Bitwa pod Termopilami Wojna Rzymu z Seleukidami 192 p.n.e. - 188 p.n.e.
Państwo Seleucydów w roku 200 p.n.e.
Data	wiosna 191 p.n.e.
Miejsce	wąwóz Termopile
Wynik	Zdecydowana wygrana Rzymian
Strony konfliktu Rzym Seleucydzi Dowódcy Lucius Cornelius Scipio Asiaticus Antioch III Wielki Siły 22 000, 15 słoni bojowych 10 500, 6 słoni bojowych Straty ok. 200 ok. 10 000

Bitwa pod Termopilami - bitwa rozegrana wiosną roku 191 p.n.e. w okolicach wąwozu Termopile pomiędzy wojskami rzymskimi dowodzonymi przez Luciusa Corneliusa Scipio Asiaticusa i wojskami Seleucydów dowodzonym przez Antiocha III Wielkiego .

Przyczyny

Republika rzymska po pokonaniu Kartaginy rozpoczęła ekspansję na wschód. W pierwszej kolejności skierowała się przeciwko sprzyjającej Kartaginie Macedonii . W roku 197 p.n.e. wojska macedońskie zostały pokonane i w wyniku zawartego pokoju wszystkie posiadłości macedońskie w Grecji stały się prowincjami Rzymu. Rozwój sytuacji zaniepokoił władcę Imperium Seleudzkiego Antiocha III Wielkiego. W roku 192 p.n.e. z 18 tysięcznym kontyngentem przeprawił się z Azji do Grecji z zamiarem powstrzymania rzymskiej ekspansji. W odpowiedzi wiosną 191 p.n.e. do Grecji wkroczyła armia rzymska w sile 20 000 piechoty, 2 000 kawalerii i 15 słoni bojowych .

Przygotowania

Ze względu na przewagę liczebną wojsk rzymskich, Antioch nie zdecydował się podjąć walki na otwartym terenie, ale wycofał się do wąwozu Termopile . Antioch ustawił wojska w tzw. Wschodniej Bramie wąwozu, która od zachodu zamknięta była przez górskie stoki o długości prawie kilometra, na których rozstawieni zostali żołnierze lekkozbrojni, wyposażeni w broń miotającą, mający ostrzeliwać wojska przeciwnika. Dodatkowo został wzniesiony podwójny mur, na którym zostały umieszczone machiny miotające kamienie. Dodatkowo zabezpieczył się od okrążenia rozmieszczając Etolów na okolicznych wierzchołkach górskich. Konsul Manius Acilius Glabrion zdawał sobie sprawę, że frontalny atak zakończy się dużymi startami i prawdopodobną porażką jego wojsk. Z tego względu wysłał na ścieżki górskie, dwa oddziały dowodzone przez trybunów Lucjusza Waleriusza Flakkusa i Marka Porcjusza Katona . Każdy z trybunów dowodził 2 000 żołnierzy, których zadaniem było uderzenie na wojska Antiocha od tyłu.

Bitwa

Wojska rzymskie rozpoczęły atak wczesnym rankiem. Wojska Antiocha były przygotowane w szyku bojowym - pierwszy rząd stanowiła lekkozbrojna piechota ( peltaści ), za nimi falanga uzbrojona w tarcze i długie włócznie ( sarissy ). Lewe skrzydło osłaniane było przez łuczników , procarzy i oszczepników usytuowanych na zboczu góry. Prawe skrzydło chronione było przez słonie bojowe, lekkozbrojną piechotę oraz elitarny oddział kawalerii dowodzony przez samego Antiocha. Startegia Antiocha zakładała, że przez atak Rzymianie zostaną zmuszeni do ucieczki i wtedy na zdezorganizowanego wroga uderzy konnica i słonie. Plan jednak się nie powiódł, Rzymianie zostali zmuszeni do wycofania się, ale odwrót był zorganizowany tak, że Antioch nie zdecydował się na atak. W czasie następnego ataku, wojska trybuna Katona wyparły Etolów z zajmowanych pozycji i zaatakowały tyły wojsk Antiocha. Ze względu na mała liczebność zaatakowały obozowisko Antiocha powodując rozprężenie w armii Antiocha. Najemnicy ruszyli w nieładzie na obóz w celu ratowania swoich zdobyczy wojennych. Ułatwiło to przełamanie szańców obrony głównym siłom Rzymskim ostatecznie przeważając szalę zwycięstwa na korzyść Rzymian.

Podsumowanie

Bitwa w Termopilach stanowiła początek końca potęgi państw hellenistycznych i najprawdopodobniej ostatnią okazję do powstrzymania marszu wojsk rzymskich na wschód. Klęska armii Antiocha spowodowała, że Rzymianie uzyskali przewagę, która pozwoliła im na dalsze zwycięstwa.

Zobacz też

• bitwa pod Magnezją
• słynne bitwy

Bibliografia

1. Praca zbiorowa, 2005, Wielka Historia Świata, t.8, Polskie Media Amer.Com, str. 172-177,