Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Bylica piołun

Bylica piołun

Bylica piołun

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : Euphyllophyta
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Klad : astrowe
Rząd : astrowce
Rodzina : astrowate
Podrodzina : Asteroideae
Rodzaj : bylica
Gatunek :bylica piołun
Nazwa systematyczna
Artemisia absinthium
Sp.Pl. 1753
Gatunek leczniczy
Kępa piołunu

Bylica piołun (Artemisia absinthium L. ), zwyczajowo nazywana także piołunem, psią rutą, absyntem, wermutem, bielicą piołunem – gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae Dum.). Piołun jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej. Występuje naturalnie na terenie Europy , Azji oraz Północnej Afryki [2]. Jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie w innych rejonach[2]. Po odkryciu Ameryki został tam zawleczony jako roślina uprawiana w celach leczniczych, gdzie zaczął się rozprzestrzeniać samorzutnie. Obecnie można go spotkać w stanie dzikim w Ameryce Północnej oraz Centralnej. W niektórych regionach Polski jest pospolity. Status gatunku we florze Polski: archeofit [3].

Spis treści

Morfologia

Pokrój
Roślina wytwarza krótkie, płytkie podziemne kłącza , dzięki którym rozmnaża się wegetatywnie tworząc niewielkie "zarośla". Wiosną wytwarza szereg przyziemnych rozetek liściowych, z których potem wyrastają łodygi kwiatostanowe.
Łodyga
Bruzdkowana, z czasem jej nasada drewnieje, silnie rozkrzewiona, tworząca kępy, dorasta do około metra wysokości. Łodyga i liście mają srebrno-szare, filcowate owłosienie.
Liście
Liście odziomkowe mają długie ogonki i są potrójnie pierzastodzielne . Wyższe liście łodygowe są siedzące, pierzastodzielne, o tępych odcinkach, najwyższe i wyrastające na łodyżkach kwiatonośnych równowąskolancetowate. Wierzchnia warstwa liści jest popielatozielona, spodnia srebrzystobiaława.
Kwiaty
Koszyczek – drobny, kulisty, zwisający, zawierający wyłącznie kwiaty rurkowate , drobne i żółte. Koszyczki zebrane są w boczne grona , a te z kolei tworzą rozłożystą wiechę złożoną.
Owoce
Drobna, brązowo paskowana niełupka , bezżeberkowa.

Biologia i ekologia

Bylina , chamefit . Kwitnie od lipca do września . Kwiaty są wiatropylne . Dobrze rośnie w miejscach suchych i nasłonecznionych, porasta słoneczne i kamieniste zbocza, przydroża, rumowiska. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Onopordetalia, Ass. Potentillo-Artemisietum[4]. Liczba chromosomów 2n=18[3].

Zastosowanie

  • Sztuka kulinarna . Jest to od dawna znana jako roślina lecznicza oraz przyprawa – znano ją już w starożytnym Egipcie (wspominana m.in. w papirusie Ebersa ok. 1550 p.n.e.), Grecji i Rzymie . Ze względu na intensywny gorzki smak i silny aromat jako przyprawę stosuję się go rzadko i w małych ilościach. W średniowieczu wykorzystywany był czasem do aromatyzowania piwa i miodów pitnych. Obecnie służy głównie do sporządzania gorzkich likierów żołądkowych i wermutów oraz do aromatyzowania wódek. Najbardziej znanym alkoholem wyrabianym z piołunu jest absynt .
  • Liście piołunu zawierają m.in. absyntynę (gorycz glikozydową), anabsyntynę i olejek lotny zawierający głównie tujon . Pite w formie nalewki lub palone, najczęściej jako ekstrakt, wykazują lekkie działanie narkotyczne.[5]
  • Roślina lecznicza :
    • Surowiec zielarski : ziele piołunu (Herba Absinthii), liść piołunu (Folium Absinthii). Piołun zawiera olejek lotny składający się głównie z tujonu i tujolu oraz azulenu , ponadto związki goryczkowe, flawonoidy i garbniki.
    • Przetwór: nalewka (Tinctura Absinthii), wyciąg alkoholowy (Tinctura amara)
    • Działanie: pobudza funkcje wydzielnicze przewodu pokarmowego , zwiększa apetyt, działa żółciopędnie i odkażająco oraz jest środkiem przeciwrobaczym. Odwar z ziela można także stosować zewnętrznie przy zwalczaniu pasożytów skóry ( wszy , świerzbowce ), gdyż działa na nie toksycznie. Stosowany jako lewatywa zwalcza owsicę . Ma silne działanie.

Ciekawostki

  • W XIX wieku w kręgu cyganerii francuskiej modne było picie alkoholu na bazie piołunu – absyntu .
  • Jeden ze znanych obrazów Edgara Degasa pt. Absynt przedstawia zobojętniałą kobietę i pustą butelkę absyntu.
  • Używano piołunu z dobrym skutkiem do zwalczania pasożytów zewnętrznych – wszy , pluskiew , pcheł , świerzbowca .
  • Dawniej dodawano wyciągów z piołunu do atramentu , by uchronić bardzo drogie wówczas książki przed myszami i owadami, oraz do uli dla ochrony pszczół przed pasożytami.
  • Używany był do barwienia wełny na różne odcienie zieleni.
  • W poezji jest symbolem goryczy i smutku.
  • W roku 1868 przez Antoniego Rehmana została opisana bylica piołun w odmianie pienińskiej (Artemisia absinthium L. var. calcigena Rehm.) występująca jako endemit w kilku populacjach na obszarze polskich Pienin .

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
  2. 2,0 2,1 Germplasm Resources Information Network (GRIN) . [dostęp 2010-05-27].
  3. 3,0 3,1 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 
  5. Adam Gottlieb, Zwięzła encyklopedia legalnych ziół i substancji o właściwościach psychoaktywnych


Inne hasła zawierające informacje o "Bylica piołun":

Orzysz (jezioro) ...

Polska Czerwona Księga Roślin ...

Władysław Terlecki (pisarz) ...

Tytan (pierwiastek) ...

Absynt ...

Bałchasz ...

Francuski kalendarz rewolucyjny ...

Beata Obertyńska ...

Alergia ...

Dżuma ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Bylica piołun":

210. Szata roślinna Polski (plansza 10) ...

Góry oczami bohaterów ˝Skalnego Podhala˝ (plansza 37) ...

Rolnictwo na świecie - produkcja roślinna (plansza 18) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie