Na mapach: 20°40'58″N 88°34'07″W / 20.68278, -88.56861

Świątynia Kukulkana

Świątynia Wojowników

Chichén Itzá – prekolumbijskie miasto założone przez Majów na półwyspie Jukatan ( Meksyk ) około 450 roku. Zachowane zabytki w jego częściach południowej i zachodniej są związane z kulturą Majów, natomiast w części północnej - z kulturą Tolteków .

Historia

Największy rozwój datowany jest na X - XI wiek . W wieku XIII miasto straciło na znaczeniu, a w XV zostało opuszczone. Od 1924 prowadzone wykopaliska pozwoliły odkryć pozostałości wielu zabytków. Nazwa miasta pochodzi od dwóch świętych zbiorników, przy których zostało ono założone (nazwa Chichén Itzá znaczy Źródła Ludu Itzá). Zbiorniki te zwane cenote służyły od V wieku jako miejsce składania ofiar^[1] - Majowie wrzucali rytualnie łamane przedmioty.

Pierwsze budowle w Chichén Itzá zostały wzniesione około 700 (w okresie klasycznym rozwoju sztuki Majów ). Prezentują one typowe cechy architektury Majów – są to niskie budynki wznoszone z kamienia o gładkich ścianach. Największe budowle wzniesione zostały w okresie wpływów Tolteków . Powstały w tym czasie: największe na terenach Mezoameryki boisko do gry w ullamalitzli (o długości 150 m), El Castillo – świątynia Kukulkana (Świątynia Zamek), Świątynię Wojowników (Templo de los Guerreros), grupę Tysiąca Kolumn i Świątynię Jaguara.

• Świątynia Wojownika – widoczne są w niej wyraźnie wpływy sztuki Tolteków . Zastosowano w niej filary zbudowane w kształcie Pierzastych Węży oraz postaci wojowników a także rzeźby półleżących postaci zwane Chac Mool . Cechą charakterystyczną dla sztuki Majów jest zastosowane sklepień pozornych wewnątrz pomieszczeń. Wyobrażenia boga deszczu Majów, Chaca , zostały zastosowane jako dekoracja ścian.
• El Castillo – świątynia nazywana Zamkiem, to Świątynia Kukulkana , odpowiednika Quetzalcoatla . Została wzniesiona na piramidzie schodkowej złożonej z dziewięciu tarasów . Schody prowadzą na szczyt piramidy z czterech stron, każdy bieg ma 91 stopni (razem 364 stopnie), 365 stopień (czyli ilość dni roku słonecznego) stanowi wejście do świątyni. U dołu schodów rzeźbione wyobrażenia głów Upierzonego Węża^[2] strzegły wejścia do świątyni.
• El Caracol – czyli Ślimak to okrągła wieża o wysokości 12 m i średnicy 6,7 m zbudowana na dwóch tarasach. Wewnątrz umieszczono spiralną klatkę schodową prowadzącą do górnej komory. Jej okna zostały umieszczone promieniście. Stąd przypuszczenie o zastosowaniu wieży do obserwacji astronomicznych.

W 1988 stanowisko archeologiczne w Chichén Itzá wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO , zaś 7 lipca 2007 obiekt został ogłoszony jednym z siedmiu nowych cudów świata .

Galeria

Głowa węża - detal z Świątyni Kukulcana

Chac Mool

El Caracol

Przypisy

Zobacz też

• Cywilizacja Majów
• Sztuka Mezoameryki

Bibliografia

• Barucki, Tadeusz: Architektura Meksyku ARKADY 1984,
• Coe, M., Snow, D., Benson, E.: Ameryka prekolumbijska Wydawnictwo PENTA, Warszawa 1997
• Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 35. .