Bolesław I mazowiecki (sandomierski) (ur. ok.
1208
, zm. po
25 lutego
w
1248
) –
książę sandomierski
1229
-
1232
(nad częścią księstwa), od
1233
w północnym
Mazowszu
(na północ od
Bugu
i
Wisły
, także w
Dobrzyniu
), od
1247
w całym Mazowszu prawobrzeżnym.
Bolesław Konradowic był najstarszym synem
księcia mazowieckiego
i
kujawskiego
Konrada
i jego żony
Agafii
. Imię otrzymał prawdopodobnie po swoim pradziadku ze strony ojca,
Bolesławie Krzywoustym
.
Książę od najmłodszych lat był wciągany w polityczne plany niezwykle ambitnego ojca i kiedy w
1227
zginął zamordowany pod
Gąsawą
książę krakowski
Leszek Biały
, Bolesław udał się wraz z ojcem do
Małopolski
, gdzie wziął udział w negocjacjach z wdową po zmarłym,
Grzymisławą
. Wobec fiaska rozmów Konrad nadał swojemu najstarszemu potomkowi gród
Dobrzyń nad Wisłą
. Stan ten utrzymał się do
1229
, kiedy to Konradowi udało się wymusić na Grzymisławie część
Sandomierszczyzny
z
Radomiem
. Ziemie te nadał niezwłocznie Bolesławowi w zamian za zwrot Dobrzynia, którym wyposażył kolejnego potomka,
Siemowita I
.
W
1231
Bolesław współuczestniczył razem z ojcem i braćmi w osadzaniu na
ziemi chełmińskiej
zakonu krzyżackiego
. W tym też czasie, korzystając z zamieszania po śmierci
Władysława Laskonogiego
, Bolesław wsparł Konrada mazowieckiego w jego walce o
Kraków
. Szybka kontrakcja
Henryka Brodatego
i niespodziewany najazd
Prusów
na
Mazowsze
spowodowały jednak nie tylko klęskę tych zamierzeń, ale również utratę zarządzanej przez Konradowica części Sandomierszczyzny. Stan ten został zaakceptowany przez Konrada i Bolesława na zjeździe w
Skaryszewie
w następnym roku.
W związku z utratą przez Bolesława władztwa na terenie
Małopolski
, w
1233
otrzymał on od ojca dzielnicę ze stolicą w
Sieradzu
. Politykę zagraniczną i sprawy wojskowe pozostawił Konrad jednak w dalszym ciągu w swoich rękach, co uwidoczniło się chociażby we wsparciu przez Bolesława kolejnych prób zdobycia Krakowa.
W
1234
Bolesław otrzymał od ojca w zamian za ustąpienie z Sieradza (skąd Konradowi było łatwiej obserwować sytuację w Małopolsce) część Mazowsza na północ od
Wisły
i
Bugu
(jednocześnie drugi z braci
Kazimierz
otrzymał
Kujawy
). Miały być to dzielnice tymczasowe, gdyż po śmierci Konrada pozostali przy życiu jego synowie, tj. Bolesław, Siemowit i Kazimierz, mieli dokonać ponownego sprawiedliwego podziału. Także w tym wypadku Konrad pozostawił swoim potomkom tylko politykę wewnętrzną, sprawy zagraniczne pozostawiając sobie.
W latach następnych Bolesław zaangażował się na odcinku polityki pruskiej i ruskiej, wspierając m.in. osadzenie
braci dobrzyńskich
w
Drohiczynie
i uczestnicząc w
1238
w wojnie przeciw
księciu halickiemu
Danielowi
i
władcy litewskiemu
Mendogowi
.
W
1241
, w związku ze śmiercią w
bitwie pod Legnicą
księcia śląskiego
i krakowskiego
Henryka II Pobożnego
, o Małopolskę po raz kolejny upomniał się Konrad mazowiecki. Także tym razem Bolesław wsparł militarnie ojca. Panowanie Konrada w Krakowie trwało jednak tylko niespełna dwa lata, gdyż już
25 maja
1243
w wyniku klęski w
bitwie pod Suchodołem
Konrad musiał się ponownie ewakuować do Sieradza.
Śmierć Konrada mazowieckiego
31 sierpnia
1247
otworzyła przed Bolesławem nowe horyzonty. W testamencie ojca otrzymał resztę Mazowsza prawobrzeżnego właściwego z
Liwem
. Ambitnych planów nie dane mu było jednak zrealizować, gdyż najpierw musiał odeprzeć atak brata Kazimierza, który niezadowolony z podziału dziedzictwa wygnał z Sieradza i
Łęczycy
młodszego brata, Siemowita i odebrał Bolesławowi gród w Dobrzyniu. Bolesław wkrótce po tym zmarł niespodziewanie wiosną
1248
(po
25 lutego
).
Bolesław mazowiecki był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą małżonką była Gertruda, córka Henryka Pobożnego. Związek małżeński z księżniczką śląską zawarty został około
1234
i pozostał
bezdzietny
. Po śmierci Gertrudy w
1244
Bolesław ożenił się trzy lata później ponownie, wybierając tym razem Anastazję, córkę księcia Aleksandra z Bełza. Również to małżeństwo pozostało bezpotomne. Po śmierci Bolesława, Anastazja została żoną węgierskiego bojara, identyfikowanego z
Dymitrem Abą
.
W testamencie Bolesław I całość swojego dziedzictwa pozostawił najmłodszemu z braci Siemowitowi, wydziedziczając całkowicie zachłannego Kazimierza.
Linki zewnętrzne