Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Bory Tucholskie

Bory Tucholskie

Jezioro Żabinek w rezerwacie Jezioro Ciche w centralnej części Borów Tucholskich

Bory Tucholskie ( kasz. Tëchòlsczé Bòrë) – jeden z największych kompleksów borów sosnowych w Polsce . Zajmuje ok. 3 tys. km2 sandru w dorzeczu Brdy i Wdy oraz Równiny Charzykowskiej [1]. Od lasów tych wziął nazwę również mezoregion fizycznogeograficzny Bory Tucholskie znajdujący się we wschodniej części kompleksu oraz szereg powierzchniowych form ochrony przyrody park narodowy , rezerwat biosfery , obszar Natura 2000, a także leśny kompleks promocyjny . Bory Tucholskie dały również nazwy jednostkom różnych systemów podziału geobotanicznego , np. okręg Borów Tucholskich w systemie Szafera i Zarzyckiego lub dzielnica Borów Tucholskich w systemie Mroczkiewicza .

30% terytorium Borów Tucholskich zamieszkują Kociewiacy oraz rdzenna ludność Borowiacy Tucholscy (północno-środkową część), Kaszubi – zwani Zaborakami lub Krebanami (na wschodzie i północy) i Krajniacy na południu.

Spis treści

Środowisko geograficzne

Bory Tucholskie rosną przeważnie na piaskach sandrowych Równiny Tucholskiej i Charzykowskiej , wchodząc nieco na obszar południowej części Pojezierza Kaszubskiego . Rzeźba terenu ukształtowana została przez ostatnie zlodowacenie . Oprócz sandrów występują pagórki morenowe, rynny, wydmy i doliny rzeczne. Liczne są wśród borów jeziora, w tym 40 przekraczających powierzchnię 1 km². Głównymi rzekami Borów są Brda i Wda , mniejsze cieki to Kłoniecznica, Zbrzyca , Czerska Struga , Młosienica.

Gleby są na ogół ubogie, piaszczyste klas IV – VI, jedynie w okolicach Czerska , Brus i Śliwic występują gleby klasy III.

Flora

W przeszłości na obszarze Borów Tucholskich dominował w drzewostanie buk wraz z sosną . Rosły tu też liczne drzewa liściaste, głównie dęby , graby , osiki i lipy . Nasilająca się od XVII wieku rabunkowa gospodarka leśna i późniejsze zalesianie wyłącznie sosną spowodowały, że obecnie Bory są obszarem monokulturowym sosny, jedynie na zboczach nad Wisłą występują w lasach gatunki ciepłolubne a na obszarach wylesionych wrzosowiska . Zarastające rynny jeziorne zamieniły się w torfowiska lub urodzajne łąki . Na torfowiskach występują dość licznie żurawina błotna , bagno zwyczajne , liczne gatunki mchów i torfowców .

Fauna

Teren Borów Tucholskich zamieszkuje wiele różnorodnych gatunków zwierząt. Występuje licznie zwierzynajelenie , sarny , dziki , lisy , niezwykle rzadko pojawiają się podczas szczególnie ostrych zim wilki . Nad rzekami występują bobry . Spośród ptaków, z gatunków rzadkich występują Bielik , rybołów , żuraw zwyczajny , łabędź niemy , czapla siwa , kruk , głuszec , puchacz , bocian czarny i inne.

Ochrona przyrody

Znaczna część borów, jezior i mokradeł wchodzi w skład obszarów Natura 2000 Bory Tucholskie (PLB220009), Wielki Sandr Brdy (PLB220001) i kilku mniejszych oraz rezerwatu biosfery Bory Tucholskie . Lasy Państwowe na części obszaru Borów powołały Leśny Kompleks Promocyjny Bory Tucholskie . W północno-wschodniej części kompleksu w 1996 r. został utworzony Park Narodowy Bory Tucholskie o powierzchni 4613,05 ha (otulina o powierzchni 12 981 ha). Na jego terenie rośnie głównie sosna zwyczajna .

