Bolesław Czwójdziński (ur. 27 maja 1901 w Gostyniu , zm. 17 lipca 1972 w Szczecinie ) – pionier krajoznawstwa i turystyki na Pomorzu Zachodnim , miłośnik śladów słowiańskich i polskości , publicysta, członek i działacz społeczny Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego , Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego , Polskiego Towarzystwa Archeologicznego, Polskiego Towarzystwa Historycznego ^[1].

Życie i działalność

Syn Wojciecha i Klementyny z Żarnowskich, urodził się 27 maja 1901 w Gostyniu, w patriotycznej rodzinie, pielęgnującej polskie tradycje powstań i pracy organicznej . Kształcił się w zaborze pruskim . Do szkoły podstawowej chodził w Lesznie , a języka polskiego i historii uczył się m.in. na tajnych kompletach . Rysunek techniczny bardzo dobrze opanował w szkole budowlanej, później uczęszczał do Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu . W 1927 zatrudnił się w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu w Wydziale Ruchu najpierw jako starszy asesor, potem referent. 7 kwietnia 1945 w Poznaniu wziął udział w zebraniu Komisji dla spraw Przywrócenia Nazw Słowiańskich na Przyodrzu, na którym byli obecni wybitni polscy historycy onomaści , profesorowie: Zygmunt Wojciechowski , Mikołaj Rudnicki i ks. kan. Stanisław Kozierowski . Bolesław Czwójdziński zgłosił tam wniosek o najpilniejszą potrzebę powrotu do słowiańskiego nazewnictwa Ziem Odzyskanych . W tym celu objechał wszystkie czynne linie kolejowe rysując mapy połączeń kolejowych. Opracował katalog polskich nazw stacji rejonu Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Szczecinie (niestety nie opublikowany). We wrześniu 1945, aby być bliżej najistotniejszych spraw swego życia, zamieszkał w Szczecinie. 11-13 września 1945 zorganizował Kongres Polskich Onomastów , który odbył się w gmachu dzisiejszego Urzędu Miejskiego . Na kongresie tym obecny był m.in. ks. prof. Stanisław Kozierowski. Od 1954 był członkiem szczecińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego , od 1962 członkiem zarządu, a od 1970 jego sekretarzem.

Bolesław Czwójdziński był wybitnym przewodnikiem turystycznym i miłośnikiem wędrówek pieszych i rowerowych. Z pasją zwiedzał miasta Pomorza Zachodniego , Dolinę Dolnej Odry , Wzgórza Bukowe , Uznam i Wolin , Wybrzeże Trzebiatowskie . Na wszystkich swoich wyprawach robił szczegółowe notatki i szkice, dokonywał pomiarów zabytków architektury i przyrody, katalogował je. W pracach inwentaryzacyjnych pomagała mu biegła znajomość języka niemieckiego i rysunku technicznego . W 1959 opublikował broszurę "Ginący Trzęsacz", a w 1966 opracował w formie plakatu mapę turystyczną województwa szczecińskiego , w prasie lokalnej ukazało się ponad 100 artykułów jego autorstwa z dziedziny krajoznawstwa . Był inicjatorem pierwszego kursu przewodników po mieście i regionie (w Domu Turysty, obecnie hotel "Victoria"), sam oprowadził około 1500 wycieczek. Przyczynił się do powstania schronisk turystycznych w Świnoujściu , Międzyzdrojach i Dziwnowie oraz równocześnie kół i oddziałów PTTK w tych miejscowościach. Był czynnym członkiem kilku komisji PTTK , częstym organizatorem szkoleń i prelekcji turystyczno-krajoznawczych.

Za działalność zawodową i społeczną został wyróżniony wieloma odznaczeniami: Srebrnym Krzyżem Zasługi , Złotą Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego, Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego, Złotą Honorową Odznaką PTTK, Zasłużony Działacz Turystyki, medalem im. Aleksandra Janowskiego , Złotą Odznaką za Opiekę nad Zabytkami, Przodujący Kolejarz, pośmiertnie Medalem Rodła .

Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie 17 lipca 1972 w Szczecinie^[2]. Spoczywa na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie : kwatera 38b, rząd 2, grób 12^[3].

Pamięć

Po śmierci, w 1981 nazwano jego imieniem jedną z ulic osiedla w Szczecinie-Płoni . Oddział Miejski PTTK w Szczecinie ufundował tablice pamiątkowe, pierwszą w 1983 przy wejściu do swojej siedziby na pl. Lotników, drugą w 1996 na budynku u zbiegu ul. Jagiellońskiej z pl. Zamenhofa, gdzie mieszkał (obie tablice zostały skradzione w niewyjaśnionych okolicznościach). Jego imieniem nazwane jest również jedno z najatrakcyjniejszych miejsc w podszczecińskiej Puszczy Bukowej , przełomowy odcinek Rudzianki - Brama Czwójdzińskiego oraz znakowany zielony turystyczny Szlak im. Bolesława Czwójdzińskiego , rozpoczynający się przy pomnikowych "Dębach Bolesława Krzywoustego" w Szczecinie-Klęskowie .

Bolesław Czwójdziński jest patronem Szkoły Podstawowej nr 28, w Zespole Szkół nr 11 w Szczecinie-Płoni, przy ul. Piasecznej 40.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Cmentarz Centralny w Szczecinie → Groby zasłużonych szczecinian [dostęp 24 maja 2009]
• Biografia Bolesława Czwójdzińskiego w witrynie Zespołu Szkół nr 11 w Szczecinie [dostęp 24 maja 2009]