Operacja Ten-gō II wojna światowa , wojna na Pacyfiku
" Yamato " bombardowany przez amerykańskie samoloty
Data	7 kwietnia 1945
Miejsce	wody pomiędzy Okinawą a Kiusiu
Przyczyna	próba wsparcia wojsk japońskich na Okinawie
Wynik	zwycięstwo Stanów Zjednoczonych koniec "ery pancerników"
Terytorium	północno-zachodni Pacyfik
Strony konfliktu   Japonia   Stany Zjednoczone Dowódcy Sei'ichi Itō† Kōsaku Aruga† Keizō Komura Marc A. Mitscher Morton Deyo Siły 1 pancernik 1 lekki krążownik 8 niszczycieli 8 lotniskowców 6 pancerników 350 samolotów Straty 1 pancernik zatopiony 1 lekki krążownik zatopiony 4 niszczyciele zatopione 2 niszczyciele uszkodzone 3742 zabitych 10 samolotów zniszczonych 12 zabitych

Operacja Ten-gō ( jap. 天号作戦, Ten-gō Sakusen; "Operacja Niebiosa") – ogólna nazwa planowanych, czterech operacji morskich floty japońskiej w końcowej fazie II wojny światowej. Do skutku doszła tylko pierwsza z nich o nazwie "Ten-ichi-gō Sakusen" ("Operacja Niebiosa Nr 1") skierowana przeciwko flocie amerykańskiej wspierającej działania desantowe podczas bitwy o Okinawę w kwietniu 1945 r.

Przed bitwą

W kwietniu 1945 r. Okinawa stała się celem ostatniego, amerykańskiego desantu morskiego II wojny światowej. Japończycy nie mieli szans się obronić. Marsz amerykański, chociaż spowolniony zaciekłym oporem Azjatów, postępował.

W Tokio zapadła decyzja, aby na ratunek Okinawie wysłać morskie posiłki. Postawiono na pozostałości Drugiej Floty, która została w poprzednich bitwach zdziesiątkowana. W związku z czym przemianowano ją na Specjalny Zespół Uderzeniowy.

Okręty wypłynęły 6 kwietnia 1945 r. o godzinie 16.00. Celem zespołu było obezwładnienie amerykańskich okrętów, zniszczenie floty desantowej i zaopatrzenia oraz wsparcie artyleryjskie działań na lądzie. Ponadto, zaokrętowano oddziały piechoty , które po osadzeniu okrętów na plaży miały być wysadzone na brzeg dla zaatakowania amerykańskich oddziałów lądowych od tyłu. Dlatego jednostki zabrały zapas paliwa na rejs jedynie w jedną stronę. Dowództwo japońskie żywiło przekonanie, że grupa okrętów dysponuje wystarczającą siłą ognia artyleryjskiego i mobilnością aby obronić się przed atakami lotniczymi. Podobnie w przypadku konfrontacji z okrętami liniowymi przeciwnika działa artylerii głównej "Yamato" miały z bezpiecznie dużej odległości umożliwić ich zniszczenie.

Siły

Japończycy

Z bazy Tokuyama na wyspie Honsiu wyruszył zespół okrętów pod dowództwem wiceadmirała Seiichi Ito w składzie:

• pancernik " Yamato "^[1]
• lekki krążownik " Yahagi "
• 8 niszczycieli
  • " Asashimo "
  • " Fuyuzuki "
  • " Hamakaze "
  • " Hatsushimo "
  • " Isokaze "
  • " Kasumi "
  • " Suzutsuki "
  • " Yukikaze "

Amerykanie

Corsairy w akcji, w dole "Yamato"

W skład będącej bezpośrednim przeciwnikiem amerykańskiej 58 grupy taktycznej (Task Force 58) dowodzonej przez admirała Mitschera wchodziły następujące lotniskowce :

• USS "Hornet"
• USS "Bennington"
• USS "Belleau Wood"
• USS "San Jacinto"
• USS "Essex"
• USS "Bunker Hill"
• USS "Hancock"
• USS "Bataan"

Na wypadek niepowodzenia akcji lotniczej obronę miały przejąć pancerniki kontradmirała Deyo:

• USS "Massachusetts"
• USS "Indiana"
• USS "New Jersey"
• USS "South Dakota"
• USS "Wisconsin"
• USS "Missouri" .

