Słuchaj, Izraelu,
Pan
jest naszym Bogiem -
Panem
jedynym (
Pwt
6,4)
Werset z Księgi Powtórzonego Prawa (zobacz:
Biblia
), stanowiący jednocześnie rodzaj
wyznania wiary
i najważniejszą
modlitwę
żydowską, ukazuje żydowskie pojęcie
boga
- Boga jedynego, niepowtarzalnego, wiecznego i wszechobecnego, który zawarł przymierze z
narodem wybranym
- objawił mu się i zobowiązał do słuchania. Sam Bóg określa się jako
początek i koniec
, czyli Bóg Stwórca i Bóg końca czasów.
Judaizm
jest
religią
monoteistyczną
, ale Biblia opisuje historię "walki" wyznawców Jahwe z czcicielami innych bogów starożytnego Wschodu, m.in.
semickiego
Baala
czy
bogów Egiptu
.
W judaizmie obowiązuje zakaz sporządzania wizerunków Boga, co miało odróżniać judaizm od kultów
pogańskich
. Człowiek nie może nazywać Boga, bo każde nazwanie byłoby ograniczeniem
absolutu
Boga. W
Biblii
Bóg jest określany czteroliterowym akronimem
JHWH
(tzw.
tetragram
), pochodzący z usunięcia samogłosek z frazy "Ja Hweh" co oznacza po hebrajsku "Ja jestem". Jest to najkrótsze, możliwe sformułowanie koncepcji
filozoficznej
, która jest podstawą rozumienia Boga w judaizmie (i również w dużym stopniu w
islamie
oraz
chrześcijaństwie
), polegającym na przyjęciu, że Bóg jest jedynym, realnym i samodzielnym
bytem
, zaś wszystko inne istnieje tylko poprzez Boga i jest przez to bytem niepełnym. W
Psalmach
i innych księgach Starego Testamentu o charakterze poetyckim Boga określa się często słowami "
Adonaj
Elohim
" co po hebrajsku znaczy "Pan Bóg".
W
teologii
żydowskiej nie istnieje pojęcie
dogmatu
. Na temat rozumienia znaczenia poszczególnych zapisów
Tory
trwają i trwać będą dysputy. Większość zgadza się jednak z ujętymi w XII w. przez
Mojżesza Majmonidesa
trzynastoma podstawowymi artykułami
wiary
:
- (1) Bóg jest stworzycielem, (2) władcą całego stworzenia i (3) sprawcą wszystkiego,
- (4) Bóg jest jedyny i (5) nic nie jest z nim w żadnej mierze porównywalne,
- (6) Bóg objawił się człowiekowi sam, z własnej woli i (7) przez
Mojżesza
obwieścił ludziom swoje przykazania,
- (8) słowa
Proroków
są prawdą,
- (9) Bogu wiadome są wszystkie uczynki ludzi i (10) okazuje on dobro tym, którzy szanują jego przykazania, a (11) karze tych, którzy je łamią,
- (12) w określonym czasie nadejdzie posłany od Boga
Mesjasz
, a
- (13) umarli zmartwychwstaną.
Zobacz też
