Bitwa pod Aspis (Klupeą) I wojna punicka 264 p.n.e. - 241 p.n.e.
wybrzeże Kelibii
Data	255 p.n.e.
Miejsce	Aspis, Clupea (ob Kelibia)
Wynik	zwycięstwo Kartaginy
Terytorium	Tunezja
Strony konfliktu Rzymianie Kartagińczycy Dowódcy Marek Atyliusz Regulus Ksantypos Siły 15 000 piechoty, 500 jazdy 12 000 piechoty, 4000 jazdy, 500 słoni bojowych Straty 13 000 zabitych, 500 jeńców 2000 - 8000 zabitych

Bitwa pod Aspis 255 p.n.e.

Po bitwie pod Adys w roku 255 p.n.e. Kartagińczyków wzmocniły wojska najemne dowodzone przez przybyłego z Grecji Ksantyposa. Wiosną pod Aspis (obecnie Kelibia) doszło do kolejnej bitwy z Rzymianami. Siły kartagińskie liczyły 12 000 piechoty, 4000 jazdy oraz 100 słoni bojowych. Po stronie rzymskiej stanęło 15 000 piechoty i 500 jazdy. Ksantypos ustawił słonie w pierwszym szeregu, za nimi w pewnej odległości stanęła falanga. Najemnicy zajęli pozycje na skrzydłach.

Bitwę rozpoczął pochód słoni bojowych na linię piechoty oraz atak jazdy, która próbowała rozproszyć Rzymian atakując ich ze skrzydeł. Jazda rzymska w wyniku tego ataku została wyparta, w tym samym czasie piechota rzymska omijając słonie natarła na prawe skrzydło kartagińskie, zmuszając je do ucieczki. Nie na wiele się to jednak zdało, gdyż w tej samej chwili słonie przetaczały się przez pozostałe w tyle szeregi rzymskie, tratując wielu żołnierzy. Rzymianie walczyli zawzięcie, a ci którym udało się przedrzeć przez linię słoni, natknęli się na postępującą za nimi falangę . Równocześnie jazda kartagińska atakowała Rzymian ze skrzydeł. Atakowani ze wszystkich stron Rzymianie zostali całkowicie rozbici, nielicznym udało się uciec na równinę, gdzie byli ścigani przez jazdę kartagińską. Do niewoli dostała się część ocalałych żołnierzy, wśród nich konsul Marek Atyliusz Regulus. Bitwa zakończyła się wielkim zwycięstwem Kartaginy. Straty rzymskie wyniosły 13 000 zabitych, 500 dostało się do niewoli. Zaledwie około 2000 ludzi udało się zbiec do Aspis. Straty kartagińskie wyniosły według różnych źródeł od 2000 do 8000 najemników. Po tym zwycięstwie Ksantypos opuścił Kartaginę wstępując na służbę u władcy Egiptu .

Położenie Aspis (płn-wsch brzeg Tunezji)

Literatura

• Bernard Nowaczyk: Kartagina 149-146 p.n.e. Wyd. Bellona, Warszawa 2008.