Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Józef Czapski

Józef Czapski

Herb Leliwa

Józef Marian Franciszek Czapski herbu Leliwa (właściwie: hrabia Hutten-Czapski, przydomka i tytułu nie używał, pseud. Marek Sienny, J. Cz., jcz, ur. 3 kwietnia 1896 r. w Pradze , zm. 12 stycznia 1993 r. w Maisons-Laffitte ) – polski artysta malarz , eseista i pisarz .

Spis treści

Zarys biografii

Syn Jerzego hr. Hutten-Czapskiego ( 1861 - 1930 ) i Józefy Leopoldyny z hr. Thun-Hohenstein ( 1867 - 1903 ), wnuk hr. Emeryka Huttena-Czapskiego , brat Marii Czapskiej .

Rozpoczął studia prawnicze w Petersburgu . We wrześniu 1917 r. na krótko w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich , formowanym w Mińsku . W październiku 1918 r. zapisał się do warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, ale wkrótce potem wyjechał do Petersburga, z misją poszukiwania zaginionych ułanów 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919 - 1921 i otrzymał order Virtuti Militari . W latach 1921 - 1924 kontynuował naukę w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych , m.in. u Józefa Pankiewicza . Od 1924 do 1931 r. przebywał z grupą kapistów (m.in. z Janem Cybisem i Zygmuntem Waliszewskim ) w Paryżu . W latach 30. w Warszawie , współpracował m.in. z "Głosem Plastyków" i " Wiadomościami Literackimi ".

We wrześniu 1939 r. zmobilizowany, 27 września wzięty do niewoli w miejscowości Chmielek . W czasie II wojny światowej więziony w obozach jenieckich ZSRR – internowany w Starobielsku , Pawliszczew Borze i Griazowcu pod Wołogdą . Zwolniony w 1941 r. na mocy układu Sikorski-Majski, wstąpił do tworzonych w Tockoje Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armia Andersa) , gdzie zajmował się (do kwietnia 1942 r.) bezskutecznym poszukiwaniem "zaginionych" oficerów polskich w ZSRR, jak się okazało w kwietniu 1943 – ofiar zbrodni katyńskiej . Następnie szef przysztabowego Wydziału Propagandy i Informacji, odpowiedzialny za sprawy kulturalno-oświatowe w armii. Współredagował pierwsze numery "Orła Białego". Przewędrował szlakiem 2. Korpusu przez Bliski Wschód do Włoch , gdzie brał udział w kampanii włoskiej. Uczestniczył, jako delegat rządu RP na emigracji , w międzynarodowej komisji badającej zbrodnię katyńską . Przeżycia z pobytu w Sowietach opisał w książkach Wspomnienia starobielskie i Na nieludzkiej ziemi. Od 1946 r. w Paryżu , współtworzył paryską "Kulturę" (od 1947 r. do śmierci mieszkał w domu – redakcji "Kultury" w Maisons-Laffitte przy avenue de Poissy 91). Swoje artykuły i eseje umieszczał ponadto w pismach francuskich, m.in. "Le Figaro Littéraire", "Preuves", "Gavroche", "Nova et Vettera", "Carrefour". Współorganizował Kongres Wolności Kultury w Berlinie ( 1950 ).

Swoje obrazy pokazywał na wystawach we Francji , Szwajcarii , Wielkiej Brytanii , Brazylii , Belgii . W Polsce jego twórczość była praktycznie niedostępna – po przełomie Października 1956 , w 1957 r. odbyły się wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu i TPSP w Krakowie , ale zorganizowanie kolejnej było możliwe dopiero w 1986 r. w Muzeum Archidiecezjalnym w Warszawie . Jego twórczość malarska i pisarska została upowszechniona w Polsce dopiero po 1989 r.

Malował portrety, wnętrza, pejzaże, widoki miejskie, kwiaty, martwe natury, sceny z przedstawień teatralnych, w których najważniejszą rolę odgrywał kolor i światło. Przywiązywał większą wagę do konstrukcji obrazu niż inni kapiści, dążył do syntetycznego ujęcia przedmiotu i wydobycia dramatycznego wyrazu. Po II wojnie światowej malował najprostsze motywy z życia codziennego, sceny miejskie, postać ludzką na tle pospolitego otoczenia, pogłębiając studia natury, jej form i barw.

Pochowany 15 stycznia 1993 r. na cmentarzu w sąsiadującej z Maisons-Laffitte miejscowości Le Mesnil-le-Roi , obok zmarłej w 1981 r. siostry Marii.

Odznaczenia i nagrody

Twórczość (książki)

  • Józef Pankiewicz. Życie i dzieło. Wypowiedzi o sztuce (M. Arct 1936 ; reprint: Wydawnictwo FIS 1992 )
  • O Cézanne'ie i świadomości malarskiej (Instytut Propagandy Sztuki 1937 )
  • Proust contre la déchéance. Conférences au camp de Griazowietz (powst. na przełomie 1940 / 1941 jako seria odczytów dla współtowarzyszy uwięzionych w sowieckim obozie w Griazowcu ; Pierwodruk: " Kultura " (Paryż), nr 12 i 13/ 1948 ; wydanie książkowe w jęz. francuskim: Les Éditions Noir sur Blanc 1987 , )
  • Wspomnienia starobielskie (data powstania: 1943 ; Oddział Kultury i Prasy 2. Korpusu 1944 (2 wydania); 1945 ; II obieg wydawniczy: NOWA 1979 , Wydawnictwo im. gen. E. Fieldorfa 1984 , Biblioteka Spotkań 1985 , Recto 1989 , Niezależne Warsztaty Wydawnicze Ogniwo 1990 ; wydania w jęz. francsukim: Souvenirs de Starobielsk, wstęp Gustaw Herling-Grudziński , Collection "Temoignages" 1945 , Les Éditions Noir sur Blanc 1987 , ; wydanie w jęz. włoskim: Ricordi di Starobielsk, Rzym 1945 )
  • Lettre ouverte à Jacques Maritain et François Mauriac (pierwodruk w jęz. polskim: "Orzeł Biały" nr 34/ 1944 ; wydania w jęz. polskim i włoskim: Drukarnia Polowa Armii Polskiej na Wschodzie 1944 ; Kolejne publikacje: Tygodnik Polski nr 45/ 1944 [w jęz. ang.], "Więź" nr 3/ 1993 [w jęz. polskim])
  • Na nieludzkiej ziemi (Instytut Literacki 1949 , 1962 ; wydanie uzupełnione o tekst Walka: Polska Fundacja Kulturalna 1969 ; II obieg wydawniczy: Krąg 1982 ; wydanie wspólne ze Wspomnieniami starobielskimi oraz tekstem Prawda o Katyniu [powst. 1945 ]: Editions Spotkania 1984 , 1985 ; II obieg wydawniczy: Oficyna Wydawnicza Reduta 1986 , Wydawnictwo Most 1986 , Solidarność Walcząca 1986 , Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze 1987 , Skarżyska Oficyna Wydawnicza SOWa 1987 , Międzyzakładowa Struktura Solidarności V 1987 ; wydania oficjalne: Czytelnik 1990 , Znak 2001 , ; przekład angielski: The inhuman land, przekł. G. Hopkins, Londyn 1951 , Nowy Jork 1952 , Londyn 1987 ; przekład francuski: Terre inhumaine, przekł. Maria Adela Bohomolec, Paryż 1947 , jako La terre inhumaine. Adapté du pol. par M. A. Bohomolec et Joseph Czapski, wstęp Daniel Halévy, L'Age d'Homme, Lozanna 1979 ; przekład niemiecki: Unmenschlsche Erde, przekł. W. Gromek, posłowie Józef Czapski, Kolonia 1967 , Frankfurt nad Menem 1969 )
  • Oko (Instytut Literacki 1960 )
  • Dwugłos wspomnień (wespół z Marią Czapską ; Polska Fundacja Kulturalna 1965 )
  • Tumult i widma (Instytut Literacki 1981 , II obieg wydawniczy: [b.m.w.] 1985 , NOWA 1988 ; Znak 1997 , ; wydanie francuskie: Tumulte et spectres, przekł. Thérèse Douchy [Teresa Dzieduszycka], Les Éditions Noir sur Blanc 1991 , )
  • Patrząc. Z autoportretem i 19 rysunkami autora (wybór i posłowie Joanna Pollakówna ; Znak 1983 , 1996 , )
  • Dzienniki, Wspomnienia, Relacje (oprac. Joanna Pollakówna ; II obieg wydawniczy; Oficyna Literacka 1986 )
  • Swoboda tajemna (oprac. redakcyjne Andrzej Kaczyński; Wydawnictwo Pomost 1989 [II obieg wydawniczy]; 1991 , )
  • Czytając (wybór wstęp i opracowanie Jan Zieliński; Znak 1989 , )
  • Myślę, że wiem najważniejsze. Czapski-Colin (wybór listów; przekład i wstęp Andrzej S. Sawicki; Oficyna Naukowa i Literacka TIC 1992 )
  • Wyrwane strony (rozszerzona wersja książki Dzienniki, Wspomnienia, Relacje; oprac. Joanna Pollakówna przy udziale Piotra Kłoczowskiego ; Les Éditions Noir sur Blanc 1993 )
  • Józef Czapski – Podziemna korona. Fragmenty dzienników, rysunki, kalendarium życia (fragmenty książki Dzienniki, Wspomnienia, Relacje; Obserwator 1993 )
  • Świat w moich oczach (rozmowy przeprowadził Piotr Kłoczowski ; Ząbki-Paris 2001 ; seria: "Świadkowie XX wieku", t. 6, , )
  • Rozproszone: teksty z lat 1925-1988 (zebrał i notami opatrzył Paweł Kądziela; Biblioteka "Więzi" 2005 , )