Bitwa

Eksplozja "Yamato"

Dnia 6 kwietnia o godzinie 19.45 zespół japoński został wykryty przez okręt podwodny "Threadfin".

Rano 7 kwietnia 1945 r. z lotniskowców amerykańskiej 58. Grupy Taktycznej wysłano samoloty rozpoznawcze, mające za zadanie wykrycie japońskich jednostek. Udało się tego dokonać około godziny 10.00, w odległości około 450 km od Okinawy. Następnie dowódca 58. Grupy Taktycznej, wiceadmirał Mitscher, wysłał przeciwko zespołowi japońskiemu grupę samolotów bombowych i torpedowych pod eskortą myśliwców w łącznej liczbie 386 maszyn.

W początkowej fazie bitwy, pierwsza grupa samolotów, złożona z lekkich bombowców i myśliwców, stwierdziwszy brak osłony lotniczej zespołu japońskiego, rozpoczęła atak z użyciem bomb oraz pocisków rakietowych w celu osłabienia artylerii przeciwlotniczej wroga. Tuż za nimi na pole bitwy nadleciała druga grupa, złożona z samolotów torpedowych. Łączna liczba maszyn obu grup wynosiła około 200 samolotów. Samoloty torpedowe podzieliły się na mniejsze grupy, po około 20 maszyn, a do ataków przystępowały kluczami, po 3-5 samolotów. Pierwszy atak samolotów torpedowych, wspomaganych przez bombowce i myśliwce z pierwszej grupy, trwał łącznie przez około 60 minut. "Yamato", mimo ognia całej artylerii oraz prób uchylania się manewrami, został w tym czasie trafiony 2 bombami oraz 6 torpedami. Ciężko uszkodzony był także lekki krążownik "Yahagi", trafiony bombą i 3 torpedami. Spośród 8 niszczycieli, od bomb, torped i pocisków rakietowych, zatopione zostały "Hamakaze" i "Kasumi". Uszkodzony bombami i rakietami niszczyciel "Isokaze" zatopiła własna załoga, podobnie jak w przypadku niszczyciela "Asashimo". Bomby i pociski rakietowe uszkodziły także niszczyciel "Fuyutsuki". Okręty te nie mogły już swym ogniem osłaniać uszkodzonego "Yamato".

Zespół japoński był już w tej fazie bitwy praktycznie rozbity - samoloty torpedowe z trzeciej grupy dokończyły tylko dzieła zniszczenia. W "Yamato" trafiły dalsze 2 bomby i 4 torpedy. Po wybuchu ostatniej okręt przechylił się i zatonął wraz z większością załogi, liczącej około 2500 osób (z czego uratowało się tylko 280 marynarzy). Zatonął także krążownik lekki "Yahagi". Z całego zespołu ocalały 4 niszczyciele, choć również z uszkodzeniami. Łącznie zginęło ponad 3700 Japończyków. Straty Amerykanów wyniosły natomiast zaledwie 10 samolotów (3 myśliwce, 3 bombowce i 4 samoloty torpedowe) oraz 12 lotników.

Znaczenie

Próba dostarczenia posiłków Japończykom na Okinawie nie powiodła się. Wyspa została opanowana przez Amerykanów 23 czerwca .

"Operacja Ten-gō" zakończyła epokę użycia bojowego wielkich okrętów liniowych i była potwierdzeniem rosnącego znaczenia przewagi w powietrzu na współczesnym polu walki.

Przypisy

Bibliografia