Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Brzoskwinia zwyczajna

Brzoskwinia zwyczajna

Brzoskwinia zwyczajna

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Klad : klad różowych
Rząd : różowce
Rodzina : różowate
Rodzaj : śliwa
Gatunek :brzoskwinia zwyczajna
Nazwa systematyczna
Prunus persica (L.) Batsch
Beytr. Entw. Gewachsreich 30. 1801
Gatunek leczniczy
Kwitnąca brzoskwinia
Owoce brzoskwini
Sposób cięcia brzoskwini
Odmiana ozdobna `Bonanza`

Brzoskwinia zwyczajna (Prunus persica (L.) Batsch) – gatunek drzewa należący do rodziny różowatych . Prawdopodobnie pochodzi z środkowych i północno-wschodnich Chin , obecnie nie rośnie dziko, występuje tylko jako roślina uprawna [2].

Spis treści

Morfologia

Pokrój
Drzewo o wysokości do 6 m, żyjące do 30 lat.
Pień
Kora ciemnobrunatnoszara, nieraz u dołu prawie czarna , podłużnie spękana.
Liście
Lancetowate, faliście ząbkowane, błyszczące.
Kwiaty
Różowe , pięciokrotne, o licznych słupkach i pręcikach, samopłodne. Kwitnie w kwietniu, przed pojawieniem się liści.
Owoce
Pestkowiec o masie 100-200 g, omszonej skórce, żółtej z czerwonym rumieńcem. Dojrzewa w zależności od odmiany od lipca do października[3].

Systematyka i zmienność

Zastosowanie

  • Drzewo owocowe . W Chinach była już uprawiana 4000 lat temu. Do krajów śródziemnomorskich w Europie sprowadzono ją już ponad 1000 lat temu[5]. W Polsce liczniej pojawiła się w VIII wieku , chociaż pestki jej znajdowano w wykopaliskach sprzed naszej ery.
  • Roślina lecznicza
    • Surowiec zielarski : owoc.
    • Działanie: polecane w dietach odchudzających. Z uwagi na działanie zasadotwórcze i moczopędne, stosowane przy chorobach reumatycznych i schorzeniach układu moczowego. Działa uspokajająco. Bor podnosi poziom estrogenu , przez co przeciwdziała osteoporozie .
  • Sztuka kulinarna : Owoce są bardzo smaczne i zawierają węglowodany, związki magnezu , fosforu i potasu , prowitaminę A, witaminę C i witaminy z grupy B. Najczęściej jada się owoce surowe, można dodać do ciast , przetworzyć na kompot , dżem , ususzyć.
  • Z pestek wyrabia się jasnożółty, dosyć rzadki olej , o delikatnym zapachu migdałów . Zawiera ponad 64% kwasu olejowego, 26% kwasu linolowego, 5,5% kwasu palmitynowego, 2,9% kwasu stearynowego. Olej stosuje się jako bazę do masażu .
  • Niektóre kultywary są uprawiane jako rośliny ozdobne, np. `Alba Plena` o półpełnych kwiatach, `Klara Meyer` o również półpełnych kwiatach brzoskwiniowego koloru, `Magnifica` o ciemnorózowych i pełnych kwiatach, `Versicolor` o półpełnych białych lub bladoróżowych kwiatach z czerwonymi paskami[5].

Uprawa

Wymaga słonecznych miejsc. Nadaje się do stref 5-10 [5]. W Polsce nie jest całkowicie mrozoodporna – w surowe zimy w zimniejszych rejonach kraju może przemarzać, często też przemarzają wiosną pąki kwiatowe. Drzewo należy często przycinać.

Choroby

  • Kędzierzawość liści brzoskwini. Najgroźniejsza i do tego bardzo pospolita choroba brzoskwini wywołana przez grzyba. Objawia się zniekształceniem liści – pofałdowaniem zwijaniem się, grubieniem. Zmiany są tak widoczne, że nie sposób ich nie zauważyć. Zaatakowane liście żółkną, a potem czerwienieją, rozwija się na nich białoszary nalot grzybni . Pod koniec czerwca obumierają. Jedynym skutecznym sposobem ochrony jest opryskiwanie drzew środkami grzybobójczymi (np. Miedzianem lub Syllitem). Opryskiwanie musi być bardzo dokładne i przeprowadzone w okresie bezlistnym – jesienią po opadnięciu liści i wiosną przed rozwojem pąków[6].

Ciekawostki

  • W Japonii pestkami brzoskwini polerowano drewno.
  • Kwiat brzoskwini jest stanowym kwiatem Delaware , stanowym owocem stanu Karolina Południowa . Georgia jest znana pod przydomkiem "Stan brzoskwiniowy".
  • W Chinach brzoskwinie otaczano czcią i traktowano jak relikwię. Rysunki tych owoców zdobiły ściany świątyń. Jednak samo drzewo nie cieszyło się dobrą sławą. Uważano je za przeklęte przez bogów. Nikt nie odważył się go ściąć, a spróchniały ze starości pień palono, a popioły wrzucano do morza.

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2010-01-23].
  2. Germplasm Resources Information Network (GRIN) . [dostęp 2010-03-26].
  3. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. . 
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski . Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. . 
  5. 5,0 5,1 5,2 Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. . 
  6. Marek Grabowski: Choroby drzew owocowych. Kraków: Wyd. Plantpress, 1999. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Brzoskwinia zwyczajna":

Murawa bliźniczkowa ...

Ziołorośla ...

Orzysz (jezioro) ...

Polska Czerwona Księga Roślin ...

Tygodnik Powszechny ...

Zwyczajna forma rytu rzymskiego ...

Rozesłanie (liturgia) ...

Paweł VI ...

Pobrzeże Kaszubskie ...

Pojezierze Kaszubskie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Brzoskwinia zwyczajna":

Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13) ...

Rośliny użytkowe (plansza 20) ...

105. Metabolizm: odżywianie się autotrofów cz.2 (plansza 15) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie