Bitwa pod Mukdenem Wojna rosyjsko-japońska
Kawaleria rosyjska podczas misji rozpoznawczej
Data	19 lutego - 10 marca 1905
Miejsce	na południe od miasta Mukden
Wynik	zwycięstwo Japończyków
Terytorium	Mandżuria
Strony konfliktu   Japonia   Rosja Dowódcy Iwao Ōyama Aleksy Kuropatkin Siły 200 000[1] - 270 000[2] żołnierzy 210 000[3] - 290 000[2] żołnierzy Straty 15 892 zabitych 59 612 rannych[4][5] 8 705 zabitych 51 438 rannych 28 209 zaginionych[6]

Bitwa pod Mukdenem - ostatnia z głównych bitew lądowych podczas wojny rosyjsko-japońskiej , trwająca od 19 lutego do 10 marca 1905 roku. Bitwa rozegrała się pomiędzy wojskami Imperium Rosyjskiego a Cesarstwa Japonii , niedaleko miasta Mukden w Mandżurii (miasto leży obecnie na terytorium Chin i nosi nazwę Shenyang).

Przebieg

Po kapitulacji Portu Artura w dniu 2 stycznia 1905 i niepowodzeniu w styczniowej operacji pod Sandepu sytuacja operacyjno-strategiczna armii rosyjskiej w Mandżurii była niesprzyjająca. Wojska japońskie (naczelny dowódca gen. Iwao Ōyama ) zostały wzmocnione 3. Armią i przerzucone spod Portu Artura. Siły japońskie: ok. 270 tys. bagnetów i szabel, 1062 armaty i 200 karabinów maszynowych. Trzy rosyjskie armie mandżurskie (naczelny dowódca gen. Aleksy Kuropatkin ) w sile ok. 290 tys., 1475 armat i 56 karabinów maszynowych były równomiernie rozmieszczone na 140 kilometrowym froncie.

Dowództwo japońskie planowało wykonać uderzenie pomocnicze siłami 5. i 1. Armii na prawym skrzydle frontu (na wschód od Mukdenu) w celu zaangażowania rezerw rosyjskich, a na głównym kierunku, na południowy zachód od Mukdenu, uderzyć 3. Armią w celu zniszczenia i zajęcia prawego skrzydła wojsk rosyjskich.

Rosjanie przygotowywali w tym czasie nowe uderzenie na Sandepu. Japończycy wyprzedzili uderzenie wojsk rosyjskich, w nocy 19 lutego 5. Armia gen. Kageaki Kawamury przeszła do natarcia i 24 lutego wyparła wojska rosyjskie na północ. 24 lutego do natarcia przeszła 1. Armia japońska gen. Tamemoto Kuroki, ale do 3 marca nie przerwała frontu 1. Armii rosyjskiej gen. Mikołaja Liniewicza . Kuropatkin liczył, że na tym kierunku Japończycy wykonają uderzenie główne. 25 lutego skierował na wzmocnienie 1. Armii wszystkie rezerwy. 26 lutego rozpoczęła natarcie 3. Armia gen. Maresuke Nogi. Natarcie 3. Armii były rozpoznane 27 lutego, ale Kuropatkin 28 lutego skierował w rejon na północny-zachód od Mukden (kierunek natarcia 3. Armii) tylko jedną brygadę. Dopiero 1 marca, kiedy pojawiła się możliwość obejścia wojsk rosyjskich na prawym skrzydle, rozkazał 1 Armii oddać przydzielone posiłki i skierować je na przykrycia Mukdenu od zachodu.

Z części jednostek był zorganizowany Korpus Zborny gen. Toporina, a 2. Armii gen. A. W. Kaulbausa rozkazano wykonać kontruderzenie. Siły 2. Armii były związane walką od 2 marca z wojskami japońskimi gen. Yasukata Oku. Wycofujące się wojska 3. Armii japońskiej 2 marca skierowały się na Mukden, ale tu spotkały opór Korpusu gen. Toporina. Gen. Oyama przesunął 3. Armię dalej na północ, wzmacniając ją jednostkami z pasywnych odcinków frontu i rezerw. Kontruderzenie 2. Armii rosyjskiej wykonane 5-6 marca było zorganizowane w pośpiechu, prowadzono je bez koordynacji, małymi siłami i zakończyły się niepowodzeniem. 3. Armia japońska kontynuowała marsz na północ. 7 marca wieczorem gen. Kuropatkin rozpoczął wycofywanie wojsk nad rzekę Hun He w celu skrócenia frontu. Dowodzenie wojskami zostało zdezorganizowane i natarcie rosyjskie przeciwko 3. Armii japońskiej zorganizowane 9 marca nie miało powodzenia.

9 marca Japończycy przerwali front i wojskom rosyjskim groziło okrążenie. W nocy 10 marca Rosjanie rozpoczęli wycofanie na Tieling. Rosyjska armia poniosła klęskę. W bitwie pod Mukdenem straciła ok. 50 tys. żołnierzy, ok. 30 tys. osób uznano za zaginionych . Klęska w bitwie pod Mukdenem miała duże znaczenie na przebieg wojny rosyjsko-japońskiej i rozwój ruchów rewolucyjnych w 1905 w Rosji.

Przypisy

Bibliografia