeniu stosownej formuły z rodzaju: "Niechaj wiara w Boga, którego nie wyznajesz, odeszła razem z tą wodą, a wraz z nim chrześcijańskie imię... Nadaję Ci (lub zwracam) pogańskie imię ..."[] Współcześnie osoby oficjalnie dokonujące wystąpienia ze wspólnoty katolickiej coraz częściej dokonują również (mniej lub bardziej udokumentowanych historycznie) obrzędów mających zneutralizować chrzest i jego konsekwencje (dość popularne w kręgach rodzimowierców ).

Podobne obrzędy

Rytualne obmywania były znane w starożytności u wielu ludów. Był to zewnętrzny znak wewnętrznej odmiany, żalu za popełnione grzechy i gotowości zadośćuczynienia za nie. Wiara w oczyszczająca moc wody występowała u większości etnicznych kultur pierwotnych (u Słowian np. w trakcie obrzędów Kupalnocnych ). Obrzędy inicjacyjne związane z wodą są znane również w innych religiach: w pradawnym kulcie wody, w niektórych wyznaniach żydowskich ( esseńczycy , zwolennicy Jana Chrzciciela ), u mandenajczyków, w azteckim kulcie bogini Chalchihuitlicue, a także w buddyzmie . W religii starożytnych Egipcjan polanie głowy wodą było częścią rytuału koronacyjnego faraonów i oznaczało obdarowanie życiem wiecznym.

W Babilonii istniało święte miasto Eridu , dokąd spieszyły tłumy, aby się obmyć. W kulcie syryjskiego bóstwa Jankesa były sakralne oczyszczenia w wodzie i ogniu. W egipskiej Księdze Umarłych spotykamy najstarszy opis rytualnego obmycia niemowląt nowo narodzonych. Panowało, więc już wtedy przekonanie, że człowiek rodzi się w jakiejś winie, którą trzeba obmyć. W świątyni w Der-el-Bahri można do dnia dzisiejszego oglądać plastycznie przedstawioną scenę rytualnych obmyć. Rytuał oczyszczenia jest nadto znany w kulcie Demetry , wśród wyznawców starożytnej bogini Kybele i Attisa , Mitry . Zachowany jest on powszechnie do dnia dzisiejszego w Indiach, gdzie do miasta świętego Varanasi udają się w celach rytualnych kąpieli w Gangesie miliony wiernych bramińskich .

Do chrztu nawiązują też różne formy uroczystości świeckich, często o charakterze zabawy ( chrzest statku , chrzest równikowy)

Zobacz też



Przypisy

  1. Por. Tertulian , De Baptismo 1-2
  2. 2,0 2,1 2,2 Burkhard Neunheuser, Baptism w: Sacramentum Mundi. An Encyclopedia of Theology. K. Rahner SJ , C. Ernst, K. Smyth (red.). Wyd. 5. T. 1. Londyn: Burns & Oats, 1973, ss. 136-139. . 
  3. Por. KKK 1262-1270
  4. Dz. 2:41
  5. Dz. 8:12-13
  6. Dz. 8:36-40
  7. Dz. 9:18; 22:16
  8. Dz. 10:47-48
  9. Dz.16:15
  10. Dz. 16:33
  11. Dz. 18:8
  12. Zob. Pierwsi apologeci greccy. Kwadratus, Arystydes z Aten, Aryston z Pelli, Justyn Męczennik, Tacjan Syryjczyk, Milcjades, Apolinary z Hierapolis, Teofil z Antiochii, Hermiasz. ks. Leszek Misiarczyk (przekład, wstęp i przypisy), ks. Józef Naumowicz (oprac). Kraków: Wydawnictwo „M”, 2004, ss. 254-256, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 24. . 
  13. Wyznania , (VIII, 2), wyd. IV, Znak, Warszawa 2007, [str. 211-214]
  14. Katechezy przedchrzcielne i mistagogiczne. Wojciech Kania (tł.); Jacek Bojarski OP (wstęp), Mateusz Bogucki OP (oprac.), Warszawskie Towarzystwo Teologiczne. Kraków: Wyd. "M", 2000, s. 394, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 14. . 
  15. Por. Katechezy chrzcielne, homilie katechetyczne do tych, którzy mają być oświeceni oraz do neofitów. Wojciech Kania (przekład z jęz. greckiego ), Marek Starowieyski (wstęp i oprac.). Lublin: Kerygma, 1993, s. 131, seria: U Źródeł Katechumenatu 1. 
  16. Wyjaśnienie symbolu. O tajemnicach. O sakramentach. Ludwik Gładyszewski (przekład, wstęp i opracowanie). Kraków: WAM, 2004, s. 111, seria: Źródła Myśli Teologicznej 31. 
  17. Por. Mt 28,19: Wtedy Jezus podszedł do nich i przemówił tymi słowami: Dana Mi jest wszelka władza w niebie i na ziemi. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego; por. 2 Kor 13,13
  18. Por. przekład polski w: Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich . Anna Świderkówna (przekł.), Marek Starowieyski (oprac.). Kraków: Wydawnictwo „M”, 1998, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 10. . 
  19. Por. P.-Th. Camelot, Creeds, w: Sacramentum Mundi. An Encyclopedia of Theology. K. Rahner SJ , C. Ernst, K. Smyth (red.), A. Darlap (red. tomu). Wyd. 5. T. 2. Londyn: Burns & Oats, 1973, s. 38. . 
  20. Zespół Rzecznika Prasowego Biura GIODO: Czy proboszcz w Kościele Rzymsko - Katolickim jest uprawniony do gromadzenia informacji o członkach tego Kościoła? Czy mogę zażądać od proboszcza usunięcia informacji zawartych w księgach parafialnych, a dotyczących mojej osoby, jeśli chciałbym wystąpić z Kościoła Rzymsko – Katolickiego ( pol. ). Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych , 2006-09-08. [dostęp 2010-06-10].
  21. ks. Konstanty Bondaruk, Chrzest
  22. Chrztu udziela się bądź przez zanurzenie, bądź przez polanie, z zachowaniem przepisów wydanych przez Konferencję Episkopatu. Kan. 854 KPK
  23. Kongregacjonaliści, choć praktykują chrzest niemowląt, opowiadają się jednak w znacznej mierze za ideą osobistego nawrócenia i kościoła "z wyboru", dlatego włączenie do społeczności zboru odbywa się dopiero po osiągnięciu wieku świadomego.
  24. Reformowani baptyści

