Południk warszawski - zbliżenie
Tablica opisująca współrzędne geograficzne
Południk Warszawski to umowna nazwa
południka
21°00’ długości wschodniej przebiegającego przez
Warszawę
i określającego kierunek między wieżą zegarową Pałacu Jabłonowskich (zbudowanego w 1785 roku) a słupem znajdującym się na
Placu Teatralnym
, który ustawiono tam w roku
1880
.
Przebieg
linii południkowej
południka zerowego w
Greenwich
(
czas Greenwich
) wytyczono natomiast cztery lata później, wprowadzając ujednolicający pomiar czasu na świecie podział na
strefy czasowe
. Wcześniej używano
czasu lokalnego
, ustalając
momenty południa
w różnych miejscowościach na podstawie długości cienia
gnomonu
. Różnicę
czasu lokalnego
między Warszawą a
Paryżem
, gdzie
linia południkowa
powstała w pierwszej połowie XIX wieku, a która wynosi ok. 1 godziny i 14 minut, wprowadzony podział na strefy czasowe zmniejszył do jednej godziny.
Ciekawostka
Wartości współrzędnych południka, wyryte na tabliczce na chodniku, różnią się od obecnych ze względu na zmienioną już współcześnie lokalizację
południka zerowego
, który został w 1984 roku przeniesiony o 100 metrów w inny zakątek parku otaczającego londyńskie obserwatorium. Żelazna część słupa zawiera informacje o przeznaczeniu obiektu, skąd wiadomo, że południk przebiega przez wieżę ratuszową, jak również napisy w urzędowym wówczas języku rosyjskim. Tabliczka na chodniku przypuszczalnie pojawiła się po 1884 roku i wprowadza teraz małe zamieszanie, bo nie wiadomo w jaki sposób można by wyznaczyć długość geograficzną nie znając lokalizacji południka zerowego. Możliwe że została umieszczona u stóp postumentu dopiero po 1918 roku, bo nie zawiera uzupełniającego opisu w obcym języku.
Południk pokazano w filmie
Pingwin
ze
Zbigniewem Cybulskim
.
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Praca zbiorowa pod redakcją Barbary Pertrozolin-Skowrońskiej, Encyklopedia Warszawy, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN,
1994
.