Katalogi wystaw (wybór)

w jęz. polskim

w innych językach

Książki o Józefie Czapskim

  • Murielle Werner-Gagnebin, Czapski, la main et l'espace (L'Age d'Homme, Lozanna 1974 )
  • Joanna Pollakówna , Czapski (Wydawnictwo Krupski i S-ka 1993 , )
  • Zdzisław Peszkowski , Myśląc o Józefie Czapskim (Wydawnictwo Soli Deo 1994 , )
  • Wojciech Karpiński , Portret Czapskiego (Wydawnictwo Dolnośląskie 1996 , ; Fundacja Zeszytów Literackich 2007 , )
  • Jan Zieliński, Józef Czapski. Krótki przewodnik po długim życiu (Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1997 , )
  • Czapski i krytycy (praca zbiorowa; wybór i opracowanie Małgorzata Kitowska-Łysiak i Magdalena Ujma; Wydawnictwo UMCS 1996 , )
  • Małgorzata Żarczyńska, Historia. Kultura. Religia. Pisarstwo Józefa Czapskiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 2001 , )
  • Emmanuel Dufour-Kowalski, Joseph Czapski, un destin polonais (L'Age d'Homme, Lozanna 1997 )
  • Jil Silberstein , Lumières de Joseph Czapski (Les Éditions Noir sur Blanc 2003 ; wydanie polskie: Józef Czapski. Tumult i olśnienia, przekł. Anna Michalska, Les Éditions Noir sur Blanc 2004 , )

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Józef Czapski":

Adwentyzm ...

Tampere ...

Brno ...

XVI wiek ...

1972 ...

Dwudziestolecie międzywojenne na świecie ...

1749 ...

1884 ...

Karl Philipp Schwarzenberg ...

Klemens Maria Hofbauer ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Józef Czapski":

203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 8) ...

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 8) ...

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 2) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie