|
Diphtheria |
ICD-10
|
A36
| A36.0 | Błonica gardła | A36.1 | Błonica nosowo-gardłowa | A36.2 | Błonica krtani | A36.3 | Błonica skóry | A36.8 | Inne postacie błonicy | A36.9 | Błonica, nieokreślona |
|
Miejsca występowania błonicy w 1997
Błonica –
choroba zakaźna
, najczęściej występująca u dzieci, wywoływana przez
maczugowiec błonicy
(
łac.
Corynebacterium diphtheriae). Głównym czynnikiem chorobotwórczym jest wytwarzany, przez niektóre szczepy tych
bakterii
jad
-
toksyna błonicza
.
W
Polsce
wprowadzono obowiązkowe
szczepienia
ochronne (w postaci szczepionki
Di-Per-Te
, DPT/DTP).
Postacie błonicy
Błonica przenosi się głównie drogą kropelkową lub bardzo rzadko przy zakażeniach przyrannych.
Wyróżnia się kilka postaci tej choroby.
Błonica gardła
Inaczej dyfteryt – najczęstsza postać błonicy.
Objawy: Umiarkowana
gorączka
, bladość twarzy, niezbyt duże bóle
gardła
, utrudnione połykanie, tzw. mowa "kluskowata", obrzmienie
węzłów chłonnych
podżuchwowych oraz nalot w gardle (często łączący się w jednolitą błonę rzekomą o barwie białawoszarej). Wokół nalotów tworzą się charakterystyczne przekrwienia.
Zmiana na skórze nogi w błonicy
W ciężkiej postaci błonicy naloty są rozległe, koloru krwistobrunatnego. Towarzyszą im znaczne zwiększenia węzłów chłonnych, powstaje szczególny wygląd
szyi
, tzw. "szyja prokonsula", "szyja Nerona" lub "szyja cesarza".
Dochodzi także, do dużego, ogólnego
zatrucia
organizmu (
intoksykacji
).
Tętno
jest bardzo szybkie i miękkie, występują zaburzenia pracy
serca
(zmiany martwiczo-zapalne
mięśnia sercowego
, ciężkie zmiany prowadzą do śmierci), a także cięższe porażenie
mięśni
.
Wyleczenie: Wychodzenie z choroby jest długotrwałe. Wszystkie zmiany
narządowe
cofają się.
Błonica krtani
Inaczej dławiec, krup. Występuje w pierwszych latach życia.
Objawy: Zwężenie się szpary
głośni
(obrzęk i nalot na
strunach głosowych
, stale nasilająca się
duszność
, głośny, szczekający
kaszel
, narastająca
chrypka
(zmieniająca się w bezgłos w końcowym stadium).
Po zainfekowaniu gardła dochodzą objawy ogólnego zatrucia organizmu.
Przy braku odpowiedniej pomocy prowadzi do uduszenia się.
Błonica nosa
Najlżejsza postać choroby, bez objawów zatrucia.
Objawy: Niewielkie zmiany błony śluzowej
nosa
(często jednostronne) oraz towarzyszące im wycieki śluzowo-krwiste lub ropno-krwiste, nadżerki
nozdrzy
i wargi górnej.
Choroba jest przewlekła, co ma znaczenie
epidemiologiczne
.
Błonica spojówek oka lub skóry
Zdarza się bardzo rzadko.
Leczenie
Przy jakichkolwiek podejrzeniach należy koniecznie wezwać lekarza, gdyż wczesne rozpoznanie i leczenie błonicy w dużym stopniu wpływa na wynik leczenia i życie chorego. Swoiste leczenie polega na wstrzyknięciu dawki
surowicy
(ilość zależy od ciężkości i dnia choroby), która zawiera
antytoksynę
błoniczą (surowicę przeciwbłoniczą).
Leczenie
antybiotykami
: (
erytromycyną
,
penicyliną
,
metronidazolem
) ma znaczenie drugorzędowe. Kurację antybiotykową stosuje się tylko przy występowaniu równolegle innego zakażenia gardła (na przykład
paciorkowcami
– streptokokami).
Dodatkowo podczas leczenia podaje się
witaminę C
, zespół
witamin B
oraz kokarboksylazę.
W błonicy
krtani
oprócz surowicy, konieczna jest
intubacja
lub
tracheotomia
(ratują one życie choremu, udrażniając drogi oddechowe). Leczenie szpitalne jest konieczne.
Zapobieganie
Polega głównie na obowiązkowych szczepieniach dzieci. Osoby po zetknięciu się z chorobą izoluje się od dzieci i młodzieży, do czasu wykonania dwóch kolejnych badań
wymazów
jamy nosowo-gardłowej, z wynikami ujemnymi. W ognisku zakażenia przeprowadza się odkażenia.
Bibliografia