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Chrzest":

Adwentyzm ...

Uznam napływają Słowianie . HistoriaW roku 1128 władający wyspą pomorski książę Warcisław I przyjął Chrzest z rąk Ottona z Bambergu . Ok. 1155 powstał norbertański klasztor w ...

Diakon ...

1468 Polsce2 Wydarzenia na świecie3 Urodzili się4 Zmarli Wydarzenia w Polsce 8 maja – Chrzest Fryderyka Jagiellończyka , królewicza polskiego, księcia litewskiego i przyszłego arcybiskupa gnieźnieńskiego, prymasa ...

Cesarze rzymscy 250 - 306 Galeriusz 305 - 311 250 - 311 Flawiusz Sewer 306 - 307  ?- 307 Maksencjusz 307 - 312 280 - 312 Romulus 309 -syn Maksencjusza Lucjusz Domicjusz Aleksander 308 - 309 / 311  ?- 309 / 311 uzurpator w Afryce Konstantyn I Wielki 307 - 337 271 / 273 - 337 jako pierwszy cesarz przyjął Chrzest Licyniusz 308 - 324 250 - 324 Maksymin Daja 309 - 313 ok. 270 - 313 Waleriusz Walens 316 - 317  ?- 317 Licyniusz II 317 - 324  ?- 324 Martynian 324 - 324  ?- 324 Kryspus 317 - 326  ?- 326 cezar Dalmacjusz 335 - 337  ?- 337 cezar Hannibalian 335 - 337  ?- 337 cezar Konstantyn II 337 - 340 317 - 340 Konstans I 337 - 350 320 - 350 Konstancjusz II 337 - 361 331 - 361 Magnencjusz 350 - 353 303 - 353 Decencjusz 351 - 353  ?- 353 brat Magnencjusza, uzurpator Wetranion 350 - 350  ?- 350 uzurpator na Bałkanach Nepocjan 350 - 350  ?- 350 uzurpator ...

Lednica 2000 przekazów historycznych, na wyspie na jeziorze Lednickim zwanym ( Ostrów Lednicki ) miał miejsce Chrzest Polski . Spotkania odbywają się regularnie od 1997 roku; początkowo w wigilię ...

Pionier (Świadkowie Jehowy) ...

Wielkie Księstwo Moskiewskie października 1547 Religia dominująca prawosławie Mapa Wielkiego Księstwa MoskiewskiegoTo jest artykuł z cyklu Historia Rosji Narodziny Rusi Rurykowicze Ruś Kijowska Chrzest Rusi Rozbicie dzielnicowe Rusi Podbój Rusi przez Mongołów Ruś Włodzimierska Księstwo Moskiewskie Wielkie Księstwo Moskiewskie Carstwo Rosyjskie Rosja ...

Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary chwałę,który mówił przez proroków.Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół.Wyznaję jeden Chrzest na odpuszczenie grzechów.I oczekuję wskrzeszenia umarłychi życia wiecznego w przyszłym świecie.Amen.ܡܗܝܡܢܝܢܢ ...

Chrześcijaństwo ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Chrzest":

229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 5) ...

229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 4) ...

016d. Polska Piastów (plansza 22) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie