 Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
halny
halny - Wiatr halny - wiatr typu fenowego, wiejący w południowej Polsce, w Karpatach i Sudetach. Najgwałtowniejsze wiatry tego typu wieją na Podhalu, gdzie opadają ze szczytów Tatr. Jest to ciepły, suchy i porywisty wiatr, wiejący ku dolinom. Niekiedy przynosi znaczne zniszczenia: zrywa dachy, niszczy lasy (tworząc wiatrołomy). Może mieć wpływ na samopoczucie (bezsenność, bóle głowy itp.). Wiatr halny dociera m.in. do Krakowa oraz miast aglomeracji górnośląskiej.
Uwarunkowania [edytuj]
Halny powstaje na skutek różnic ciśnienia pomiędzy jedną a drugą stroną grzbietu górskiego, kiedy po stronie południowej występuje układ wysokiego ciśnienia, a po stronie północnej układ niskiego ciśnienia.
Różnica ciśnień musi być na tyle duża, aby powietrze zalegające po stronie południowej mogło wznosić się i przekroczyć grzbiet górski. Poza tym, wysokość grzbietu górskiego lub wilgotność powietrza również musi być odpowiednio duża, aby mogło dojść do skroplenia pary wodnej. Wiatr halny najczęściej występuje w październiku i listopadzie, nieco rzadziej w lutym i marcu.
Przebieg
Po dowietrznej stronie grzbietu górskiego powietrze unosi się wzdłuż stoku ochłądzając się zgodnie z gradientem wilgotnoadiabatycznym (0,6°C/100m) oraz pozbywając się pary wodnej. Następuje kondensacja pary wodnej, rozbudowują się chmury z których powstaje opad atmosferyczny, często bardzo obfity. Nad górami tworzy się charakterystyczny, biały wał chmur (tzw. mur halny).
Po stronie zawietrznej powietrze opada ocieplając się zgodnie z gradientem suchoadiabatycznym (1°C/100m), następuje spadek wilgotności względnej. Dzięki temu w kierunku dolin wieje ciepły, suchy i silny wiatr halny, który w porywach osiąga nawet 60 m/s. Największą prędkość (86 m/s, czyli ok. 300 km/h) zanotowano w maju 1968 roku.
Skutki
Halny ma duże znaczenie klimatyczne: powoduje podwyższenie temperatury powietrza, powstawanie posuch, a zimą szybki zanik pokrywy śnieżnej. Jesienią przyspiesza dojrzewanie nasion i zbóż. Często prowadzi do znacznych strat w drzewostanie.
Halny nie pozostaje bez wpływu na zdrowie i samopoczucie człowieka. Pod jego wpływem, na skutek gwałtownych zmian ciśnienia powietrza, pogarsza się stan zdrowia osób ze schorzeniami serca, układu krążenia oraz cierpiących na depresję.
Inne hasła zawierające informacje o "halny":
Beskid Żywiecki
kosodrzewiny
(subalpejskie). W strefie tej, obok samej kosodrzewiny, najczęściej spotyka się
jałowiec halny
(Juniperus communis L. ssp. alpina (Suter) Celak.), krzaczaste formy
jarzębiny
,
porzeczkę ...
Nowy Sącz
...
Klimat górski
na nizinach. Często wieją
wiatry
, a szczególnie silny i niebezpieczny jest wiatr
halny
. Wieje on z południa, jest ciepły i suchy, nie przynosi opadów. ...
Beskid Śląski
łagodzony przez otaczające góry. W porze wiosny i jesieni wieje tu
wiatr halny
. W partiach szczytowych
Baraniej Góry
,
Równicy
i
Czantorii
przeważają wiatry zachodnie ...
Beskid Wyspowy
co ma szczególne znaczenie dla roślin. Często z
Tatr
dociera tutaj
wiatr halny
, zimą powodując duże szkody w lasach.Charakterystyczną cechą Beskidu Wyspowego jest dość ...
Pieniny
...
Tatry Zachodnie
większa też jest jego siła. Charakterystycznym rodzajem występującego w Tatrach wiatru jest
halny
. Flora i faunaRoślinność Tatr Zachodnich jest bogatsza i bardziej zróżnicowana gatunkowo, ...
Bielsko-Biała
...
Wiatr halny
Schemat powstania wiatru halnegoWiatr halny -
wiatr
typu
fenowego
, wiejący w południowej
Polsce
, w
Karpatach
i ...
Chrobotek
kuringaiensis A.W. Archer;Cladonia luteoalba A. Wilson & Wheldon;chrobotek cienki (Cladonia macilenta Hoffm.);chrobotek halny (Cladonia macrophylla (Schaer.) Stenh.);Cladonia maxima (Asahina) Ahti;Cladonia mediterranea P.A. Duvign. & ...
Inne lekcje zawierające informacje o "halny":
Groza gór wysokich w poezji Kazimierza Przerwy - Tetmajera (plansza 20)
jedynie nadniszczone przez działanie różnych czynników erozyjnych. Burza z piorunami i wiatr halny potrafią zdruzgotać tylko zewnętrzną warstwę skał, od których odłupują się wtedy ...
Ciśnienie atmosferyczne i wiatry (plansza 25)
powstaje stromy ruch powietrza, np. wiatry fenowe , a w Polsce wiatr halny.
Bezpośrednią przyczyną powstawania wiatru typu fenowego jest różnica ciśnienia atmosferycznego występująca po ...
021. Cyrkulacja atmosferyczna (plansza 8)
Jednak wiatr o podobnym mechanizmie miewa też inne określenia: w Tatrach to halny, w Sudetach – wiatr przewałowy. Fen powstaje w stosunkowo wysokich górach. ...
|
