Złotookowate (Chrysopidae) – liczna w gatunki
rodzina
owadów
z rzędu
sieciarek
(Neuroptera). Obejmuje ponad 1200 gatunków rozprzestrzenionych po całym świecie, z wyjątkiem
Nowej Zelandii
. Złotookowate dotarły nawet do wielu oddalonych od stałego lądu, izolowanych wysp. W Europie występuje ich około 60. Do
fauny Polski
zaliczono 27 gatunków. Występują w lasach i zadrzewieniach
pochodzenia antropogenicznego
[2].
Cechy morfologiczne
Są to sieciarki średnich, a czasem dużych rozmiarów. Charakteryzują się smukłym ciałem delikatnej budowy, ubarwieniem zwykle zielonym oraz krótką, szeroką głową. Długie, szczeciniaste
czułki
są złożone z wielu członów i zaopatrzone w dobrze rozwinięty
narząd Johnstona
. Duże, przejrzyste
skrzydła
, czasami lekko zabarwione, mają gęste, zwykle zielone
użyłkowanie
. Ubarwienie złotooków sprawia, że są one słabo widoczne, kiedy odpoczywają wśród liści. Na głowie wielu gatunków znajdują się czarne desenie o znaczeniu taksonomicznym.
Oczy
– bardzo duże u postaci dorosłych – są położone po bokach głowy, mają metalicznie złocisty połysk – stąd nazwa rodziny.
Larwy
wielu złotookowatych nie zostały jeszcze rozpoznane. Są bardzo zróżnicowane, mają ciało wydłużonego kształtu, często z licznymi wyrostkami, włoskami i szczecinkami.
Biologia
Jaja podwieszone na szypułkach pod liściem
Jaja złotooków są składane na końcach szypułek o różnej długości, pojedynczo lub w grupach, na różnych częściach roślin[3].
Owady dorosłe
żywią się pyłkiem i nektarem roślinnym oraz
spadzią
, albo są drapieżne – np. przedstawiciele rodzaju
Chrysopa
[2].
Larwy wszystkich złotookowatych są drapieżne i zwykle bardzo żarłoczne. Żerują na
mszycach
, roztoczach oraz innych miękkich stawonogach[2] – ich jajach, larwach i dorosłych osobnikach. Z tego powodu są uważane za owady pożyteczne z gospodarczego punktu widzenia. Odrywają istotną rolę w kontrolowaniu populacji szkodników upraw.
W ciągu roku może się rozwinąć od jednego do kilku pokoleń[2][3]. W chłodniejszych regionach zimują stadia niedojrzałe. W postaci imago zimują jedynie
Chrysoperla
[3].
Podrażnione imagines niektórych gatunków wydzielają cuchnący zapach[3].
Klasyfikacja
Rodzaje zaliczane do złotookowatych grupowane są w podrodzinach[4]:
- Apochrysinae,
- Chrysopinae,
- Nothochrysinae.
Literatura przedmiotu
Szczegółowy opis rodziny zawarli Canard, M., Y. Semeria i T. R. New w wydanej w 1984 roku książce p.t. Biology of Chrysopidae[4]. Wyniki badań nad
filogenezą
opublikowali w 2006 Winterton i De Freitas[5].
Zobacz też
Przypisy
- ↑
Chrysopidae
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007. .
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Oswald et al: Neuroptera (Neuropterida).. W: Bousquets, J.L. & Morrone, J.J. (red.): Biodiversidad, Taxonomía y Biogeografía de Artrópodos de México: hacia una síntesis de su conocimiento. Vol. 3. Meksyk: Universidad Nacional Autónoma de México, Distrito Federal, 2002, ss. 559–581. .
(pdf)
- ↑ 4,0 4,1 Canard M., Y. Semeria i T. R. New: Biology of Chrysopidae. Haga: Dr. W. Junk Publishers, 1984, seria: Series entomologica. .
- ↑ Shaun Winterton, Sérgio De Freitas. Molecular phylogeny of the green lacewings (Neuroptera: Chrysopidae). „Australian Journal of Entomology”. 45 (3), ss. 235–243 (2006).
doi:10.1111/j.1440-6055.2006.00537.x
(
ang.
).
Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