Parki krajobrazowe

Na terenie borów i okolic utworzono kilka parków krajobrazowych:

Rezerwaty przyrody

Na obszarze Borów Tucholskich znajduje się wiele rezerwatów przyrody .

Utworzony 18.03.1980 na pow. 6,26 ha, obejmuje typowe zespoły roślinne torfowisk wysokich i mszar – ostoja zwierzyny leśnej. Stanowisko żurawia popielatego .

Rezerwat o pow. 677,88 ha, chroni największe w Borach Tucholskich torfowisko niskie. Siedlisko wielu gatunków ptaków, w tym żurawia .

Uznano za rezerwat przyrody obszar lasu o powierzchni 41,50, położony w gminie Brusy . Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych klasycznie wykształconego boru chrobotkowego z rzadką i i unikalną florą porostów.

Utworzony 26.03.1982r na pow. 17,19 ha jako leśny rezerwat przyrody. Obejmuje stanowiska cisa pospolitego , pochodne z samosiewów i z nasadzeń z XIX wieku.

Rezerwat położony w Nadleśnictwie Zamrzenica , o powierzchni około 37 ha. Największe skupienie cisów w Europie. Cisy w ilości ok. 4000 sztuk występują tam wśród starych sosen, dębów, lip, grabów, brzóz, jaworów i olch. Teren rezerwatu był chroniony przez leśników od przeszło stu lat. Cisy rosnące w rezerwacie są w różnym wieku i o różnej średnicy. Najgrubszy, nazywany cisem Chrobrego ma obwód w pierścienicy 250 cm. i pamięta zapewne czasy Bolesława Chrobrego , a może i jeszcze wcześniejsze. W latach 1926 do 1935 cisowy las był natchnieniem dla jednego z największych malarzy polskich, Leona Wyczółkowskiego. Największy zbiór jego prac inspirowanych widokami leśnymi można oglądać w muzeum w Bydgoszczy .

Rezerwat położony nad jeziorem Słone , w celu zachowania fragmentu starego boru sosnowego naturalnego pochodzenia. Nazwa pochodzi od kolonii czapli siwej , której gniazda usytuowane są od kilkudziesięciu lat w koronach starych drzew, rosnących wzdłuż brzegów jeziora. Ochroną objęto powierzchnię 5,26 ha. Wiek rosnącej sosny określa się na 200 lat.

Rezerwat ścisły w nadleśnictwie Osie , tworzy go grupa 4 małych jeziorek dystroficznych wraz z nabrzeżnymi pasami roślinności torfowej oraz torfowiska porośnięte sosną o ogólnej powierzchni około 11ha. Roślinność wodna, zarastająca jeziorka, jest bardzo skąpa. Na szczególną uwagę zasługuje występowanie na kępach zbudowanych z torfowców żurawiny drobnoowockowej .

Utworzony 18.05.1984r na pow. 12,30 ha – obejmuje 4 śródleśne jeziorka dystroficzne z zespołami torfowisk przejściowych. Liczne stanowiska roślin chronionych, miejsce występowania licznych płazów i gadów.

Rezerwat chroni obszar lasu, bagien, jezior o powierzchni 37,83 ha w gminie Chojnice . Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych roślinności charakterystycznej dla torfowisk przejściowych i wysokich borów bagiennych, wilgotnych oraz świeżych z występującymi tu gatunkami roślin chronionych.

Utworzony został 26.03.1982 r. na pow. 15, 74 ha – obejmuje silnie zarastające eutroficzne jezioro i zespół torfowisk. Rozwijają się tu zespoły chronionych roślin wodnych oraz pła dywanowego i mszaru kępkowo – dolinkowego.

Rezerwat archeologiczno – przyrodniczy w nadleśnictwie Czersk , nad rzeką Wdą. Zespół kamiennych kręgów, o niezupełnie wyjaśnionej funkcji. Pochodzi z okresu rzymskiego ( I, II i III wiek n.e.). Kręgów kamiennych było zapewne 19, do dziś zachowało się 12. Zbudowane zostały z dużych głazów wokół jednego lub dwu kamieni środkowych. Kręgi kamienne są również cenne pod względem przyrodniczym, ponieważ rośnie na nich zespół złożony z około 50 gatunków ciekawych i rzadkich mchów i porostów, zbliżonych bardzo swym charakterem do flory pierwotnych moren.

  • Kuźnica

Rezerwat leśny w nadleśnictwie Warlubie o powierzchni około 7 ha. Rezerwat od wsch. graniczy z jeziorem Rumacz. Został on utworzony dla zachowania w celach naukowych fragmentu boru wilgotnego wyrosłego w specjalnych warunkach glebowych i wilgotnościowych.

Rezerwat ścisły w nadleśnictwie Warlubie, torfowisko o powierzchni ok. 21 ha. Z rzadszych roślin występują: bagnica torfowa , przygiełka biała , modrzewnica zwyczajna , rosiczka okrągłolistna i niektóre rzadkie rośliny z rodziny storczykowatych .

  • Szczerkowo

Rezerwat częściowy w nadleśnictwie Osie, leśnictwie Sobiny, o powierzchni około 76 ha. Rezerwat chroni drzewostan liściasty, należący do typu grądów. Rośnie tam jarząb brekinia .

Utworzony 23.06.1958 r. na pow. 3,87 ha jako leśny rezerwat przyrody – obejmuje fragment naturalnego lasu z udziałem jarzębu brekinii . Pozostałość dawnych drzewostanów liściastych. Występuje kilka zespołów leśnych, a między innymi buczyna niżowa, ols , grąd i brzezina bagienna.

Torfowiskowy rezerwat ścisły o powierzchni ok. 53 ha. Chroni zespół roślin charakterystyczny dla torfowisk przejściowych oraz brzozę niską jako zabytek tundry polodowcowej.

Rezerwat o pow. 250,02 ha położony w gminie Cekcyn . Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, krajobrazowych i turystycznych fragmentu doliny rzeki Stążki z jej źródłami o wyjątkowych walorach widokowych.

Zobacz też

Przypisy

  1. Jerzy Kondracki: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. . 

Bibliografia

  • Umiński Janusz, Bory Tucholskie. Szlaki turystyczne. 1988,
  • Kondracki Jerzy, Geografia Regionalna Polski, Warszawa 2002.

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Bory Tucholskie":

Flins ...

Płucnica ...

Torfowisko wysokie Torfowisko wysokie w Parku Narodowym Bory Tucholskie Torfowisko wysokie, zwane też mszarem lub rojstem , występuje w strefach wododziałowych ...

Piętra roślinności ...

Bóbr (dopływ Odry) ...

Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski Pojezierze Wałeckie 314.65 Równina Wałecka 314.66 Pojezierze Szczecineckie 314.67 Równina Charzykowska 314.68 Dolina Gwdy 314.69 Pojezierze Krajeńskie 314.71 Bory Tucholskie 314.72 Dolina Brdy 314.73 Wysoczyzna Świecka 314.8 Dolina Dolnej Wisły 314.81 Dolina Kwidzyńska 314.82 Kotlina ...

Pobrzeże Kaszubskie ...

Pojezierze Kaszubskie tych granic, najczęściej zawierających w swoich granicach Pojezierze Starogardzkie, część Pojezierza Bytowskiego, Bory Tucholskie (nazwy wg obowiązującego podziału Kondrackiego). Dodatkowo nawet w różnych pracach ...

Bór sosnowy ...

Województwo pomorskie 074 14448,6powierzchnia18 310,36 km²gęstość zaludnienia(mieszk./km²)120,762,158,7 Ochrona przyrody Słowiński Park Narodowy Park Narodowy Bory Tucholskie Rezerwat biosfery Bory Tucholskie Obszary chronione powiatu słupskiego Szkolnictwo wyższe Politechnika Gdańska Uniwersytet Gdański Gdański ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Bory Tucholskie":

Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13) ...

Regiony fizycznogeograficzne Polski (plansza 16) ...

210. Szata roślinna Polski (plansza 5) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie